Avrupa Parlamentosu seçimlerinin aşırı sağ parti Ulusal Bütünleşme’nin (RN) zaferiyle sonuçlanmasının ardından, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un Ulusal Meclis’i feshederek ülkeyi erken genel seçimlere götürmesi üzerine Fransa’da seçim ittifakları hızlandı.
Aşırı sağın iktidara gelme ihtimali üzerine biraraya gelen Fransız solu, dört gün süren müzakerelerin ardından uzlaşmayı başardı. Sosyalist Parti (PS), Yeşiller (Les Verts), Fransız Komünist Partisi (PCF) ve radikal sol Boyun Eğmeyen Fransa (LFI), seçimlere “Yeni Halk Cephesi (NFP)” adı altında birlikte gitme kararı aldı.
Fransa'nın dört ana sol partisi, erken seçime katılmak için ortak bir platformda kampanya yürütme ve her seçim bölgesinde tek bir aday gösterme konusunda anlaştı.
Anlaşmanın ardından Paris’te Maison de la Chimie salonunda ortak basın toplantısı düzenleyen dört parti, üzerinde uzlaşmaya vardıkları “150 maddelik” ortak program metnini kamuoyuna açıkladı.
Sol parti liderleri seçimleri kazanmaları durumunda 15 gün içinde, Macron’un getirdiği emeklilik yasasını ve Macron döneminin sert bir şekilde tartışılan Göç ve İşsizlik Sigortası yasalarını da kaldıracaklarını açıkladı.
Liderler ayrıca okulların kantinler de dahil tümüyle bedava hale getirilmesi, ücret artışlarının enflasyona bağlanması ve Macron döneminin en olumsuz sembolü olan “Varlık Vergisi’nin” iptalini yeniden ele alacaklarını; zenginlerden alınan gelir vergisinin yanı sıra varlık vergisini de (ISF) geri getireceklerini kaydetti.
“Ya onlar ya biz”
Basın toplantısında ilk sözü alan La France Insoumise (LFI) yöneticisi Manuel Bompard, “Hazırız, eşi görülmeyen bir uzlaşmaya dört günde ulaştık. Seçimlerde Macron çoğunluğu alamayacak. Çok güvendiği sağ, aşırı sağı seçti. Şimdi ya aşırı sağ ya biz. Herkesi sandığa çağırıyoruz” dedi.
LFI, Gazze’de Filistinliler’in dramını sert bir dille gündeme getirdiği için Yahudi kökenli Fransızlar ve sağ partiler tarafından “antisemit’’ olarak suçlandığı için, sol partiler arasındaki ittifak görüşmelerinin en önemli tıkanma noktalarından birisi oldu. Sosyalist Parti, LFI lideri Jean Luc Melenchon’un “Başbakan adayı olmaması şartıyla” ittifaka onay verdi.
Melenchon’a tepki
Fransa'da 2022’deki cumhurbaşkanlığı yarışı sonrası genel seçimler için oluşturulan sol-yeşil ittifak “NUPES’in” doğal lideri Jean Luc Melenchon, bu ittifak çalışmalarının en büyük tartışma konusu oldu. Melenchon'un özellikle Ortadoğu'daki İsrail-Hamas çatışması konusundaki sert taktikleri ve politika farklılıkları, partisinin “antisemit’’ olduğu suçlamalarına hedef olmasına yol açtı.
Sol ittifakın yasama seçimleri açısından iki önceliği olduğunu söyleyen Bompard öncelikle “gıda ve enerji fiyatlarının yükselmesini” engelleyeceklerini, daha sonra da “Vladimir Putin'in saldırısı karşısında Ukrayna'yı destekleyerek ve Gazze'de devam eden katliamlar karşısında derhal ateşkes sağlanmasıyla barış yolunu tesis edeceklerini” söyledi.
“Aşırı sağın alevini söndüreceğiz”
Yeşiller Partisi Genel Sekreteri Marine Tondelier de göreve geldikleri ilk 15 gün içinde adil olmadığını söylediği Emeklilik Reformu’nun geri çekeceklerini ve eğitimin ücretsiz olmasını sağlayacaklarını dile getirdi.
Tondelier, “Ulusal Bütünleşme’nin ambleminde yer alan alevi söndüreceğiz ve umut ateşini yeniden alevlendireceğiz” diye konuştu.
Radikal sol LFI ile “ittifaka gittiği için” rakipleri tarafından sert eleştirilen Sosyalist Parti Genel Sekreteri Olivier Faure da, “Cumhurbaşkanı bir kumar oynamayı seçti. Vichy Hükümeti’nden bu yana ilk kez aşırı sağın iktidara gelme riski var. Orban’dan Meloni’ye bu iktidarların neler yaptığını, Hitler selamını, sivil topluma baskılarını, terkedilen kültür dünyasını görüyoruz. Bugün bunların hepsine kol kanat gerecek tek siyasi hareket sol siyasettir. Bütün toplumu harekete geçirmeliyiz. Sivil toplum, sendikalar, çalışanlar, öğrenciler. Birlikte geleceğin Fransa’sını karşılıklı saygıyla birbirimizi dinleyerek kuracağız” dedi.
Anketlere göre aşırı sağ önde giderken sol ittifak ikinci, Macron ise kaybediyor
Sol partilerin uzlaşmasının ardından yapılan anketler, sağın ilerlemesini durdurmak için ülkeyi seçime götürdüğünü söyleyen Macron’un iddiasını doğrulamıyor.
Elabe şirketinin BFM TV haber kanalı ve La Tribune gazetesi için gerçekleştirdiği son ankete göre, 9 Haziran’da yapılan seçimlerdeki tablonun benzeri ortaya çıkıyor.
Ankete göre aşırı sağ parti RN yüzde 31 ile birinci sırada yer alıyor. Sol birlik NFP oyların yüzde 28’ini alarak ikinci sıraya yerleşiyor. Cumhurbaşkanı Macron’un partisi Rönesans ise yüzde 18’lerde kalıyor.
Eski cumhurbaşkanları Jacques Chirac ve Nicolas Sarkozy'nin partisi merkez sağ Cumhuriyetçiler (Les Republicains-LR) ise RN ile sürpriz ittifakının ardından çıkan parti içi kavgalar nedeniyle kan kaybediyor. Cumhuriyetçiler yüzde 6 ile dördüncü sırada yer alıyor.
Son anketlere göre, Meclis’teki mevcut güç dengesi radikal bir biçimde değişiyor. RN, 577 milletvekilinin bulunduğu Ulusal Meclsi’te, salt çoğunluk için gereken 289’a yaklaşarak 220 ila 270 arasında sandalye alıyor. Sol ittifak 150 ile 190 arasında sandalye elde ediyor. İktidar partisi Rönesans ve müttefikleri 90 ila 130 milletvekili çıkarıyor. Sağ parti LR’in sandalye sayısı 30 ila 40’a düşüyor.
Seçim kampanyası 3 gün sonra başlıyor
Emmanuel Macron’un ülkeyi 3 hafta içinde seçime götürdüğü baskın seçimlerde, milletvekili aday bildirme süresi 16 Haziran Pazar günü doluyor. Ardından partiler seçim kampanyalarına başlayacak. Ülke 30 Haziran’da genel seçimlerin ilk turu için sandık başına gidecek.
Böylece daha önce AP seçimleri için 9 Haziran’da oy kullanan Fransızlar, bir ay içinde ikinci kez oy kullanacak. İlk turda yüzde 50’nin üzerinde oy alan adaylar seçilecek, yüzde 50’yi aşamayan ancak liste başı olan ilk iki aday 7 Temmuz’da yapılacak ikinci turda yeniden yarışacak.
Forum