ABD’de federal hükümetin bu ay içinde 31 trilyon 400 milyar dolarlık borçlanma yetkisi sınırına ulaşacağı beklentisi, Başkan Joe Biden ile Temsilciler Meclisi'ndeki Cumhuriyetçi Partili çoğunluk arasında beklenen bir zıtlaşma yaşanmasına yol açabilir. Bu durum, her iki parti için de de Kongre'nin kutuplaştığı, küresel ekonomininse kırılgan olduğu bu dönemi nasıl idare edeceğini konusunda bir sınav niteliği taşıyor.
Federal hükümetin beklendiği üzere birkaç hafta içinde ya da biraz daha uzun sürede borçlanma sınırına erişmesiyle birlikte Maliye Bakanlığı, Kongre onayı olmadan borçlanamayacak. Maliye Bakanlığı'nın hükümetin işlevini yerine getirmeye devam edebilmesi için ”sıradışı önlemler” olarak nitelenen hamlelere başvurması planlanıyor. Ancak bu adımların da büyük olasılıkla yaz mevsimi ortasında süresini tamamlamasıyla birlikte Kongre'nin ve Başkan Biden'ın borçlanma limitini kaldırma konusunda anlaşamaması durumunda hükümetin temerrüde düşme riski ortaya çıkabilir.
Beyaz Saray, ülkenin borçlanma yetkisinin Temsilciler Meclisi'nde çoğunluğu yeni ele geçiren Cumhuriyetçi Partililer'in talepleri tarafından esir alınmasına izin vermeyeceği konusundaki ısrarını sürdürüyor.
15 turluk oylamanın ve Cumhuriyetçi Parti'nin aşırı muhafazakar sertlik yanlısı kanadına verdiği ödünler sonunda Temsilciler Meclisi Başkanı seçilen Kevin McCarthy, partisinin sadece harcamalarda kesintiye gidilmesi durumunda borçlanma tavanını yükseltmeyi kabul edeceğini söyledi ancak harcama kesintilerinin kapsamına ilişkin ayrıntı vermedi. McCarthy'nin Temsilciler Meclisi Başkanlığı'ndan uzaklaştırılması için herhangi bir üyenin oylama başlatabilmesine olanak tanıyan yeni bir kural ise en acil oylamaların bile tehlikeye girmesine neden olabilir.
McCarthy, Başkan Biden'la yaklaşmakta olan borçlanma limiti meselesini konuştuğunu ve Biden'a, meselenin boyutunun harcama seviyeleri nedeniyle hükümetin kapanmasına kadar gelmek zorunda olmadığını söylediğini kaydetti.
Ancak McCarthy, Temsilciler Meclisi'nin kontrolunu elinde tutan Cumhuriyetçiler'in hükümeti fonlamak için gereken yıllık harcama yasa tasarılarını geçirmeyi reddedecek kadar ileri gidip gidemeyeceğini söylemekten kaçındı.
Hükümetin temerrüde düşmesi, ülkeyi, küresel ekonomik büyümenin yavaşladığı, Amerika ve başka ülkelerin büyük çoğunluğunda COVID-19 pandemisi ve Rusya'nın Ukrayna'yı işgali nedeniyle ortaya çıkan yüksek enflasyonun hakim olduğu bu dönemde derin bir resesyona sürükleyebilir.
Beyaz Saray, hükümetin temerrüde düşmesini engellemek için başkanlık kararnamesi adımına başvurulmayacağını kaydetti.
Beyaz Saray Sözcüsü Karine Jean-Pierre, "Kongre'nin hiçbir koşul olmadan borçlanma limitini yükseltmesi gerekiyor, bu kadar basit. Borç limiti meselesini bir koz olarak sömürmeye çalışma girişimleri işe yaramayacak" dedi.
McCarthy'nin Temsilciler Meclisi Başkanlığı'na karşı çıkan ve hükümet harcamaları konusunda en sert eleştirileri yönelten Cumhuriyetçi Partili Teksas Temsilcisi Chip Roy ise McCarthy'nin borçlanma limitinin yükseltilmesi için harcamalarda kesinti yapılmasını şart koşma sözünü yerine getirmemesi durumunda, McCarthy'yi Temsilciler Meclisi Başkanlığı'ndan uzaklaştırma girişiminde bulunmayacağı taahhüdü vermedi.
Virginia eyaletini temsil eden Cumhuriyetçi Bob Good da Fox Haber'e verdiği demeçte, borçlanma tavanı meselesinin muhafazakarlar için "gerçek bir sınav" olacağını söyledi. Cumhuriyetçiler'in ”amaçlarına ulaşmak için gücünü biz koz olarak kullanmaya başlaması gerektiğini” kaydeden Good da McCarthy'nin Temsilciler Meclisi Başkanlığı'na son tur oylamaya kadar karşı çıkan isimlerden biriydi.
Borçlanma tavanını yükseltme tartışması, siyasi bir araç olarak kullanılıyor ve Kongre üyelerini mali sorumluluk kisvesi altında risk alma konusunda cesaretlendiriyor.
Temsilciler Meclisi'ndeki Cumhuriyetçi Partili liderler, hükümetin borçlanma tavanını kredi kartı limitlerine benzetiyor ve Louisiana Temsilcisi Steve Scalise'in sözlerine göre "kredi kartı limitini aşmamak için gerekli mekanizmaları devreye sokuyor."
Cumhuriyetçi Partili Florida Senatörü Rick Scott, 2021 yılında Senato'daki Cumhuriyetçi senatörlerin borçlanma tavanını sadece harcama reformunu garanti altına alması durumunda yükseltme taahhüdü vermesi önerisine işaret etti.
Scott, "Senato'daki tüm Cumhuriyetçiler'in bağlı kalma sözü verdiği bu kuralı uygulamak için elimdeki tüm imkanlarla mücadele edeceğim. Hesaplaşma günü geliyor" ifadelerini kullandı.
Temsilciler Meclisi'ndeki Cumhuriyetçi Partililer'le uzlaşma çabaları, Başkan Biden'ın kendi önceliklerinden feragat etmek zorunda kalması anlamına gelebilir. Örneğin; Biden, varlıklı vatandaşların daha fazla vergi ödemesi ya da çocuklar ve yoksullar için sosyal programlar oluşturulması gibi önceliklerden vazgeçmek zorunda kalabilir.
Federal hükümetin borçlanma tavanına ne zaman ulaşacağını tahmin etmek ise zor. Bunun nedeni, ödemelerin günden güne değişiyor olması. Mevcut duruma göre borçlanma tavanına bu hafta da, Mart sonu da ulaşılabilir.
Hükümetin temerrüde düşmesi ise mali piyasaların çöküşle karşılaşması anlamına gelebilir. Birkaç milyon insan işini kaybedebilir ve küresel ekonomi, bu krizin artçı şoklarını uzun yıllar hissedebilir. Moody's Analytics, 2021 yılında, bir önceki borçlanma tavanı tartışması öncesindeki tahmininde, bu riski "kıyamet" olarak nitelemiş ve ortaya çıkacak karmaşanın Amerikan ekonomisinin sağlığından çok hükümet içindeki işlev bozukluğuna işaret edeceğini kaydetmişti.
