Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin'in bu hafta Hanoi'yi ziyaret edeceği bildirildi. Komünist rejimle yönetilen Vietnam'ın Rusya'ya olan bağlılığına işaret eden ziyaret planı, ABD'nin tepkisini çekti.
Ziyaret, Hanoi'nin hafta sonu İsviçre'deki Ukrayna barış zirvesinden uzak durmasının ve geçen hafta başında Rusya'daki BRICS toplantısına dışişleri bakan yardımcısını göndermesinin ardından gerçekleşecek.
Yetkililer, yaklaşık bir ay önce yemin ederek beşinci kez cumhurbaşkanlığı görevine başlayan Putin'in Çarşamba ve Perşembe günleri Hanoi'ye yapacağı iki günlük ziyaret sırasında Vietnam'ın yeni Devlet Başkanı To Lam ve diğer liderlerle biraraya gelmesinin beklendiğini söyledi.
Geçen yıl Hanoi ile ilişkilerini geliştiren ve Vietnam'ın en büyük ticaret ortağı olan ABD, Putin’in Vietnam ziyareti nedeniyle Hanoi’ye sert tepki gösterdi.
Hanoi'deki ABD Büyükelçiliği'nden bir sözcü Reuters'ın ziyaretin ABD ile ilişkiler üzerindeki etkisiyle ilgili sorusunu, "Hiçbir ülke Putin'e saldırganlığını desteklemesi için platform sağlamamalı, zulmü normalleştirmesine izin vermemeli" şeklinde yanıtladı.
Sözcü, Putin'in Şubat 2022'de başlattığı Ukrayna işgaline atıfta bulunarak, "Putin serbestçe seyahat edebilirse, Rusya'nın uluslararası hukuku açıkça ihlal etmesini normalleştirebilir" diye ekledi.
Vietnam Dışişleri Bakanlığı, yorum talebine yanıt vermedi.
Lahey’deki Uluslararası Ceza Mahkemesi, 2023 yılı Mart ayında Ukrayna'da savaş suçu işlediği iddiasıyla Rusya Cumhurbaşkanı Putin hakkında tutuklama emri çıkarmıştı. Vietnam, Rusya ve ABD, Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne üye değil.
Vietnam'ın bir diğer önemli ekonomik ortağı olan Avrupa Birliği ziyaret öncesinde yorum yapmadı. Ancak AB, geçtiğimiz ay Hanoi'nin Rusya yaptırımları konusunda AB elçisiyle yapacağı görüşmeyi erteleme kararından duyduğu memnuniyetsizliği dile getirmişti. Bu gecikme yetkililer tarafından Putin'in ziyareti için yapılan hazırlıklarla ilişkilendirilmişti.
Singapur merkezli ISEAS-Yusof Ishak Enstitüsü'nden kıdemli araştırmacı Ian Storey, geçtiğimiz aylarda Joe Biden ve Şi Jinping'i ağırlayan Hanoi açısından ziyaretin "Vietnam'ın büyük güçlerden hiçbirini kayırmayan dengeli bir dış politika izlediğini göstermek" anlamına geldiğini söyledi.
Enerji, silahlar, teknoloji
Reuters'a konuşan iki yetkili, Putin'in 2017'den bu yana Vietnam'a yaptığı ilk ve toplamda beşinci devlet ziyaretinde ticaret, yatırım, teknoloji ve eğitim gibi sektörlerde anlaşmalar ilan etmesinin beklendiğini ancak bunun değişebileceğini söyledi.
Ancak isimlerinin açıklanmaması kaydıyla konuşan yetkililer, Vietnamlı liderlerle yapılacak görüşmelerin daha hassas konulara odaklanmasının muhtemel olduğunu belirtti.
Yetkililerden biri, bu görüşmelerin Rusya'nın tarihsel olarak Vietnam'ın en büyük tedarikçisi olduğu silahlar; Çin'in hak iddia ettiği Güney Çin Denizi bölgelerindeki Vietnam gaz ve petrol sahalarında faaliyet gösteren Rus şirketleriyle enerji ve ABD'nin Rus bankalarına uyguladığı yaptırımlar nedeniyle iki ülkenin işlem yapmakta zorlandığı ödemeler konularını içereceğini söyledi.
Bu konularda açıklama yapılıp yapılmayacağı belli değil.
Canberra'daki Avustralya Savunma Kuvvetleri Akademisi'nde Vietnam güvenliği konusunda uzman olan Carl Thayer, "Ana konular, silah satışları dahil ekonomik ve ticari bağları güçlendirmekle ilgili" dedi.
Thayer, Putin ve Vietnam liderlerinin mal ve hizmetler için ödeme yapılmasını sağlamak üzere bankacılık sistemi içinde ruble-gong para birimi işlemleri üzerinde çalışmayı kabul edeceklerini söyledi.
Forum