ABD'nin Rusya ile aylardır yürüttüğü mahkum takası anlaşmasının ardından Amerikalı basketbolcu Brittney Griner, bugün serbest bırakıldı. Ancak Rusya ile müzakerelerde adı geçen bir diğer Amerikalı tutuklu Paul Whelan, beklendiği gibi serbest kalmadı.
Paul Whelan, CNN televizyonuna Rusya'da tutulduğu çalışma kampından telefonla yaptığı açıklamada, Biden yönetiminin serbest bırakılması için daha fazla çaba göstermemiş olması nedeniyle "hayal kırıklığı" duyduğunu dile getirdi. Whelan, Başkan Joe Biden ile doğrudan konuşmak istediğini söyledi ve "Bedeli ne olursa olsun beni eve getirmelerini umuyorum" dedi.
CNN'e göre Whelan, bugün yönetimden bir yetkiliyle durum hakkında konuştuğunu ancak Biden ile doğrudan konuşmak istediğini söyledi. Whelan, "Bence bu mesaj gerçekten Başkan gibi kişilere gitmeli böylece kişisel olarak ne yaşadığımı, bu yabancı hapishanelerde bu koşullarda nelerle mücadele ettiğimizi bilsinler" dedi.
Whelan, "Burada rehin tutulduğum çok açık" diye konuştu.
Whelan, "Serbest bırakılmamı sağlamak için daha fazlasının yapılmamış olmasından büyük hayal kırıklığı duyuyorum özellikle de tutuklanmamın dördüncü yıldönümü gelirken. Hiç işlemediğim bir suçtan tutuklandım. Neden hala burada olduğumu anlamıyorum" diye konuştu.
Başkan Biden, Amerikalı basketbolcu Brittney Griner'ın mahkum takası anlaşmasıyla serbest kaldığını açıkladığı sırada Paul Whelan'ın serbest bırakılması için yetkililerin, çalışmaları sürdürdüklerini kaydetti.
"Rusya Paul'un durumunu farklı değerlendiriyor"
Biden, "Maalesef tamamen haksız nedenlerle Rusya, Paul'un durumunu Brittney'ninkinden farklı değerlendiriyor. Henüz Paul'un serbest bırakılmasını sağlayamadık ancak pes etmiyoruz, asla pes etmeyeceğiz" dedi.
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby yaptığı açıklamada, hedeflerinin hem Griner'ı hem de Whelan'ı kurtarmak olduğunu ancak bunun mümkün olmadığını söyledi. Kirby, Biden yönetiminin Whelan'ın serbest bırakılmasını Rusya ile aktif şekilde tartışmaya devam edeceğini belirtti.
Whelan, CNN'e yaptığı açıklamada, Griner'ın serbest bırakılmış olmasından mutlu olduğunu ancak işlerin doğru yönde gittiğine, hükümetlerin müzakereler yürüttüğüne ve yakında adil bir şeylerin olacağına inanmaya yönlendirildiğini söyledi.
Whelan, kendisine "Takas anlaşmasına dahil olmadığına şaşırdın mı?" diye sorulduğunda "Şaşırdım" yanıtını verdi.
Whelan'a casusluk suçlaması
Whelan, kendisine yapılan açıklamada takas anlaşmasına dahil edilmemesinin nedeninin, Rusya'nın kendisini casus olarak değerlendiriyor olması olarak ifade edildiğini söyledi. Whelan, "Beni Trevor (Reed) ve Brittney'den bir üst seviyeye koyuyorlar" diye konuştu.
Trevor Reed de Whelan gibi eski deniz piyadesiydi ve Rusya’da 2019 yılından bu yana tutuklu bulunmasının ardından Nisan ayında Washington ve Moskova’nın vardığı takas anlaşması sonucunda serbest bırakılmıştı. ABD, Reed’in karşılığında 20 yıl hapis cezası almış olan Rus pilot Konstantin Yaroşenko’yu serbest bırakmıştı.
Whelan, "Beni her zaman benle aynı türdeki diğer suçlulardan daha üst bir seviyede değerlendirdiler. Niyeyse burada casusluk suçlamasıyla bulunan batılı ülkelerden gelen bireylerden daha farklı muamele görüyorum. İkimiz de burada casusluk suçlamasıyla bulunsak da ben ondan daha farklı muamele görüyorum. Benim gördüğüm muamele casusluk suçlamasıyla diğer hapishanelerde tutulanlardan çok daha farklı" diye konuştu.
CNN'e göre Whelan, "Başkan Biden ve yönetiminin bu noktada ödeyecekleri bedel ne olursa olsun beni eve getirmelerini umuyorum" dedi.
"Çantamı topladım, eve dönmeye hazırım"
Whelan, "Başkan Biden'a bir mesaj gönderecek olsaydım bunun hassas bir durum olduğunu ve hemen çözülmesi gerektiğini söylerdim. Çantalarımı topladım. Eve dönmeye hazırım. Sadece beni alacak bir uçağa ihtiyacım var" dedi.
CNN'e göre Whelan, ABD'ye geri dönemeyebileceğinden duyduğu kaygıyı ve cezasının hala 12 yılının olduğunu da söylüyor.
Paul Whelan'ın kardeşi David Whelan da konuyla ilgili yaptığı açıklamada, Biden yönetiminin aileyi Paul Whelan'ın bugün anlaşma sonucu serbest kalmayacağı konusunda bilgilendirdiğini bu erken uyarının şu anda tüm kamuoyunda mevcut olan "hayal kırıklığına" ve Paul için "felaket" olan bu duruma kendilerini psikolojik olarak hazırlamalarını sağladığını söyledi.
Amerika, İngiltere, Kanada ve İrlanda pasaportlarına sahip olan Paul Whelan, 2018 yılının Aralık ayında Rusya'da gözaltına alınmış ve iki yıl sonra casusluk suçlamasından hüküm giymişti.
Whelan, 16 yıllık hapis cezasını çekmek için Rusya'nın Mordovya bölgesinde bir hapishanede bulunuyor.
Kendisinden ABD'de Şükran Günü olarak kutlanan 24 Kasım'dan itibaren haber alınamaması geçtiğimiz haftalarda Amerikalı yetkililerin durumdan kaygı duyduklarını açıklamalarına neden olmuştu.
Kirby, ABD’nin, Whelan'ın durumu ya da nerede olduğu konusunda Moskova'dan bilgi alınamadığını söylemişti.
Biden yönetimi yetkilileri 2 Aralık'ta Whelan'la yeniden temas kurmuş ve iyi olduğunu açıklamıştı.
Erkek Kardeşi David Whelan, Paul Whelan'ın hapishane hastanesine nakledildiğini bildirmiş ancak bunun nedenini bilmediklerini kaydetmişti.
