Türkiye'nin Doğu Akdeniz'deki sondaj faaliyetleri Avrupa Birliği’nde ikileme yol açtı. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un bu konuda Yunanistan’a destek verdiği gözlemlenirken, Başbakan Angela Merkel ise gerginliği giderici açıklamaları ve çıkabilecek askeri anlaşmazlığın önüne geçmeyi hedefleyen girişimleriyle dikkat çekiyor.
22 Temmuz’da iki ülkenin donanmalarına ait gemilerin Meis Adası açıklarında karşı karşıya gelmelerine kısa bir süre kala Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Yunanistan Başbakanı Kriyakos Mitçotakis’i arayarak iki ülke arasında çıkan gerginlikte bizzat devreye giren Merkel, şimdide Dışişleri Bakanı Heiko Maas’ı arabulucu olarak iki ülkenin başkentine gönderiyor.
Maas, 25 Ağustos Salı günü önce Yunanistan’da, daha sonra da Türkiye’de görüşmelerde bulunacak. Atina’da Dışişleri Bakanı Nikos Dendias’la görüşecek olan Maas, daha sonra Ankara’ya geçip Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’yla biraraya gelecek. Maas’ın, 27 ve 28 Ağustos tarihlerinde Berlin’de yapılacak olan AB Dışişleri Bakanları zirvesi öncesinde, Atina ve Ankara’ya "gerilimi daha da tırmandırmaktan kaçınma ve doğrudan görüşmeleri başlatma" mesajı vereceği tahmin ediliyor. Hükümet Sözcüsü Steffen Seibert, “Almanya her iki tarafla da temas içinde. Doğu Akdeniz’de gerilime değil, istikrara ihtiyaç var" şeklinde konuştu.
Almanya diplomasisi devrede
1 Temmuz’da Avrupa Birliği’nin dönem başkanlığını bu yılın sonuna dek üstlenen Alman hükümeti tarafından son günlerde yapılan açıklamalarda, deniz hukukuna ilişkin ihtilafların diyalog yoluyla çözülebileceği vurgusu dikkat çekerken, diplomatik kaynaklarca Maas’ın her iki tarafla görüşmeleri sürdürdüğü ve tüm anlaşmazlıkları kapsayacak üst düzey müzakereleri hedeflediği bilgisi paylaşıldı.
Federal Savunma Bakanı Annegret Kramp-Karrenbauer de, kendi bakanlığının da bölgedeki tansiyonun düşürülmesi için Ankara ve Atina’yla ilişki ağını devreye soktuğunu açıkladı. Merkel hükümetinin başlattığı Doğu Akdeniz'deki anlaşmazlığın çözümü için diyalog çabaları kapsamında, Berlin Temmuz başında Türk ve Yunan yetkililer arasındaki gizli görüşmelere ev sahipliği yaptı. Söz konusu görüşmede Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın’la Yunanistan Başbakanlık Diplomatik Danışmanı Eleni Surani ve Merkel’in Dış Politika Danışmanı Jan Hecker’in biraraya geldikleri öğrenilmişti. Son olarak, 13 Ağustos tarihinde Merkel’le telefonda konuştuğunu açıklayan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ise, "Ayın 23’üne kadar Oruç Reis burada çalışmalarını sürdürecek. Sayın Şansölye Merkel ile bunu dün konuştum. Kendisinin bizden tabii ricası, ‘Yani artık buna da söyleyecek bir şeyimiz yok ama 28’ine kadar, 23’ünden sonra danışmanlarımızın yapacakları çalışmalar muvacehesinde daha sonra bu işi yumuşatıp daha şöyle korumacı bir anlayış içerisinde bir süreci geliştirelim’ dediler. Mutabık kaldık" şeklinde bir açıklama yaptı.
Mülteci anlaşması Doğu Akdeniz konusunda da öne çıktı
Bu arada güncel arabuluculuk misyonunu Maas’ın üstlenmesi Berlin’de değişik yorumlara neden oldu. Heiko Maas 21 Temmuz günkü Atina ziyaretindeTürkiye'nin Kıbrıs açıklarındaki sondaj çalışmaları konusunda uyarıda bulunarak, "Türkiye'nin Doğu Akdeniz'deki sondaj faaliyetlerine ilişkin duruşumuz çok net. Uluslararası hukuka uyulmalı. AB-Türkiye ilişkilerinde ilerleme, ancak Ankara'nın Doğu Akdeniz'deki provokasyonlarını sonlandırması durumunda mümkün" ifadesini kullanmıştı.
Merkel’in Maas’ı ikna ederek, bu konuda daha tarafsız olmasını sağladığı yorumu yapılıyor. Analizlerde, Alman başbakanının, Türkiye ile gerilimin tırmanmasının sığınmacı politikalarında Ankara ile yapılan işbirliğini tehlikeye atacağı endişesini vurguladığı da öne sürülüyor.
