Tohum imalatçısı Syngenta, önümüzdeki yıl, karmaşık çapraz çiftleştirme teknikleriyle geliştirdiği yeni bir tür buğday tohumunu Amerika'da piyasaya süreceğini açıkladı. Böylelikle Syngenta, küresel tahıl arzının azalmaya başladığı günümüzde daha yüksek rekolte sağlayacak buğday türü geliştirmeye çalışan rakiplerini geride bırakmış oldu.
İki buğday türünün olumlu özelliklerini biraraya getiren yeni hibrit buğday türü, aşırı atmosfer olaylarının tahıl rekoltelerini azalttığı, Ukrayna'daki savaşın tahıl tedarikini aksattığı ve ilkbaharda tahıl fiyatlarının rekor düzeyde arttığı bir ortamda piyasaya sürülecek.
Hibrit buğday üzerinde 2010 yılında çalışmalara başlayan Syngenta, Reuters'a verdiği bilgide, tohumların önümüzdeki yıl Amerikalı çiftçilerin 5 ila 7 bin hektarlık araziye ekmesi için piyasada olacağını bildirdi.
Syngenta'nın sağlayacağı yeni tohum miktarı çok az olsa da firmanın daha önceki hibrit buğday tohumu tedariklerine kıyasla şimdiye kadarki en büyük piyasa sürümü olması bekleniyor. Bu adım, 2024 yılı ve sonrası için daha fazla tohumun piyasaya sürülmesinin kapısını aralayabilir.
Mısır ve arpa gibi diğer tahıl ürünleri yetiştiren çiftçiler uzun yıllardır hibrit tohumlar sayesinde artan rekolteden fayda sağlıyor. Ancak hibrit buğday tohumunun piyasaya sürülmesine doğru uzanan yol çok daha yavaş katedildi. Bunun nedeni, hibrit tohum geliştirme sürecinin buğday için çok daha yüksek maliyetli ve zor olması.
Yeni tohumun sağlayacağı faydalar ise belirsiz. Syngenta ile yaptıkları anlaşmalar çerçevesinde bu yıl hibrit buğday üreten üç bağımsız tohum firması, Reuters'a, tohumların rekoltede büyük fark yaratıp yaratmayacağından emin olmadıklarını söyledi. En iyi tohumların düşük maliyetle üretilmesi ise zaman alacak.
Çin firması Syngenta, Amerika'da AgriPro markası altında satılacak olan tohumların rekolteyi yüzde 12 ila 15 oranında arttırabileceğini ve çiftçilerin yeni hibrit tohuma büyük ilgi gösterdiğini bildiriyor.
Syngenta Tohum'un Kuzey Amerika biriminin yöneticisi Jon Rich, buğdayın "teknikleşmeden henüz faydalanamayan tek tahıl olduğunu ve hibritlerin bu durumu değiştireceğini" söyledi.
Hibrit tohumlar yaklaşık 100 yıldır kullanılıyor
Çiftçiler, hibrit mısır tohumlarını 1930'lu yıllardan bu yana kullanıyor. Yer fıstığından domatese birçok başka tarım ürünü yetiştirmede de hibrit tohumlardan yararlanılıyor. 1960 yılına gelindiğinde Amerika'daki mısır tarlalarının yüzde 95'inde hibrit tohum kullanılıyordu.
Bayer AG ve BASF SE gibi büyük küresel tohum firmaları da hibrit buğday tohumu üzerinde çalışıyor. Ancak bu firmaların kaydettikleri ilerlemeler, Syngenta'nın birkaç yıl gerisinde. Genetik modifikasyondan farklı olarak hibritleştirme, tüketiciler arasında tartışma konusu değil. Hayvan yemi olarak kullanılan soya fasülyesi ve mısırda genetik modifikasyon uzun yıllardır uygulansa da ekmek ve makarna gibi gıda ürünlerinin elde edildiği buğday için genetik modifikasyon, bir tabu olarak kabul ediliyordu.
Arjantin firması Bioceres, Brezilya, Nijerya, Avustralya ve Yeni Zelanda'da kuraklığa dayanıklı olacak şekilde genetik yapısı değiştirilmiş buğday için farklı seviyelerde onay almayı başardı. Firma, aşırı atmosfer olaylarının tarıma olumsuz etkileri ve giderek artan küresel nüfusu beslemenin zorlaşması gibi etkenlerin tüketicilerin genetiği değiştirilmiş buğdayı kabullenmesini kolaylaştıracağı fikrinden yola çıkıyor.
Önümüzdeki yıl hibrit buğday tohumları ekecek olan Amerikalı çiftçiler, ekin verilerini doğrudan Syngenta Tohum şirketiyle paylaşacak. Şirket bu verileri, ilerideki hibrit tohumları iyileştirmek için kullanacak.
Syngenta, 2015 yılındaki tahminlerine göre, 2032 yılına kadar hibrit buğday tohumu satışlarının 3 milyar dolara erişebileceğini belirtmişti. Ancak bu tahminlerin güncellemesi yapılmadı.
Amerikan hükümetinin verilerine göre 2022/2023 pazarlama yılında sadece 98 günlük küresel buğday stoku kalacak.
Alman BASF firmasının araştırma ve geliştirme birimi başkanı Peter Eckes, Ideltis olarak adlandırdıkları hibrit buğday tohumlarını Avrupa, Amerika ve Kanada'da bu on yılın ikinci yarısında piyasaya sürmeyi planladıklarını söyledi.
Bayer de hibrit buğday tohumlarını "bu on yılın ileriki kısmında" piyasaya süreceğini açıklıyor. Firmanın strateji ve sürdürülebilirlikten sorumlu başkanı Frank Terhorst, Ukrayna krizinin arz kaygılarını körüklediğini kaydediyor. Şirket, son üç yıldır hibrit buğday tohumu geliştirme çalışmalarını yoğunlaştırdı.
