ABD'li oy hakları aktivisti ve Demokrat Partili politikacı Stacey Abrams, değişimi şiddete başvurmadan sandıklarda teşvik ettiği gerekçesiyle bu yılki Nobel Barış Ödülü'ne aday gösterildi.
Çalışmalarıyla özellikle Georgia’da siyah seçmen katılımını arttıran ve Joe Biden'ın ABD başkanlığını kazanmasına yardımcı olmasıyla dikkat çeken Abrams, eski Başkan Donald Trump, damadı eski Beyaz Saray danışmanı Jared Kushner, Rus muhalif siyasetçi Aleksey Navalny, Dünya Sağlık Örgütü ve çevre aktivisti Greta Thunberg’in olduğu uzun bir aday listesine dahil edilen son isim oldu.
Norveç Parlamentosu’nun Sosyalist Parti üyesi Lars Haltbrekken, "Abrams, Dr. Martin Luther King Jr.'ın hukuki eşitlik ve medeni haklar için verdiği mücadelenin izinden gidiyor" dedi.
1960'ların sivil haklar hareketinin lideri olan King, 1964'te Nobel ödülünü kazanmıştı.
Haltbrekken, "Abrams'ın King'in hedeflerini tamamlama çabaları, ABD’nin tüm halkları arasında kardeşlik, barışçı ve adil bir toplum yaratma çabasında başarılı olması açısından çok önemli" dedi.
Farklı ülkelerden parlamento üyelerinden eski Nobel Ödülü sahiplerine binlerce kişi, bu prestijli ödül için aday gösterme hakkına sahip.
Ancak bu adaylıklar, Nobel Komitesi'nden bir onay anlamına gelmiyor.
Oslo Barış Araştırma Enstitüsü Direktörü Henrik Urdal, 2019 hariç 2014'ten bu yana her yıl ödülü kazanan kişiyi, Norveçli milletvekillerinin aday gösterdiklerini belirterek, "Son yıllardaki model oldukça çarpıcı" ifadesini kullandı.
Eski Beyaz Saray danışmanı Jared Kushner ve yardımcısı Avi Berkowitz, İsrail ve Arap ülkeleri arasında "Abraham Anlaşmaları" olarak bilinen dört normalleşme anlaşması müzakeresindeki rolleri nedeniyle avukat Alan Dershowitz tarafından aday gösterildi.
Harvard Hukuk Fakültesi’nde fahri professor olan Dershowitz, geçen yılki azil duruşmasında Trump'ı savunan avukat olarak tanınıyor.
Ödülü kimin kazandığına karar veren Norveç Nobel Komitesi adaylıklarla ilgili yorum yapmıyor; 50 yıl boyunca adayların ve başarısız adayların isimlerini gizli tutuyor. Ancak aday gösterenler, adaylarının isimlerini açıklayabiliyor.
Diğer adaylar arasında ABD’de Siyahların Hayatı Değerlidir (Black Lives Matter) hareketi, Vietnam Savaşı hakkında "Pentagon Belgeleri"ni sızdıran Daniel Ellsberg, ABD Kongre Üyesi Barbara Lee, WikiLeaks, Beyaz Rusya'dan Polonya ve Macaristan'a demokrasi yanlısı ve sivil hak kampanyacıları var.
Reuters haber ajansının Norveçli milletvekilleriyle yaptığı ankete göre, adaylar arasında Greta Thunberg, Aleksey Navalny, Dünya Sağlık Örgütü ve örgütün yoksul ülkeler için Corona virüsü aşılarına adil erişimi sağlamaya yönelik COVAX aşı programı da bulunuyor.
Thunberg, kurduğu çevre örgütü Gelecek İçin Cumalar (Fridays for Future) ile "iklim krizine karşı mücadelenin en önde gelen sözcülerinden" biri olarak kabul gördü.
Rus akademisyenlerin önerisiyle de Navalny, Norveçli eski Bakan Ola Elvestuen tarafından "Rusya'nın barışçı bir şekilde demokratikleştirilmesi çabaları" nedeniyle aday gösterildi.
Bu yıl Corona virüsüyle mücadele ve aşı çalışmalarının önemli yer tutacağı Nobel ödüllerinde bir adaylık da Bağışıklık İçin Küresel İttifak’a (GAVI) gitti.
Norveç Hıristiyan Demokrat Partili milletvekili Geir Sigbjoern Toskedal, "Belaruslu aktivistler Svetlana Tişkanuskaya, Maria Kolesnikova ve Veronika Tsepkalo’nun ‘'adil bir seçim için mücadele ve barışçı direniş için ilham'’ nedeniyle aday gösterildiğini açıkladı.
Norveç İşçi Partisi'nden milletvekili Jette Christensen, insan hakları grubu Macar Helsinki Komitesi ile medeni hakları savunan bir grup Polonyalı yargıcın oluşturduğu IUSTITIA'yı aday gösterdi.
Bilgi edinme özgürlüğü, adaylar arasında yinelenen bir tema. Bu yılki adaylar arasında Merkezi ABD’de bulunan Gazetecileri Koruma Komitesi ve Uluslararası Teyit Ağı, Fransız Charlie Hebdo dergisinin eski gazetecilerinden Zineb el Rhazoui, haber sitesi Hong Kong Özgür Basın ve merkezi Fransa’da bulunan Sınır Tanımayan Gazeteciler örgütü yer alıyor.
2021 Nobel Barış Ödülü’nü kazanan isim Ekim ayında duyurulacak.
