Ukrayna'nın Rusya işgali altındaki güney bölgelerinde çok sayıda mahkumun işkence gördüğü ve cinsel saldırıya uğradığı iddia edildi.
İddia, Herson bölgesinde Ukraynalı savaş suçları savcılarıyla birlikte çalışan ve insan hakları konusunda uzmanlaşan hukuk firması Global Rights Compliance'ın ekibinden geldi.
Herson, sekiz aydan uzun bir süre Rus kontrolü altında kaldıktan sonra Kasım ayında geri alınmıştı. Mobil Adalet Ekibi'nin İngiltere, Avrupa Birliği ve AB sponsorluğundaki son raporu 320 vakayı inceledi; Herson bölgesindeki 35 farklı noktada tanıkları dinledi.
Kurbanların ifadelerinin yüzde 43'ünde tutuklu merkezlerinde işkence uygulamaları ve Rus muhafızların çok görülen bir yöntem olarak cinsel saldırıyı kullandıkları yer aldı.
Elektrik şoku, cinsel sakatlama, ağır dayak raporda yer aldı
Savcılar tarafından mülakata alınan en az 36 kurban sorgulamalar sırasında özellikle üreme organlarına olmak üzere elektrik şoku ya da cinsel sakatlamadan söz etti. Rapora göre kurbanlardan biri başka bir kurbanın tecavüze uğramasını izlemek zorunda bırakıldığını aktardı.
İşkenceye maruz kalanların daha çok askeri personel olduğu, ancak polis, gönüllüler, aktivistler, toplum liderleri, sağlık çalışanları ve öğretmenlerin de aralarında olabildiği belirtildi. En yaygın işkence yöntemlerinin boğma, waterboarding, ağır dayak ve tecavüz tehdidi olduğu kaydedildi.
Ekibe liderlik eden İngiliz Avukat Wayne Jordahs, kanıtların hepsinin Ukraynalılar'ın yeniden ele geçirdiği topraklardaki tutuklu merkezlerinden geldiğini belirtti ve Putin'in Ukraynalı kimliğini yok etme planının soykırımı çağrıştıran bir dizi suçu içerdiğini söyledi.
"Savaş suçlarının gerçek boyutu bilinmiyor"
Global Rights Compliance'ın kıdemli hukuk danışmanı Anna Mikitenko son işkence bulgularıyla ilgili "Rusya'daki savaş suçlarının gerçek boyutu hala bilinmiyor. Ancak şunu kesinlikle söyleyebiliriz ki bu zalim suçların psikolojik sonuçları Ukrayna halkının zihninde yıllar boyunca kazılı kalacak" dedi.
Rusya Savunma Bakanlığı raporun bulgularıyla ilgili henüz açıklama yapmadı.
Ukraynalı yetkililer 97 binden fazla savaş suçunu inceliyor. Şu ana kadar 220 şüpheli hakkında yerel mahkemelere başvuruda bulunuldu.
Üst düzey suçlular Lahey'deki Uluslararası Ceza Mahkemesi'nde (ICC) yargılanabilir. Mahkeme'nin Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin hakkında yakalama kararı da mevcut.
Kremlin ise, Ukrayna'da "özel askeri operasyon" olarak adlandırdığı harekatta savaş suçları işlendiği iddiasını reddediyor.
Ukraynalı savcıların Haziran ayında açtığı ilk dava, Herson bölgesinden yasadışı şekilde çıkarılan annesini ve babasını kaybetmiş çocuklarla ilgiliydi. Bir Rus politikacı ve savaş suçları işbirlikçisi iki Ukraynalı şüpheli hakkında suçlama yapılmıştı.
Reuters haber ajansı, Ocak ayında Herson'da işkence iddialarını gündeme taşımıştı. Ukraynalı yetkililer o dönemde yaklaşık 200 kişinin zorla alıkonulduğunu öne sürmüştü. Hayatta kalanlar Reuters'a Ruslar'ın kullandığı elektrik şoku ve nefessiz bırakma taktiklerini anlatmıştı.
O dönemde Kremlin ve Rus Savunma Bakanlığı, Reuters'ın işkence iddiaları ve hukuksuz gözaltılarla ilgili sorularına yanıt vermemişti.
Forum