Nesillerdir süren Arap-İsrail çatışması nedeniyle daha önce de evlerini terk eden Filistinliler, hukuki sorunlar ve artan kiralar nedeniyle Lübnan’daki hayatlarının zor olduğunu söylüyor.
Arap-İsrail çatışmasının merkezindeki konulardan biri mültecilerin geri dönme hakkı. Uluslararası hukuka göre her mülteci bu hakka sahip.
Birçok Filistinli için bu büyükbaba ve büyükannelerinin kaçtığı İsrail’e dönmek anlamına geliyor. Ancak Lübnan’daki bazı Filistinli aileler için geri dönmek, Suriye’nin barış dolu günlerine dönmek anlamına geliyor.
Kocası ve çocuklarıyla kimlikleri olmadan Suriye’den kaçan Vedat Suphi, Beyrut’a gitmek için bir taksi şoförüne 4 bin dolar verdiklerini söylüyor. Ailesiyle Lübnan’a vardıklarından bu yana çok yoksul ve toplumdan izole biçimde yaşadıklarını söyleyen Suphi, Birleşmiş Milletler’den yardım almak için de başvuramadıklarını, çünkü kimlikleri olmadığını belirtiyor. Aile, Lübnan’da kaçak yaşıyor.
Lübnan Amerikan Üniversitesi’nden siyaset bilimci Sami Barudi, Lübnan’daki mülteci krizinin hukuki olarak tam bir karmaşaya dönüştüğünü söylüyor. Kuralların keyfi biçimde uygulandığını söyleyen uzman, Suriyeliler’in sınırda durdurulup durdurulmayacaklarını bilmediklerini, ayrıca yasal haklarından da haberdar olmadıklarını belirtiyor.
Suriyeli göçmenlere karşı ayrımcılık da artıyor. 4 milyon nüfuslu bir ülkede 1 milyon Suriyeli’ye ev sahipliği yapmak ülkenin olanaklarını zorluyor. Birçok belediyenin kendi kurallarını uyguladığını söyleyen Barudi bazı kentlerde “Suriyeli kardeşlerimizden saat 6’dan sonra motosiklete binmemelerini rica ederiz,” gibi kibar görünen ancak ırkçılığın bir göstergesi olan pankartlar görüldüğünü söylüyor. Ancak uzman, herhangi bir denetleme olmadığına da dikkati çekiyor.
Suphi’nin 24 yaşındaki oğlu Abdülkadir ailenin yasal statüsünün olmamasının iş bulmayı zorlaştırdığını anlatıyor. Abdülkadir ayda 500 dolara çalışarak 8 kişilik aileyi geçindirmeye çalışıyor. Bu rağmen Şam yakınlarındaki Yarmuk kampında yaşayanların durumunun çok daha zor olduğunu söyleyen Abdülkadir, bölgede çatışmaların sürdüğünü belirtiyor.
BM Filistinli Mültecilere Yardım Kuruluşu (UNRWA), örgütün Yarmuk’ta yiyecek yardımı yapamadığını bildiriyor. Kuruma göre Suriye’deki iç savaş nedeniyle evlerinden olan 250 bin mültecinin 44 bininin Lübnan’a sığındığını söylüyor.
Ancak 7 çocuğuyla Lübnan’a sığınan Mustafa Ali kendilerini kimsenin saymadığını belirtiyor. Ali kaçarken yoğun çatışmalar nedeniyle kimlik belgelerini yanına alamamış. Ali, Suriyeli ya da Filistinli olduğu için alabileceği BM yardımına da başvuramıyor. Çünkü yolda askeri kontrol noktalarına takılmaktan korkuyor. Ali, durdurulduğu zaman Saddam Hüseyin’inkine benzer bıyığını gösterip “Iraklı’yım,” dediğini anlatıyor.
