6 Ocak Kongre saldırısını soruşturan Temsilciler Meclisi Komisyonu, dünkü oylamada eski Başkan Donald Trump’ın ifadeye çağrılmasına oy birliğiyle karar verilmesinin ardından birkaç gün içinde celp çıkarmaya hazırlanıyor. Komisyonu ve oylamayı “fiyasko” olarak niteleyen Trump’ın ifade vermeyi reddetmesinin yüksek olasılık olduğu ifade ediliyor.
ABD’de Kasım ayında yapılacak ara seçimlerden önceki son oturumda Kongre saldırısında Donald Trump’ın doğrudan rol oynadığını kaydeden komisyon üyeleri eski başkanın ifadeye çağrılması yönünde oy kullanmıştı.
Donald Trump oylamanın ardından kendi sosyal medya platformu üzerinden yaptığı açıklamada, komisyon üyelerine neden daha önce ifadeye çağrılmadığı konusunda tepki gösterdi; ancak daha önce çağrılmış olsaydı bu çağrıya olumlu yanıt verip vermeyeceği konusunda da ayrıntı vermedi. Eski başkan kendisine yakın isimlere de soruşturmada işbirliği yapmamaları çağrısında bulundu.
Eski Başkan Trump’ın komisyona yeminli ifade vermesi ve elindeki belgeleri paylaşması için çıkarılacak celbe meydan okumasına ve ifade vermeyi reddetmesine neredeyse kesin gözüyle bakılıyor.
Kongre celbine uymamak suç mu?
Komisyonun çıkaracağı celbin, New York’ta şirket faaliyetleriyle ilgili davalar ve bazıları gizli olan devlete ait belgeleri Beyaz Saray’dan çıkarıp Florida’daki evine taşımasıyla ilgili federal bir soruşturmayla karşı karşıya olan Trump’ı daha da zor durumda bırakması bekleniyor.
ABD’de 1857 yılında yürürlüğe giren yasa uyarınca Kongre’nin çıkardığı celbe uymamak bir suç ve 1-12 ay hapisle cezalandırılabiliyor.
İfade çağrısına uymayan bir kişi hakkında Temsilciler Meclisi ya da Senato’nun Kongre’ye itaatsizlikle suçlamak üzere oylama yapması ve konunun yargılama için Adalet Bakanlığı’na taşınması gerekiyor. Bir suçlama getirilip getirilmeyeceğine Adalet Bakanlığı karar veriyor.
Eski Başkan Trump, Florida’daki konutu Mar-a-Lago’da yapılan FBI aramasında ele geçirilen gizli belgelerin savcılar tarafından soruşturmada kullanılmasını engellemek amacıyla Anayasa Mahkemesi’ne talepte bulunmuştu.
Ancak liberal yargıçlara karşı muhafazakar yargıçların çoğunlukta olduğu Anayasa Mahkemesi Trump’ın bu talebini reddetmişti.
Trump’ın seçenekleri neler?
Trump’ın 6 Ocak komisyonuna kapalı kapılar ardında ifade vermesi, ancak Anayasa’nın Beşinci Ek Maddesi’ni gerekçe göstererek soruları cevaplamama olasılığı da bulunuyor.
6 Ocak Komisyonu’nun Cumhuriyetçi Başkan Yardımcısı Liz Cheney’ye göre 6 Ocak soruşturması sürecinde 30’dan fazla tanık bu yolu tercih etti.
Trump’ın eski ulusal güvenlik danışmanı Michael Flynn, eski danışmanı Roger Stone, seçim avukatı John Eastman bu isimler arasında.
Eski Başkan Trump Kongre celbini mahkemeye taşıyarak süreci geciktirebilir ya da Kongre ile yapacağı işbirliğinin koşullarını müzakere edebilir.
Kasım’daki seçimler 6 Ocak soruşturmasını nasıl etkiler?
Yedi Demokrat ve İki Cumhuriyetçi üyeden oluşan komisyonun çalışmalarını yıl sonuna kadar tamamlaması bekleniyor.
Bu da komisyonun Trump’ın ifadesinin alınması ya da Kongre’ye itaatsizlikle suçlanması yönünde oylama yapılması için birkaç ayının olduğu anlamına geliyor.
Temsilciler Meclisi’nin 8 Kasım’da yapılacak Kongre seçimleri öncesinde toplanması beklenmiyor.
Cumhuriyetçiler’in Kasım ayında yapılacak Kongre seçimlerinin ardından Temsilciler Meclisi’nde çoğunluğu elde etmesi halinde, Trump’ın ifadeye çağrılması için çıkarılan celbi geri çekmesi olasılığı yüksek.
Komisyonun dünkü oturumunda yapılan oylama Trump’ın ifade vermesiyle sonuçlanmasa bile bu yönde bir adım atılmış olması tarihe düşülen önemli bir not olarak görülüyor.
6 Ocak komisyonu soruşturma sürecinde elde ettiği bulguları Adalet Bakanlığı’na bir suç duyurusuyla iletip iletmeyeceği konusunu değerlendiriyor.
