ABD Savunma Bakanı ve Genelkurmay Başkanı, ülke genelinde ırkçılık ve polis şiddetinin protesto edildiği gösterilere müdahalede ordunun rolü konusunda Kongre’de ifade verdi. Her iki yetkili, Beyaz Saray yakınlarında toplanan barışçı göstericilere müdahale emrini kimin verdiğini bilmediklerini söyledi.
ABD Savunma Bakanı Mark Esper ve Genelkurmay Başkanı Orgeneral Mike Milley, Perşembe günü Temsilciler Meclisi Silahlı Hizmetler Komisyonu’nda ifade verdi. Yaklaşık 2,5 saat süren oturumda Kongre üyelerinin sorularını yanıtlayan iki üst düzey Pentagon yetkilisine, Ulusal Muhafızlar’ın göreve çağrıldığı ABD’deki George Floyd gösterilerinde süreci nasıl yönettikleri konusunda sorular yöneltildi.
‘’Barışçı göstericilere müdahale emrini kim verdi?’’
Her iki yetkiliye 1 Haziran günü Başkan Donald Trump’ın tarihi St. Johns Kilisesi’ni yürüyerek ziyaret etmesi ve elinde İncil ile poz vermesi öncesinde, Beyaz Saray yakınlarındaki Lafayette Parkı’ndaki barışçı göstericilere müdahale edildiği anlar soruldu.
Savunma Bakanı Mark Esper, ‘’Göstericilere müdahale emrini kim verdi?’’ sorusuna, ‘’Benim için bu sorunun yanıtı açık değil. Bilmiyorum’’ yanıtını verdi.
Genelkurmay Başkanı Milley de o gün içerisinde Federal Soruşturma Bürosu’nda (FBI) yetkililerin katıldığı bir toplantıda bununla ilgili bir planlamanın yapıldığını bildiğini, Adalet Bakanı William Barr’ın bu konuyla ilgili bazı açıklamalarının olduğunu, ancak kendisinin şahsen emri kimin verdiğini bilmediğini belirtti.
Komisyon Başkanı Smith: ‘’Ordunun siyasete karıştırılması çabalarından endişe ediyorum’’
Oturumda konuşan Temsilciler Meclisi Silahlı Hizmetler Komisyonu Başkanı Adam Smith, ABD’de ordunun siyasete karıştırılmaya çalışıldığına dair endişelerini dile getirerek, ‘’Kilise ziyareti siyasi bir gösteriye dönüştürüldü. Biz hukuku ve kurumları temel alan bir ülkeyiz. Bu başkan görevden ayrıldığında kurumlarda başka insanlar görev yapmaya başlayacak. Kurumların siyasallaşmamasını, ordunun siyasete müdahil olmamasını sağladığımızdan emin olmak istiyorum’’ şeklinde konuştu.
Savunma Bakanı Mark Esper ve Genelkurmay Başkanı Milley, geçen ay Başkan Donald Trump’a Beyaz Saray yakınlarındaki tarihi kiliseye yürüyerek gittiği anlarda eşlik etmişlerdi. Hem Esper hem de Milley, Amerikan siyasetinde tartışma yaratan görüntülerin ardından yaptıkları açıklamalarda, kiliseye gittiklerini bilmediklerini, bölgede görev yapan Ulusal Muhafızlar’ı teftiş etmek üzere Beyaz Saray’dan çıktıklarını düşündüklerini açıklamıştı. Genelkurmay Başkanı Milley, Ulusal Savunma Üniversitesi mezuniyet törenindeki konuşmasında üniformalı bir şekilde orada bulunmasının yanlış olduğunu söylemiş, ‘’Orada olmam ordunun iç siyasete müdahil olduğu izlenimini verdi’’ demişti.
Esper: ’’Ordunun yurtiçi güvenliğinde kullanılması son çare olmalı’’
ABD Başkanı Donald Trump, ülke genelindeki protestolarda yaşanan olayların ardından durumun kontrol altına alınmaması halinde orduyu göreve çağırma tehdidinde bulunmuş, ABD Savunma Bakanı Mark Esper ise ordunun güvenlik olaylarında kolluk gücünün yanında devreye alınmasının son çare olabileceği yönünde açıklama yapmıştı.
Mark Esper Kongre’deki oturum sırasında bu açıklamasını yineledi. Protestolar sırasında başkent Washington’da ya da başka bölgelerde Ulusal Muhafızlar dışında, aktif görevde olan askerlerin doğrudan görev yapmadıklarını vurguladı. Savunma Bakanı, Lafayette Parkı’ndaki göstericilere müdahale edildiği günle ilgili olarak ‘’Ulusal muhafızlar göstericilerin üzerine yürümedi; barışçı göstericilere karşı bir kimyasal kullanmadı. Ulusal Muhafızlar destek rolü üstlenmek üzere konuşlanmıştı’’ dedi.
Genelkurmay Başkanı: ‘’Ettiğimiz Yeminin Sözüne ve Özüne Bağlıyız’’
Her iki yetkili de, ABD ordusu olarak anayasa ile güvencesi altındaki hakları korumak üzere ettikleri yemine sadık olduklarının altını çizdi. Genelkurmay Başkanı Milley, Amerika’da İç Savaşı bitiren başkan olarak tarihe geçen Abraham Lincoln’ün ‘’Bölünmüş bir vatan ayakta kalamaz’’ sözüne atıfta bulunarak, ‘’Ordu içinde ırkçılık ve ayrımcılık sembollerinin yeri yoktur. Biz de kusursuz değiliz. Ancak ettiğimiz yeminin hem sözüne hem de özüne sadığız’’ ifadelerini kullandı.
Genelkurmay Başkanı ABD’deki gösterilerin büyük ölçüde barışçı olduğunu ve bu durumla da demokrasinin işlediğini göstermesi açısından gurur duyulması gerektiğini söyledi.
Askeri üslerin adlarının değişmesi de gündeme geldi
Oturum sırasında ABD’deki protestoların ardından İç Savaş döneminde köleliği savunan Konfederasyon ordusu komutanlarının adlarını taşıyan askeri üslerin adlarının değişmesi yönündeki çağrı ve öneriler de gündeme geldi. İki Pentagon yetkilisi daha önce yaptıkları açıklamalarda bu konuda yapılacak istişarelere sıcak baktıklarının sinyalini vermişti.
Savunma Bakanı Mark Esper, Konfederasyon sembolleri ve bayraklarının kullanılması konusunda ordu içinde birliği güçlendirecek bir inceleme sürecinin başlatılmasını istediğini belirtti. Genelkurmay Başkanı Milley, askeri üslere Konfederasyon komutanlarının adlarının verilmesinin siyasi olduğunu ve adlarının değiştirilmesi kararının da siyasi olacağını vurguladı.
Ordu içinde asıl odak noktasının birlik ve uyum olduğunun altını çizen Milley, ‘’Üs, heykel, isim konularının incelenmesi ve bu konuda makul ve mantıklı bir istişarede bulunulması amacıyla bir komisyon oluşturulması önerisinde bulundum’’ dedi.
Milley, ''Fort Hood ya da Fort Bragg veya Konfederasyon generalinin adını taşıyan herhangi bir üsse giden genç askerler, kölelik kurumu için savaşan o generalin kendi atalarından birini köle olarak çalıştırmış olabileceğini hatırlayabilir' şeklinde konuştu.
Cumhuriyetçiler'in çoğunlukta olduğu Senato'nun Silahlı Hizmetler Komisyonu Pentagon'un Konfederasyon komutanlarının adlarını taşıyan üslerin adlarını değiştirmesini öngören bir tasarıyı kabul etmişti.
Afganistan’da Ruslar’dan Taleban’a para ödülü iddiaları
Kongre’deki oturumda Rus istihbaratının Afganistan’da Amerikan ve koalisyon askerlerinin hedef alınması amacıyla Taleban’a para ödülü verdiği iddiaları da gündeme geldi. ABD basınında Başkan Trump’a iletilen yazılı brifing notlarında bu yöndeki iddiaların aktarıldığına dair haberler yer almış ancak Beyaz Saray Başkan’ın bu konuda doğrudan bilgilendirilmediğini savunmuştu.
Genelkurmay Başkanı Milley ve Savunma Bakanı Esper, bu konudaki istihbaratın güçlü kanıtlarla kesin olarak doğrulanmadığını ve yapıldığı iddia edilen bu para ödemelerinin Amerikan askerlerinin ölümüne yol açtığıyla ilgili bir delil olmadığını söyledi.
Afganistan’da daha önce görev yaptığını vurgulayan Genelkurmay Başkanı Milley, bu konudaki istihbaratla ilgili değerlendirmenin sürdüğünü ve doğru olması halinde de harekete geçileceğinin altını çizdi.
Genelkurmay Başkanı, ‘’Rus devletinin ya da istihbaratının doğrudan bu süreçte parmağının olmasının çok ciddi bir mesele olacağını’’ vurguladı.
