ABD Başkanı Joe Biden'ın yönetimi Pazartesi günü Anayasa Mahkemesi için kapsamlı reform önerileri açıkladı.
Bu reformların arasında, dokuz Anayasa Mahkemesi yargıcı için görev süresi sınırlaması ve bağlayıcı davranış kuralları gibi öneriler yer alıyor. Biden’ın Pazartesi günü Teksas eyaletinin Austin şehrindeki eski Başkan Lyndon B. Johnson’ın başkanlık kütüphanesinde yapacağı konuşmasında bu öneriler hakkında konuşması bekleniyor.
Beyaz Saray Pazartesi günü Biden'ın önerilerinin ana hatlarını detaylandırdı. Önerilerin seçim gününe 99 gün kala bölünmüş bir Kongre tarafından onaylanma şansı çok az görünüyor.
Yine de Demokratlar, bu önerinin seçmenlerin seçimlere odaklanmasına yardımcı olacağını umuyor. Demokratlar'ın muhtemel adayı Başkan Yardımcısı Kamala Harris, Cumhuriyetçi eski Başkan Donald Trump'a karşı yarışını “özgürlük ve kaos arasında bir seçim” olarak çerçevelemeye çalıştı.
Beyaz Saray, 3'e 6 muhafazakar çoğunluğa sahip olan Anayasa Mahkemesi'nin kürtaj hakları ve federal düzenleme yetkileri konusunda onlarca yıldır süregelen dönüm noktası niteliğindeki kararları bozan görüşler yayınlaması nedeniyle, Demokratlar arasında artan öfkeden yararlanmak istiyor.
Liberaller ayrıca, mahkemenin muhafazakar kanadındaki bazı üyelerin tarafsızlıklarının tehlikeye girdiğini düşündüren şüpheli ilişkileri ve kararları hakkındaki ifşaatlardan duydukları rahatsızlığı da dile getiriyor.
Biden, Washington Post gazetesinde Pazartesi günü yayınlanan bir yazısında “Kurumlarımıza ve kuvvetler ayrılığına büyük saygı duyuyorum. Şu anda yaşananlar normal değil ve kişisel özgürlükleri etkileyenler dahil, halkın mahkemenin kararlarına olan güvenini zedeliyor. Şu anda bir ihlalin içindeyiz” dedi.
Biden yazısında, “Bu ulus basit ama derin bir ilke üzerine kurulmuştur: Hiç kimse yasaların üstünde değil. ABD Başkanı da değil. ABD Anayasa Mahkemesi'ndeki bir yargıç da değil. Hiç kimse" ifadelerini kullandı.
Biden, mahkemeye ömür boyu atamaların kaldırılmasını istiyor. Kongre'nin, görevdeki başkanın her iki yılda bir mahkemede 18 yıl görev yapmak üzere bir yargıç atayacağı bir sistem kurmak için yasa çıkarması gerektiğini söylüyor.
Dönem sınırlamasının mahkeme üyelerinin belli bir düzen içinde değişmesini sağlayacağını ve aday gösterme sürecine bir ölçüde öngörülebilirlik katacağını savunuyor.
Biden ayrıca Kongre'nin, yargıçların hediyelerini açıklamalarını, kamuya açık siyasi faaliyetlerden kaçınmalarını ve kendilerinin veya eşlerinin mali veya diğer çıkar çatışmalarının olduğu davalardan çekilmelerini gerektiren bir etik kurallar yasası çıkarmasını istiyor.
Biden ayrıca Kongre'yi, eski başkanların dokunulmazlık kararını tersine çeviren bir anayasa değişikliği yapmaya çağırıyor. ABD Anayasa Mahkemesi, Temmuz ayında Trump'ın başkan olarak anayasal yetkileri dahilinde olan eylemlerinden dolayı yargılanamayacağına hükmederek ilk kez herhangi bir başkanlık makamının kovuşturmaya karşı dokunulmazlığını tanıyan dönüm noktası niteliğinde bir karara imza atmıştı.
Karar, Trump'ın 2020 başkanlık seçimlerini kaybetmesini engellemek için komplo kurduğu suçlamasıyla Washington'da açılan ceza davasındaki gecikmeyi uzattı ve eski başkanın Kasım seçimlerinden önce yargılanma ihtimalini neredeyse tamamen ortadan kaldırdı.
Kongre en son 32 yıl önce bir Anayasa değişikliğini onaylamıştı. 1992'de onaylanan 27. ek madde, Kongre'nin Temsilciler Meclisi ve Senato üyelerinin maaşlarını değiştiren bir yasa tasarısı geçirebileceğini, ancak böyle bir değişikliğin Temsilciler Meclisi için bir sonraki Kasım seçimleri yapılana kadar yürürlüğe giremeyeceğini belirtiyor.
Trump ise Anayasa Mahkemesi reformu önerisini tepki gösteriyor. Cumhuriyetçi başkan adayı daha önce yaptığı bir sosyal medya paylaşımında, “Demokratlar, Siyasi Rakiplerine, Bana ve Onurlu Anayasa Mahkememize saldırarak Başkanlık Seçimlerine müdahale etmeye ve Adalet Sistemimizi yok etmeye çalışıyorlar. Adil ve Bağımsız Mahkemelerimiz için mücadele etmeli ve Ülkemizi korumalıyız” demişti.
Anayasa Mahkemesi yargıcı Clarence Thomas'ın Cumhuriyetçi zengin bir bağışçıdan lüks seyahatler kabul etmesi dahil, bazı yargıçlarla ilgili ifşaatların ardından mahkemenin etiği ile ilgili sorular artmıştı.
Obama döneminde atanan Yargıç Sonia Sotomayor, personelinin sık sık kendisini ağırlayan kamu kurumlarına anılarını ya da çocuk kitaplarını almaları için telkinde bulunduğunun ortaya çıkmasının ardından incelemeye alınmıştı.
Yargıç Samuel Alito hakkında, evinde sergilenen ve bazılarının Trump'ı iktidarda tutmak için ABD Kongre Binası'nı basmakla suçlanan kişilere sempati gösterdiğine inandığı provokatif bayraklar nedeniyle tartışmalar yaşanmıştı.
Bayrakların eşi tarafından asıldığını savunan Alito, Trump ve 6 Ocak sanıklarıyla ilgili Anayasa Mahkemesi davalarından çekilme çağrılarını reddetmişti.
Trump o dönemde sosyal medya hesabından Alito'yu kenara çekilmeyi reddederek “AKIL, CESARET ve ‘YÜREK’ gösterdiği” için tebrik etmiş; “Tüm ABD Yargıçları, Hakimleri ve Liderleri böyle bir CESARETE sahip olmalıdır” demişti.
Federal yargının diğer üyelerinin aksine, Anayasa Mahkemesi'nin ömür boyu görev yapan yargıçlarının bağlayıcı bir etik davranış kuralları yok.
Dışarıdan elde ettikleri gelirleri ve belirli hediyeleri bildirmelerini gerektiren yasalara tabiler ancak yemek ve bir kişinin ikametgahında konaklama gibi diğer ilişkilerinin bildirilmesine dair bir düzenleme bulunmuyor.
Biden'ın reformlar için bastırması, Biden'ın seçim kampanyasını sona erdirmesinden ve Kasım’daki seçimlerde Cumhuriyetçi başkan adayı Donald Trump'a karşı Başkan Yardımcısı Kamala Harris'i desteklemesinden bir hafta sonra geldi.
Biden’ın bu önerileri aynı zamanda Anayasa Mahkemesi’nin, kürtajın anayasal bir hak olmadığı yönündeki kararı ve Biden'ın göçmenlik, öğrenci kredileri, aşı zorunlulukları ve iklim değişikliği konularındaki gündemini engelleyen diğer kararlarını izledi.
Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada, “Biden ve Başkan Yardımcısı Harris, başkanlık gücünün kötüye kullanılmasını önlemek, Anayasa Mahkemesi'ne olan inancı yeniden tesis etmek ve demokrasinin korkuluklarını güçlendirmek için Kongre ile birlikte çalışmayı ve Amerikan halkını güçlendirmeyi dört gözle bekliyorlar” denildi.
Kamala Harris'in kampanyası ve başkan yardımcısının yardımcıları, Harris'in Biden teklifinin şekillendirilmesindeki rolüne ve seçilmesi halinde başka mahkeme reformu çabalarına girip girmeyeceğine ilişkin sorulara ise yanıt vermedi.
Forum