Ukrayna'nın Rusya'yı vurmak için Washington ve Londra tarafından sağlanan silahların kullanımına yönelik kısıtlamaları gevşetme çabaları yoğunlaşırken, ABD Başkanı Joe Biden ve İngiltere Başbakanı Keir Starmer, Cuma günü Beyaz Saray’da biraraya geliyor.
Görüşmeler, Beyaz Saray'ın politikasında bir değişikliğe gidebileceğine ilişkin işaretler ve Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin'in Ukrayna'nın uzun menzilli silahlar kullanmasının NATO'yu Moskova ile savaşa sokacağı uyarısında bulunduğu bir dönemde yapılıyor.
Konunun liderlerin gündeminin en üst sıralarında yer alması bekleniyor. Ancak görüşmenin planlaması hakkında bilgi sahibi olan ve konuşma yetkileri olmadığı için isimlerinin açıklanmaması koşuluyla konuşan iki Amerikalı yetkiliye göre, Biden ve Starmer’ın herhangi bir politika değişikliğini duyurmaları olası görünmüyor.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ve İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy'nin bu hafta Kiev'e yaptıkları ziyaret sırasında, Ukraynalı yetkililer Batı'nın sağladığı uzun menzilli füzeleri Rusya'nın iç bölgelerindeki hedeflere karşı kullanma taleplerini yinelediler.
Blinken, Biden ve Starmer'ın bu konuyu ele alacaklarından “hiç şüphesi olmadığını” söyledi ve Rusya'nın savaş stratejisi değiştikçe ABD'nin de buna uyum sağladığını ve “gerektiği gibi uyum sağlayacağını” yineledi.
Bu sözler Blinken'ın Mayıs ayında, Washington’un Ukrayna'nın Rusya topraklarının hemen içinde ABD yapımı silahları kullanmasına izin vermesinden kısa bir süre önce dile getirdiği ifadeleri andırıyor.
Çatışmayı daha da tırmandırma kaygısıyla silahların kullanılabileceği mesafe büyük ölçüde, doğrudan tehdit olarak görülen sınırın hemen ötesindeki hedeflerle sınırlandırılmıştı.
Blinken'ın yanısıra Biden da bir değişikliğin söz konusu olabileceğine dair ipuçları vermişti. Bu hafta başında gazetecilere yaptığı açıklamada Biden, Ukrayna'ya yönelik silah kısıtlamalarını hafifletmeye hazır olup olmadığına ilişkin bir soruya “Şu anda bunun üzerinde çalışıyoruz” yanıtını vermişti.
Putin uyarısını tekrarladı
Putin Perşembe günü yaptığı açıklamada, uzun menzilli saldırılara izin verilmesinin “NATO ülkelerinin, ABD'nin ve Avrupa ülkelerinin Rusya ile savaşa girmesi anlamına geleceği” uyarısında bulundu. Putin, “Eğer durum böyleyse, bu çatışmanın özündeki değişikliği göz önünde bulundurarak, bizim için yaratacağı tehditlere göre uygun kararlar alacağız” dedi.
Putin'in sözleri, Kremlin'in Ukrayna savaşının başından beri kullandığı, NATO ülkelerini çatışmaya fiilen katılmakla suçladığı ve karşılık vermekle tehdit ettiği söylemle uyumluydu.
Yılın başlarında Putin, NATO müttefiklerinin Ukrayna'nın silahlarını Rus topraklarına saldırmak için kullanmasına izin vermesine karşılık olarak Rusya'nın Batılı hedefleri vurmak için başkalarına uzun menzilli silahlar sağlayabileceği uyarısında bulunmuştu. Putin, “bu onların Rusya Federasyonu'na karşı savaşa doğrudan dahil olduklarını gösterir ve aynı şekilde hareket etme hakkımızı saklı tutarız” demişti.
“Rusya ile çatışma peşinde değiliz”
İngiltere Başbakanı Starmer, Putin'in Perşembe günkü açıklamalarına cevaben ABD'ye giderken yaptığı açıklamada İngiltere'nin Rusya ile herhangi bir çatışma arayışında olmadığını söyledi.
“Bu çatışmayı Rusya başlattı. Rusya Ukrayna'yı yasadışı bir şekilde işgal etti. Rusya bu çatışmayı derhal sona erdirebilir” diyen Starmer, “Ukrayna'nın kendini savunma hakkı var ve biz de Ukrayna'nın kendini savunma hakkına kesinlikle tam destek veriyoruz, bildiğiniz gibi eğitim kapasitesi sağlıyoruz” şeklinde konuştu.
Starmer, “Ancak Rusya ile herhangi bir çatışma peşinde değiliz, niyetimiz bu değil” dedi.
Zelenski’nin ATACMS talebine ABD’den yanıt
Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, ABD ve müttefik ülkelerdeki askeri liderlere daha da ileri gitmeleri için baskı yaptı.
Zelenski, Rusya'nın yaklaşan kış öncesinde Ukrayna'nın elektrik şebekesine ve kamu hizmetlerine yönelik saldırılarını arttırması nedeniyle, sınırdan uzaktaki Rus hava üslerini ve fırlatma alanlarını hedef almalarına, ABD’nin izin vermesi gerektiğini savunuyor.
Zelenski ayrıca ABD'den Rusya'ya saldırılar için ATACMS olarak bilinen Ordu Taktik Füze Sistemi dahil daha fazla uzun menzilli silah istiyor.
ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) Sözcüsü Yarbay Charlie Dietz, ATACMS'in Ukrayna'nın karşı karşıya olduğu uzun menzilli Rus kayma bombalarından kaynaklanan ana tehdide cevap olamayacağını, bu bombaların ATACMS'in erişim alanının ötesinde, 300 kilometreden daha uzaktan ateşlendiğini söyledi.
Geçen hafta müttefik savunma bakanlarının katıldığı bir toplantıda ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin, Ukrayna'ya uzun menzilli silah sistemleri sağlamanın oyunun kurallarını değiştireceğine inanmadığını söylemişti.
Ukrayna'nın halihazırda insansız hava araçları dahil kendi ürettiği sistemlerle Rusya içinde saldırı düzenleyebildiğini kaydeden Austin, “Tek bir kabiliyetin belirleyici olacağına inanmıyorum ve bu yorumumun arkasındayım,” demişti.
Pentagon Sözcüsü Tümgeneral Pat Ryder, Perşembe günü yaptığı açıklamada, “Şu an itibariyle politika değişmedi” dedi.
İsrail politikasında görüş ayrılığı
Starmer, Washington'u “Ukrayna ve Ortadoğu'yu görüşmek üzere stratejik toplantılar” için ziyaret ettiğini söyledi. Bu, merkez sol hükümetinin Temmuz ayında seçilmesinden bu yana başbakanın Biden ile ikinci görüşmesi.
Biden-Starmer görüşmesi, İngiltere'nin geçen hafta uluslararası hukuku çiğnemek için kullanılma riski nedeniyle İsrail'e bazı silahların ihracatını askıya alarak ABD ile politika ayrılığına düşmesinin ardından geliyor. Her iki ülke de bu konudaki görüş ayrılıklarını önemsiz göstermeye çalışıyor.
Biden ve Starmer'ın görüşmesi aynı zamanda bu ay Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nun yıllık toplantısı öncesinde yapılıyor. Oval Ofis'teki görüşme, iki liderin BM toplantısı öncesinde Ukrayna'daki savaş, Gazze'de ateşkes anlaşması çabalarının durması ve diğer konularda görüşlerini karşılaştırmak üzere planlandı.
Rusya-İran ilişkisine vurgu
Beyaz Saray, son günlerde Ukrayna'daki savaş ile Gazze'deki İran destekli Hamas militanlarının 7 Ekim'de İsrail'e saldırı başlatmasının ardından Ortadoğu'da alevlenen çatışmalar arasındaki bağlantıya daha fazla vurgu yapmaya çalıştı.
Biden yönetimi bu hafta İran'ın kısa bir süre önce Rusya'ya Ukrayna'ya karşı kullanması için kısa menzilli balistik silahlar verdiğini açıkladı.
Beyaz Saray yetkilileri bu transferin Rusya'nın cephaneliğinin daha büyük bir kısmını Ukrayna cephesinin çok ötesindeki hedefler için kullanmasına ve İran savaş başlıklarını daha yakın menzilli hedefler için kullanmasına olanak sağlayacağından endişe ediyor.
ABD yönetimi buna karşılık Rusya'nın İran'a nükleer ve uzay teknolojisi sağladığını, İran'la ilişkilerini sıkılaştırdığını söylüyor.
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Sözcüsü John Kirby füze transferiyle ilgili olarak “Bu durum açıkçası son derece endişe verici. Bu ortaklığın Avrupa'nın güvenliğini nasıl tehdit ettiğini ve İran'ın istikrarsızlaştırıcı etkisinin artık Ortadoğu'nun çok ötesine ulaştığını gösteriyor” dedi.
Forum