İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy Pazartesi günü yaptığı açıklamada, İngiltere'nin İsrail'le 350 silah ihracat ruhsatından 30'unu derhal askıya alacağını, bu tür ekipmanların uluslararası insani hukukun ciddi şekilde ihlal edilmesinde kullanılma riski bulunduğunu söyledi.
Lammy, silah ruhsatlarının askıya alınması kararının genel bir yasak ya da silah ambargosu anlamına gelmediğini, sadece Filistin'in Gazze'de İsrail ile Hamas arasında devam eden çatışmalarda kullanılabilecek olanları kapsadığını söyledi.
Lammy parlamentoda yaptığı konuşmada “İsrail'in güvenlik tehditlerine karşı kendini savunma ihtiyacını elbette kabul ediyoruz ancak İsrail'in kullandığı yöntemler, sivil kayıplar ve özellikle sivil altyapının tahrip edildiğine dair haberler bizi derinden endişelendiriyor” dedi.
İşçi Partisi'nin Temmuz ayında seçimleri kazanmasından kısa bir süre sonra Lammy, İngiltere'nin müttefiki İsrail'e yapılan silah satışlarının uluslararası hukuka uygunluğunu sağlamak üzere bir inceleme başlatacağını kaydetmişti.
Lammy, “Bugün Avam Kamarası'na [parlamentonun alt kanadı] üzülerek bildiriyorum ki, bana ulaşan değerlendirme, İngiltere'nin İsrail'e yaptığı bazı silah ihracatlarının, uluslararası insani hukukun ciddi bir şekilde ihlal edilmesi ya da ihlal edilmesinin kolaylaştırılması için kullanılacağına dair açık bir risk olduğu dışında başka herhangi bir sonuca varmamı engelliyor” şeklinde konuştu.
İngiliz ihracatının, İsrail'in aldığı toplam silahların yüzde 1’inden daha azını oluşturduğunu belirten bakan, askıya alma kararının İsrail'in güvenliği üzerinde önemli bir etkisi olmayacağını ve İngiltere'nin İsrail'in meşru müdafaa hakkını desteklemeye devam ettiğini söyledi.
İsrail Dışişleri Bakanı Israel Katz ise kararın hayal kırıklığı yarattığını ve İslamcı militan grup Hamas ile İran'daki destekçilerine “çok sorunlu bir mesaj gönderdiğini” belirtti.
Hamas'ın 7 Ekim'de İsrail'in güneyinde düzenlediği ve İsrail rakamlarına göre 1200 kişinin ölümüne yol açan saldırıların ardından hem İsrailli hem de Filistinli liderler savaş suçu ve insanlığa karşı suç işledikleri iddiasıyla soruşturuluyor.
Filistinli sağlık yetkililerine göre İsrail'in Gazze'deki müdahalesi 40 bin 700'den fazla kişinin ölümüne neden oldu.
Lammy, Pazartesi günkü kararın İsrail'in uluslararası hukuku ihlal edip etmediğine dair bir hüküm olmadığını söyledi.
İsrail ve Filistinli liderler savaş suçu iddialarını reddediyor.
Lammy, “Bu ileriye dönük bir değerlendirme, masumiyet ya da suçluluk tespiti değil ve yetkili mahkemeler tarafından gelecekte yapılacak herhangi bir tespite peşin hüküm getirmez” dedi.
Hükümet yetkililerinin Reuters haber ajansına verdiği bilgilere ve İngiltere Ticaret ve Sanayi Bakanlığı'nın İhracat Kontrol biriminin verilerine göre, Gazze'deki savaşın başlamasından sonra müttefikine askeri teçhizat satışı için verilen izinlerin değeri yüzde 95'ten fazla düşerek son 13 yılın en düşük seviyesine geriledi.
Çatışmanın başlamasından sonraki dönemde onaylanan ruhsatların çoğu “ticari kullanım” için listelenen ya da zırh, askeri kask veya balistik korumalı dört çeker araçlar gibi öldürücü olmayan ürünler içindi.
İngiltere Başbakanı Keir Starmer'ın partisi, Temmuz ayında ezici bir zafer kazanmasına rağmen, Müslüman nüfusun yoğun olduğu bölgelerde önemli gerilemeler yaşadı ve bazı milletvekillerinden çatışma konusunda İsrail'e karşı daha sert bir tutum takınması yönünde baskı gördü.
Askeri unsurlar
Silah ihracatının askıya alınması kapsamındaki kalemler arasında savaş uçakları, helikopterler ve insansız hava araçları dahil askeri uçak parçaları da yer alacak.
Ancak, F-35 savaş uçaklarının parçaları, doğrudan İsrail'e gidenler hariç muaf tutulacak çünkü hükümet, jetlerin tüm küresel programını etkilemeden bunları askıya almanın mümkün olmadığını söyledi.
Silah Ticaretine Karşı Kampanya Araştırma Koordinatörü Sam Perlo-Freeman, “Hükümetin bugün İsrail'e 30 silah ihracatı ruhsatını askıya aldığını açıklaması, İsrail'in Gazze'de işlediği savaş suçlarına ilişkin ezici kanıtlar karşısında nihayet harekete geçmesi açısından gecikmiş ama memnuniyet verici bir adımdır” dedi.
Freeman, “Ancak İsrail'in F-35'lerinin parçalarının muaf tutulması son derece çirkin ve haksızdır” ifadesini de kullandı.
ABD'nin aksine İngiltere hükümeti İsrail'e doğrudan silah vermiyor, bunun yerine uluslararası hukuka uygun olup olmadıkları konusunda hukukçuların görüşlerini alarak şirketlere silah satmaları için ruhsat sağlıyor.
Bu ayın başlarında ABD, İsrail'e 20 milyar dolarlık savaş uçağı ve diğer askeri teçhizat satışını onaylamıştı.
Forum