Hamas, Gazze'de dört buçuk ay boyunca silahların susmasını, bu süre zarfında tüm rehinelerin serbest kalmasını, İsrail'in Gazze Şeridi'nden askerlerini çekmesini ve savaşın sona erdirilmesi konusunda bir anlaşmaya varılmasını öngören bir ateşkes planı önerdi.
Militan grubun geçen hafta Katarlı ve Mısırlı arabulucular tarafından gönderilen teklife verdiği yanıt, çatışmaların uzun süreli olarak durdurulması için şimdiye kadar yapılan en büyük diplomatik girişim olarak değerlendirildi ve Gazze Şeridi'nde umut ve rahatlamayla karşılandı.
Hamas yok edilene kadar askerlerini Gazze Şeridi'nden çekmeyeceğini açıklayan İsrail'den ise hemen bir yanıt gelmedi.
Reuters tarafından görülen bir taslak belgeye göre Hamas’ın önerisi, her biri 45 gün sürecek üç aşamalı bir ateşkes öngörüyor. Militanlar 7 Ekim'de ele geçirdikleri İsrailli rehineleri Filistinli esirlerle takas edecek. Gazze’nin yeniden inşası başlayacak, İsrail güçleri tamamen geri çekilecek, cesetler ve kalıntılar takas edilecek.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, uzun süreli bir ateşkese varmak amacıyla arabulucu Katar ve Mısır liderleriyle görüştükten sonra gece İsrail'e gitti.
Müzakerelere yakın bir kaynak, Hamas'ın teklifinin kalıcı bir ateşkes garantisi gerektirmediğini, ancak son rehineler serbest bırakılmadan önce savaşın sona erdirilmesi konusunda anlaşmaya varılması gerektiğini söyledi.
Üç aşamalı öneride neler var?
Belgeye göre, ilk 45 günlük aşamada, İsrail hapishanelerindeki Filistinli kadın ve çocukların serbest bırakılması karşılığında tüm İsrailli kadın rehineler, 19 yaşın altındaki erkekler ile yaşlı ve hastalar serbest bırakılacaktı. İsrail ayrıca ilk aşamada askerlerini nüfusun yoğun olduğu bölgelerden çekecekti.
İkinci aşamanın uygulanmasına, taraflar "karşılıklı askeri operasyonları sona erdirmek ve tam bir sükûnete dönmek için gereken şartlar üzerinde dolaylı görüşmeler" sonuçlanıncaya kadar başlanmayacaktı.
İkinci aşama, kalan erkek rehinelerin serbest bırakılmasını ve "İsrail güçlerinin Gazze Şeridi'nin tüm bölgelerinin sınırları dışına çekilmesini" içerecek.
Üçüncü aşamada ise cesetler ve kalıntılar takas edilecek. Ateşkes aynı zamanda açlık ve temel ihtiyaç maddelerinde kıtlıkla karşı karşıya olan Gazze’deki çaresiz sivillere gıda ve diğer yardımların akışını da arttıracak.
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deir Al-Balah'ta bir Birleşmiş Milletler okulunda yaşayan dört çocuk babası Yamen Hamad, “İnsanlar iyimser, aynı zamanda bu umudun savaşı sona erdirecek gerçek bir anlaşmaya dönüşmesi için dua ediyorlar” dedi.
Bir mesajlaşma uygulaması aracılığıyla Reuters'e konuşan bir kişi, “İnsanlar ateşkes haberlerini bekliyor, bombardımanın devam etmesine rağmen biraz umutlu” dedi.
Blinken İsrail'de Başbakan Netanyahu ile görüştü
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Hamas'ın planını ortaya koymasının ardından Çarşamba günü İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu ve diğer üst düzey İsrailli yetkililerle biraraya geldi.
Washington, rehine ve ateşkes anlaşmasını, Ortadoğu ihtilafının daha geniş çaplı bir çözüme kavuşturulması ve nihayetinde İsrail ile Arap komşuları arasında uzlaşmaya varılması ve bir Filistin devletinin kurulması planlarının bir parçası olarak görüyor.
Dün geç saatlerde Doha'da bir basın toplantısı düzenleyen Blinken, "Rehineler konusunda sadece yenilenmiş değil, genişletilmiş bir anlaşma ve bunun getireceği tüm faydalarla ilerleyebilmemiz için bir anlaşma sağlamaya çalışmak için elimizden geldiğince sıkı çalışacağız" dedi.
İsrail, Ortadoğu'daki komşularından kabul görme arayışında ve bu konuda atabileceği en büyük adım Suudi Arabistan ile ilişkilerinin normalleşmesi. Ancak Suudi Arabistan’ın bunun için koyduğu ilk koşul İsrail’in, bağımsız bir Filistin devletini kabul etmesi. Başbakan Netanyahu ise Filistin devletini kabul etmeme konusunda ısrarlı.
Diplomatik atak, İsrail'in Gazze'nin güneyindeki ana şehir Han Yunus'u ele geçirmeye çalıştığı ve İsrail'in aylar önce kontrol altına aldığını iddia ettiği kuzey bölgelerinde de çatışmaların yeniden başladığı bir döneme denk geldi.
Geçtiğimiz hafta İsrail, Gazze'nin güney sınırındaki sınır boyunca uzanan ve Gazze nüfusunun yarısından fazlasının çoğunlukla kamu binalarında ve derme çatma çadırlarda barındığı Refah'a saldırmayı planladığını açıkladı.
Refah'taki sağlık yetkilileri, İsrail'in gece boyunca kasabaya düzenlediği saldırılarda 11 kişinin öldüğünü ve bunun bölgeye yönelik bir İsrail saldırısının başlangıcı olabileceğinden korkan bazı yerinden edilmiş insanlar arasında paniğe neden olduğunu söyledi.
İsrail ordusu son 24 saat içinde yaşanan çatışmalarda onlarca militanı öldürdüğünü açıkladı. Han Yunus'taki çatışmalar boyunca bağımsız olarak doğrulanamayan benzer iddialarda bulundu.
Hamas'ın kontrolündeki Gazze'de bulunan sağlık yetkililerine göre, Hamas’ın 7 Ekim'de İsrail'e saldırısının ardından en az 27 bin 585 Filistinli İsrail operasyonlarında öldürüldü ve binlerce insanın da enkaz altında kalmasından korkuluyor. Şimdiye kadar yapılan tek ateşkes Kasım sonundaydı ve sadece bir hafta sürmüştü.
Forum