Başkan Joe Biden ABD'nin Rusya'yla yeni bir nükleer silah anlaşması üzerinde çalışmaya hazır olduğunu belirtti ve Moskova'ya iyi niyetle müzakere etme yeteneğini göstermesi çağrısında bulundu.
Biden ayrıca Çin'e “istikrarı bozucu askeri dinamikleri ve hesap hatası risklerini azaltmak” için görüşmelerde bulunma çağrısı yaptı.
Dünyanın dört bir yanından yetkililer New York'ta Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması'nın (NPT) Onuncu Değerlendirme Konferansı'nda biraraya geliyor. İki yıl önce düzenlenmesi gereken toplantı COVID-19 pandemisi nedeniyle ertelenmişti.
Silah kontrolu tarih boyunca anlaşmazlıklara rağmen ilerleme sağlanabilen konular arasında oldu. Konferans, Rusya'nın Ukrayna'yı Şubat ayındaki işgali ve ABD ile Çin arasında Tayvan konusunda gerilim yaşandığı bir döneme denk geldi.
Moskova ve Washington Şubat ayında, stratejik nükleer savaş başlıklarının sayısıyla, kara ve deniz füzeleri ile bunların atılmasını sağlayan bombardıman uçaklarının sayısına kısıtlama getiren Yeni START antlaşmasını uzatma kararı almıştı.
Biden yaptığı açıklamada ''Bugün yönetimim 2026'da süresinin dolmasının ardından Yeni START'ın yerine geçecek yeni bir silah kontrolu anlaşmasının çerçevesini görüşmek için hazır'' dedi.
Biden, ''Ancak müzakereler iyi niyetle çalışan istekli bir ortağı da gerektiriyor. Rusya'nın Ukrayna'daki vahşi ve gerekçesiz öfkesi Avrupa'da barışa ve uluslararası düzenin temel ilkelerine zarar veriyor'' diye konuştu.
Biden, Rusya'nın nükleer silah kontrolu konusunda ABD ile çalışmak için istekli olduğunu göstermesi gerektiğini kaydetti.
Rusya Dışişleri Bakanlığı'ndan bir kaynak ise Biden'ın bu açıklamaları sorulduğunda ''Bu ciddi bir açıklama mı yoksa Beyaz Saray'ın internet sitesine siber saldırı mı düzenlendi? Eğer ciddiyse bunu tam olarak kiminle görüşmek istiyorlar?'' yanıtını verdi.
Putin: ''Nükleer savaşın kazananı olmaz''
Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin de toplantıya bir mektup gönderdi.
Nükleer bir savaşın kazananı olmayacağını ve asla başlatılmaması gerektiğini söyleyen Putin, ''Dünya toplumunun tüm üyeleri için eşit ve bölünmez güvenliği savunuyoruz" dedi.
Rusya'nın 24 Şubat'ta Ukrayna'yı işgal etmesinin ardından nükleer çatışma kaygısı artmıştı. Putin o dönemde yaptığı bir konuşmada Rusya'nın nükleer cephaneliğine atıfta bulunarak dış güçleri müdahale etmemeleri konusunda uyarmıştı.
Putin, ''Kim karşımıza çıkarsa Rusya'nın derhal yanıt vereceğini bilmeli. Bu tarihinizde karşılaşmadığınız sonuçlarla karşılaşmanıza neden olur'' sözlerini kullanmıştı.
Bundan günler sonra Putin, Rusya'nın nükleer silahların alarma geçirilmesi talimatını vermişti.
Biden’dan Çin’e mesaj
Biden ayrıca Çin'in de nükleer silahlardan arınma konusunda lider bir rol oynadığına dikkat çekti.
Biden, ''Silah kontrolu ve nükleer yayılmacılığın önlenmesi konusunda sürekli temas halinde olmaya direnmek ülkelerimizin ya da dünyanın yararına olmaz'' dedi ve bunun dünya sahnesine belirsizlik ve kaos getireceğini söyledi.
BM'deki toplantıda ABD'yi temsil edecek olan Dışişleri Bakanı Antony Blinken da Biden'ın NPT'ye ve anlaşmanın ortaklarına desteğini dile getirdi.
