Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin, Pazartesi günü Ukrayna’nın iki ayrılıkçı bölgesi Donestk ve Luhansk’ın bağımsızlığını tanıdığını açıklayarak Batı’nın büyümesinden korktuğu Ukrayna geriliminde yeni bir hamle yaptı.
Kremlin, Putin’in kararını Almanya ve Fransa liderlerine telefonda açıkladığını bildirdi. Daha sonra Putin’in ayrılıkçı bölgeleri tanıma kararına imza atma anı Rus devlet televizyonunda yayınladı.
Putin televizyonda canlı yayınlanan konuşmasında Ukrayna'ya karşı sert açıklamalarda bulundu. Putin, Ukrayna’da Neo-Naziler'in yükselişte olduğunu, oligarşik klanların yaygın olduğunu ve eski Sovyet ülkesinin kukla rejime sahip bir Amerikan kolonisi olduğunu söyledi.
Rusya’nın Ukrayna sınırında ve Belarus’ta asker konuşlandırması Kiev’de ve Batı’da Putin’in Ukrayna’ya bir işgal planladığı kaygılarına neden olmuş, aralarında ABD Başkanı Joe Biden’ın da Moskova’nın çok yakında Ukrayna’ya bir saldırı düzenleyeceğini söylemişti.
Putin konuşurken ruble değer kaybetti
Batı’nın yaptırım tehditleri arasında değer kaybeden Rus rublesi Putin’in canlı yayın konuşması sırasında haftalardır en düşük seviyesine indi.
Putin, Ukrayna’nın doğusunun eski Rusya toprağı olduğunu söyledi ve Ukrayna’nın Bolşevikler tarafından 1917 devriminin ardından kurulduğunu belirtti.
Ukrayna’nın hiçbir zaman gerçek bir devlet geleneği oluşturamadığını söyleyen Putin, Sovyetler Birliği sonrası Ukrayna’nın Rusya’dan istediği her şeyi aldığını ancak bunun karşılığını vermediğini belirtti.
Putin, ‘‘İlk andan itibaren devletlerini bizi birlik yapan her şeyi inkar ederek kurmaya başladılar. Ortak bilinci, milyonlarca kişinin tarihi belleğini ve Ukrayna’da yaşayan nesilleri çarpıttılar’’ diye konuştu.
Putin, ‘‘Kiev’de iktidarı ele geçirenler ve onu koruyanlardan düşmanlıklara derhal son vermelerini istiyoruz. Aksi halde akan kandan Kiev rejimi sorumlu olacak’’ dedi.
Putin ayrılıkçı bölgelerle ilgili açıklamayı canlı yayınlanan konuşmasının sonunda yaptı. Putin konuşmasında Osmanlı İmparatorluğu’ndan başlayarak NATO’nun doğu kanadının genişlemesi dönemine kadar süren bölge tarihinden kesitler paylaştı. Moskova’nın bölgede gerilimi tırmandırmasının başlıca nedeni olarak NATO’nun doğuya genişlemesi görülüyor.
Putin, ‘‘Donetsk Halk Cumhuriyeti ve Luhansk Halk Cumhuriyeti'nin bağımsızlığını ve egemenliğini derhal tanımak uzun zaman önce verilmesi gereken bir karardı. Bu kararı vermeyi gerekli görüyorum" dedi.
Putin, daha önce de Ukrayna’nın NATO’ya katılması halinde bunun Rusya’nın güvenliğine doğrudan tehdit olacağını söylemişti.
Putin’in yıllar boyunca Rusya’nın Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından ortaya çıkan ülkelerde etki oluşturmak için çalıştığı ve bu çabaların önemli odak noktalarından birinin de Ukrayna olduğu yorumları yapılıyor.
Rusya komşusu Ukrayna’ya saldırma planı olduğuna dair iddiaları reddediyor ancak NATO ve Batı’dan kapsamlı güvenlik garantileri almadığı sürece askeri-teknik eyleme geçebileceği uyarısında bulunuyor. Rusya’nın talep ettiği güvenlik garantileri arasında Ukrayna’nın asla NATO üyesi olmayacağı garantisinin verilmesi de yer alıyor ancak Batılı ülkeler bu garantileri vermekten kaçınıyor.
Ayrılıkçı bölgelerin tanınması, onları Ukrayna’ya karşı koruyan bir müttefikleri olduğu söylemiyle Moskova’nın Donetsk ve Luhansk’a asker göndermesinin önünü açabilir.
Rus parlamentosu üyesi ve Donetsk’in eski siyasi liderlerinden Aleksander Boroday, ayrılıkçıların bundan böyle Ukrayna güçlerinden kontrolunu alamadıkları bölgeleri ele geçirmek için yüzlerini Rusya’ya dönebileceklerini söyledi.
Putin’den NATO’ya ve ABD’ye eleştiriler
NATO’nun Ukrayna’ya 2008’de verdiği üyelik vaadiyle ilgili konuşan Putin, ABD’nin birçok Avrupalı müttefikinin bu yaklaşımın risklerini çok iyi bildiklerini, ancak yine de ‘büyük ortaklarının’ isteği doğrultusunda davrandıklarını kaydetti. ‘‘Amerika onları Rus karşıtı politika izlemek için kullandı’’ diyen Putin, birçok NATO üyesi ülkenin Ukrayna’nın NATO üyeliğine şüpheyle yaklaştıklarını da ekledi.
Putin, ‘‘Birçok Avrupa başkenti bize ‘Niye endişeleniyorsunuz? Bu hemen yarın olacak değil ki’ diyor. Biz de şu cevabı veriyoruz; ‘Yarın ya da sonraki gün ne fark eder? Bu tarihi perspektifte neyi değiştirir?’’ diye konuştu.
‘‘Aynı zamanda Rusya'ya bir tehdit olmadığını söyleyerek, NATO'nun barışsever ve tamamen savunma amaçlı bir ittifak olduğuna bizi ikna etmeye çalışıyorlar’’ diyen Putin, ‘‘Bu tür sözlerin gerçek değerini biliyoruz’’ ifadelerini kullandı.
Ukrayna’nın NATO’ya üye olması durumunda Rusya’nın karşı karşıya kalacağı askeri tehdit düzeyinin kat kat artacağını belirten Putin, ABD’nin stratejik belgelerinde ‘önleyici saldırı’ adı altında düşman füze sistemlerine karşı saldırı olasılığının yer aldığını söyleyerek, ‘‘ABD ve NATO’nun esas düşmanı kim? Bunu da biliyoruz. Bu Rusya’’ dedi. NATO belgelerinde Rusya’nın Kuzey Atlantik ittifakının ana düşmanı olarak gösterildiğini belirten Putin, Ukrayna’nın NATO’ya üye olması durumunda bir ‘‘sıçrama tahtası’’ olarak kullanılacağını kaydetti.
Yaptırımlar konusunda ise ‘‘Bize şantaj yapmaya devam ediyorlar’’ diyen Putin, yaptırımların Rusya’nın egemenliği güçlendikçe ve silahlı kuvvetleri büyüdükçe Ukrayna krizi olmasa da zaten uygulanacağına inandığını söyledi. ‘‘Başka bir yaptırımlar saldırısı için bahane her zaman bulunacak ya da üretilecek’’ diye konuşan Putin, temel konularda eşit diyalog önerileri ABD ve NATO tarafından yanıtsız kalırken, ülkeye yönelik tehditlerin önemli ölçüde arttığı mevcut durumda, Rusya'nın kendi güvenliğini sağlamak için misilleme önlemleri almaya her zaman hakkı olduğunu belirtti ve ‘‘Tam olarak bunu yapacağız’’ dedi.
