Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin eski HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş hakkına verdiği kararın uygulanmasının denetiminden sorumlu Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, Türkiye’yi kararın Haziran'a kadara uygulanması için uyardı.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Büyük Dairesi'nin tahliyesini istediği eski HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ın durumu Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin toplantısında ele alındı. Toplantıda AİHM’in kararlarına yeniden vurgu yapılarak, Demirtaş’ın serbest bırakılması istendi. Komitenin Türkiye Adalet Bakanlığı’na ilettiği karar metninde şu ifadelere yer verildi:
“- Mahkemenin somut davada başvuranın bir suç işlediğine dair makul bir şüpheyi destekleyen delillerin olmaksızın tutuklandığını tespit ettiğini ve özellikle iki önemli kampanyası sırasında yakalanmasının ve tutuklanmasının, çoğulculuğun bastırılması ve siyasi tartışma özgürlüğünün sınırlandırılması yönünde gizli bir amaç taşıdığını, başvuranın dokunulmazlığının kaldırılması ve başvuranı siyasi konuşmalar nedeniyle cezalandırmak için ceza hukukunun uygulanma şeklinin tahmin edilemez olduğunu ve yasayla öngörülmediğini ve ardından gerçekleşen tutukluluğun başvuranın Millet Meclisi faaliyetlerine katılmasını etkin bir şekilde imkansız hale getirdiğini hatırlatmıştır.
- Yetkililerin başvuranın mevcut tutukluluğunun ve 4 Kasım 2016 ve 7 Aralık 2018 tarihleri arasındaki tutukluğunu incelediğini, bunların büyük daire kararının kapsamı dışında kaldığı ve ayrıca başvuranın mevcut tutukluğuna ilişkin olay ve suçlamaların ilk tutukluluğuna ilişkin olanlardan farklı olduğuna dair beyanları dikkate almak ile birlikte bu argümanların halihazırda mahkeme tarafından incelenip reddedildiği kanaatine varmıştır.
-Mahkemenin aynı olgusal içeriğe ilişkin gerekçelerle başvuranın tutukluluğunun devamının başvuranın haklarının ihlalini sürmesine ve ayrıca davalı devletin mahkemenin kararına uyma yükümlülüğünün ihlaline yol açacağına ilişkin 46. madde kapsamında vardığı sonucun altını çizmiştir. Bu nedenle yetkililerin başvuranı derhal serbest bırakılmasını sağlamaları çağrısında bulunmuştur.
-Ayrıca eski haline getirme yükümlülüğünün Ankara Ağır Ceza Mahkemesi önünde derdest olan (34 fezleke, 6 - 8 Ekim olaylarına ilişkin iki ceza yargılaması) ve İstanbul Ağır Ceza Mahkemesi önünde derdest olan, başvuranın 2013 yılı Mart ayında düzenlenen bir miting sırasında terör örgütü lehine propaganda yaptığı gerekçesiyle mahkum edilmesine karşı temyiz yargılaması da dahil olmak üzere ihlalin olumsuz sonuçlarının gecikmeye mahal vermeden ortadan kaldırılmasına gerektiğinin altını çizmiştir.
-Somut davada gerekli bireysel tedbirlerin aciliyeti göz önüne alındığında başvuranın 2021 yılı Haziran ayına kadar serbest bırakılmaması durumunda, bireysel tedbirlere ilişkin incelemesine 1406. toplantısında devam etmeye karar vermiştir.”
Kararın ulaştığı Adalet Bakanlığı İnsan Hakları Dairesi Başkanlığı, kararın Türkçe tercümesini Cumhurbaşkanlığı, TBMM, Anayasa Mahkemesi, Mevzuat Genel Müdürlüğü, Ceza İşleri Genel Müdürlüğü, Ceza ve Tevkif Evleri Genel Müdürlüğü ile Demirtaş’ın yargılandığı İstanbul ve Ankara Cumhuriyet Başsavcılıklarına gönderdi.
Kararı VOA Türkçe’ye değerlendiren Demirtaş’ın avukatlarından Mahsuni Karaman, Türkiye’nin AİHM kararını uygulaması için bir kez daha uyarıldığını söyledi. Karaman, kararın ilgili birimlere gönderilmesinin, gereğinin yapılması anlamını taşıdığını savunarak, “Büyük daire kararına uyularak Demirtaş'ın derhal salıverilmesi gerekir. Demirtaş hakkında ismi zikredilen 3 dosyanın tamamının düşürülmesi yönünde gereğini yapılmasını istedikleri bir beyan. Bu karar alındıktan sonra muhatap devlete yani Türkiye'ye iletilmiş. Bakanlık bu konunun muhatabı yürütme olarak bakanlar kurulu kararı ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararını ilgili birimlere gönderdi. Kararın gereğini yapması gereken ilgili mahkemedir. Bakanlık gereğini yapın diye bir şey söylememiş, teorik olarak söyleyemezdi zaten. Bilgi mahiyetinde gönderiyor ama bu bilgi mahiyetinde göndermesi bile resmi ifadesi şudur: ‘Gereğini yapın’. Ama arka kapılardan ise kararın uygulanmaması söyleniyor” dedi.
