Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Türk-Amerikan ilişkilerinin güvenlik alanındaki işbirliğinin ötesinde bir “model ortaklık” olarak anılması gerektiğini söyledi.
Birleşmiş Milletler Genel Kurul toplantılarına katılmak üzere bir haftadır New York’ta temaslarda bulunan Gül, dün Dış İlişkiler Konseyi’nde yaptığı konuşmada Türk-Amerikan ilişkilerini değerlendirdi. Gül Kore, Bosna Hersek, Somali ve Afganistan gibi tüm uluslararası sorunlarda Türkiye ve Amerika’nın birlikte hareket ettiğini söyledi. Bununla birlikte Cumhurbaşkanı Gül, ikili ilişkilere ‘çok boyutluluk’ kazandırmanın zamanının geldiğine değindi; Irak, Afganistan, Pakistan, Ortadoğu, Balkanlar, Kafkaslar, Orta Asya ve Doğu Akdeniz’de iki ülkenin işbirliği yapabileceğine; terörizm, ekonomik kriz, küresel açlık gibi sorunlarla birlikte mücadele edebileceğine dikkati çekti.
Gül Türkiye ve Amerika arasındaki ilişkilerin bundan böyle yalnızca “stratejik ortaklık” olarak değerlendirilemeyeceğini, Türkiye’yi geçen yıl ziyaret eden Başkan Barack Obama’nın dediği gibi artık daha kapsamlı bir “model ortaklık” olarak anılması gerektiğini söyledi. Cumhurbaşkanı Gül, model ortaklığın da iki ülkenin güvenlik alanının ötesinde işbirliği yapmasını gerektirdiğini kaydetti.
Abdullah Gül, tam olarak ikili ilişkileri ilgilendirmese de Ermeni soykırımı iddialarıyla ilgili Kongre’ye sunulan tasarıların, İran’ın nükleer programının ve İsrail’in Mavi Marmara gemisine düzenlediği baskının Ankara-Washington ilişkilerine dolaylı etkisi olduğunu, çoğu zaman bu konuların Amerikan Kongresi ve basınında yanlış değerlendirmelere yol açtığını söyledi.
Türkiye’nin Batı’dan uzaklaştığı iddialarını da yalanlayan Cumhurbaşkanı Gül, benzer şekilde Amerika’nın da Pasifik bölgesindeki çıkarları pahasına Transatlantik ilişkilerinden uzaklaştığı şeklinde suçlamalara maruz kaldığını belirtti.
Zaman zaman Türk-Amerikan ilişkilerinin zorlu sınavlardan geçtiğine dikkati çeken Abdullah Gül, sağduyu ve gerçekçiliğin her zaman galip geldiğini, bunun Türkiye ve Amerika’yı güçlü bir ortaklığa ittiğini söyledi.
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül New York’taki Dış İlişkiler Konseyi’nde yaptığı konuşmada, Başkan Obama’nın İsrailli ve Filistinli taraflar arasında başlattığı doğrudan görüşmelere Türkiye’nin destek verdiğini söyledi.
Türkiye ve İsrail’in daima dost olduğunu vurgulayan Abdullah Gül, Mavi Marmara baskınıyla İsrail’in uluslararası hukuku çiğnediğini söyledi, bu ülkeden resmen özür dilemesinin ve kayıplar için tazminat ödemesinin istendiği yönündeki Türkiye’nin talebini tekrarladı. Gül, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komisyonu’nun Mavi Marmara baskınını değerlendirdiği ve İsrail’i suçlu bulduğu raporunu gerçekleri ışığa çıkaran sağlam hukuki bir zemin oluşturduğunu belirtti.
Gül Amerika Temaslarını Tamamlıyor
Abdullah Gül dün New York’taki son gününde New York’taki Columbia Üniversitesi’nde de bir konuşma yaptı. Boston’a giden Cumhurbaşkanı Gül, temaslarını tamamlayarak Amerika’dan ayrılacak.
Gül’ün bir haftalık temasları sırasında Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne başkanlık etti. Zirvede Türkiye tarafından hazırlanan ‘Başkanlık Açıklaması’ kabul edildi.
“Barışı Koruma – Barışı İnşa” konulu toplantıyı yöneten Cumhurbaşkanı Gül, Birleşmiş Milletler’in 1945’te kurulmasından bu yana dünyada çok şeyin değiştiğini, artık örgütün karşısındaki tehditlerin devletler arası savaşlar değil, bölgesel ve küresel güvenlik tehditleri olduğunu söyledi.
Gül, yeni stratejik ortam içinde barış ve güvenliğin yalnızca askeri unsurlarla sağlanamayacağının altını çizdi; tarihi, sosyal, kültürel, demografik ve ekonomik faktörlerin devreye girerek gelişmeler karşısındaki eylem ve tepkiler üzerinde belirleyici olduğunu söyledi.
Cumhurbaşkanı Gül ayrıca Birleşmiş Milletler 65. Genel Kurul Toplantıları’nın dışında aralarında Başkan Barack Obama ve İran Devlet Başkanı Mahmud Ahmedinejad’ın da bulunduğu bir dizi özel görüşmeler yaptı. Gül Genel Kurul’da yaptığı konuşmada İran’ın nükleer sorununun diplomatik yoldan çözülmesine destek verdi, Türkiye’nin Brezilya’yla birlikte giriştiği ve İran’la yakıt takası öngören sürecin devam ettirilmesi çağrısında bulundu.
Davutoğlu New York’taki Görüşmelerine Devam Edecek
Abdullah Gül Amerika’daki temaslarını tamamlayıp ayrılmaya hazırlanırken Dışişleri Bakanı Davutoğlu New York’taki görüşmelerine devam edecek. Bugün (Cumartesi) oldukça yoğun gündemi olan Davutoğlu’nun programında İngiltere Dışişleri Bakanı William Hague, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’nin Irak Özel Temsilcisi Ad Melkert, akşam saatlerinde de Ürdün, Lübnan ve Suriye dışişleri bakanlarıyla görüşmeler bulunuyor.
Davutoğlu önceki gün (Perşembe) Amerika Dışişleri Bakanı Hillary Clinton’la bir araya gelerek İran, Irak, Mavi Marmara baskını, Ortadoğu barış süreci gibi konuları ele aldı. İsrail ve Filistin arasındaki yeni barış sürecine Türkiye’den destek isteyen Clinton, İran’ın bir süre önce casuslukla suçlayarak bir yıla yakın tutuklu bulundurduğu Sarah Shourd adlı dağcının serbest bırakılmasında üstlendiği rolden dolayı Türkiye’ye teşekkür etti. Tahran hükümetinin 500 bin dolar kefaletle serbest bıraktığı Sarah Shourd, bir süre önce halen İran’da tutuklu bulunan dağcı arkadaşlarının aileleriyle birlikte Davutoğlu’nu New York’ta ziyaret etmişti.