Dünya Sağlık Örgütü (World Health Organization-WHO), tüm hükümetlere sigara ve diğer tütün ürünleri üzerindeki vergileri yükseltme çağrısında bulundu. WHO tarafından yapılan yeni bir araştırmaya göre, tütün ürünlerindeki vergilerin arttırılması dünyadaki tütün kullanımının düşmesiyle doğrudan bağlantılı.
Dünya Sağlık Örgütü, tütün vergilerini yükselterek tütün mamullerinin fiyat olarak daha az erişilebilir olacağını savunuyor. WHO’ya göre, tiryakileri sigara içmekten vazgeçirmede en düşük maliyetli yollardan biri, tütün vergilerini arttırmak. Bu yol aynı zamanda, vergiden kazanılan para miktarının artmasını sağlayarak ulusal hazineleri doldurmaya da yardımcı olabilir.
WHO Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar Birimi Direktörü Douglas Bettcher, bu yöntemin 'kazan-kazan' politikası olduğunu savunuyor.
Bettcher, “Bu yılın başında Kopenhag’ta yapılan toplantılarda bazı ekonomistler bu durumun olağanüstü iyi bir yöntem olduğunu söyledi. Sadece iyi değil, olağanüstü iyi, çünkü sadece maliyet açısından en uygun yöntem olmakla kalmıyor, ayrıca tütün kullanımının ve yayılmasının önüne de geçiyor” dedi.
Bettcher, Çin ve Fransa gibi ülkelerden gelen verilere göre, tütün ürünlerinin fiyatlarının arttırılmasıyla sigara içmeyle bağlantılı hastalık ve ölümlerin azaldığını söylüyor.
Orta gelirli Türkiye’de, 2009 ile 2014 arası tütün ürünlerine yapılan yüzde 50’lik vergi artışının, ülke ortalamasında sigara içme oranını yüzde 13 azalttığı görüldü.
Böyle bir ilerlemeye rağmen, WHO yayınladığı raporda, vergi arttırmanın dünyada en az kullanılan yöntem olduğunu söylüyor. Sadece 33 ülke, bir sigara paketinin satış fiyatının yüzde 75’inden fazla vergi alıyor.
Bettcher, bu durumdan tütün sektörünü sorumlu tutuyor.
Bettcher ayrıca, “Tütün sanayiinin yaydığı en büyük efsaneye göre, tütün vergilerinin arttırılmasının yasadışı ticaretin artmasına yol açacağıydı. Ancak bunun yanlış olduğu kanıtlandı. Tütünün yasadışı ticareti tabii ki önlenmeli çünkü yolsuzluk da artar. Hükümetlerin kasasına giren vergi gelirlerinde de azalma olur” dedi.
Dünya Sağlık Örgütü, her yıl çoğu gelişmekte olan ülkelerde yaklaşık 6 milyon insanın tütün ile ilgili hastalıklardan öldüğünü bildiriyor. Bu oran, AIDS, verem ve sıtma hastalıklarından ölenlerin toplam oranından daha fazla.
WHO, yeterince önlem alınmadığı takdirde 2023 yılına kadar tütün bağlantılı ölümlerin sayısının yılda 8 milyonu bulacağını tahmin ediyor.
