Türkiye’de yaşayan Uygur Türkü bir grup, İstanbul’un Beyazıt Meydanı’nda Çin’in Şincan’daki (Doğu Türkistan) faaliyetlerini protesto etti.
Uluslararası Doğu Türkistan Teşkilatlar Birliği’nin çağrısıyla Beyazıt Meydanı'nda gösteri düzenlendi. Çin Halk Cumhuriyeti'nin 71'inci kuruluş yıldönümü olan 1 Ekim 1949’u Uygurlar, Doğu Türkistan'ın işgali olarak kabul ediyor.
Eylemde konuşma yapan Uluslararası Doğu Türkistan Teşkilatlar Birliği Genel Başkanı Hidayet Oğuzhan, “Doğu Türkistan'daki sıkıntıların giderilmesine dair hükümetimizin ciddi adımlar atacağına olan inancımızı muhafaza ediyoruz. Bununla beraber Doğu Türkistan'da yaşananları yakinen takip ettiğimizi, Çin devleti başta olmak üzere ülkemizdeki işbirlikçilerini de buradan uyarıyoruz. Doğu Türkistan’da yapılan insanlık dışı devlet terörüne derhal son verilmelidir” ifadelerini kullandı.
Protesto gösterisine katılan Doğu Türkistanlı Adil Abdul Gaffur, “Doğu Türkistan 71 senedir Çin işgalinde kan ağlıyor. Bugün Doğu Türkistan’da insan katliamı devam ediyor. Çin’in en büyük hedefi Türk düşmanlığı ve İslam düşmanlığıdır. Onun için biz kimliğimizi korumak için mücadele ediyoruz. Türk ve İslam dünyasındaki kardeşlerimizin yanımızda olmasını istiyoruz” dedi.
Dünyada 12 milyon Müslüman Uygur Türkü yaşıyor. Uygur nüfusunun yüzde 90 kadarının ata toprakları olan Şincan'da yaşadığı tahmin ediliyor. Şincan'ı ”Doğu Türkistan” olarak adlandıran Uygurlar, Çin'i, bölgenin demografik yapısını değiştirmek için kendilerini bu topraklardan sürüp yerlerine Hun kökenli Çinliler’i yerleştirmeye çalışmakla suçluyor
2017 yılından beri, uluslararası toplum Çin’i bir milyondan fazla Uygur’u keyfi olarak gözaltına alıp toplama kamplarına kapatmakla suçluyor. İnsan hakları örgütleri, gözaltına alınanların beyin yıkama programlarına tabi tutulduklarını ve Müslüman olduklarını reddetmeye zorlandıklarını söylüyor.
Suçlamaları kabul etmeyen Çinli yetkililerse, uyguladıkları programın radikalleşmeyi önleme amaçlı olduğunu veya Şincan sakinlerinin Çince öğrenmelerine ve mesleki beceri kazanmalarına yardımcı olan bir mesleki eğitim program olduğunu öne sürüyor.
Türkiye'de bugün on bini mülteci olmak üzere yaklaşık 45 bin Uygur Türkü yaşıyor. Mülteci statüsü olmayanlar geçici ya da sürekli ikamet iznine ya da Türk vatandaşlığına sahip.
Çin'in karşı çıkmasına rağmen 2014-2015 yılları arasında yüzlerce Uygur Türkü kaçak olarak Çin'den Myanmar, Vietnam, Tayland ve Malezya'ya geçti ve Kuala Lumpur'daki Türk Büyükelçiliği'nde bu Uygurlar'a seyahat belgesi çıkarıldı.
