İngiliz Daily Telegraph gazetesinin Türkiye’den gelen 84 tonluk sağlık malzemesinin, gerekli standartları karşılamadığı için, Heathrow Havalimanı’ndaki depoda geri gönderilmek üzere bekletildiğini bildirmesi üzerine Ankara'dan yalanlama geldi. İngiltere'nin Ankara Büyükelçisi Dominick Chilcott da Türkiye tarafından gönderilen malzemelerin sorunsuz olduğunu söyledi ve '‘‘Birleşik Krallık Hükümeti, Türk Hükümeti’ne Birleşik Krallık’ın kişisel koruyucu ekipman ihtiyacına desteğinden dolayı müteşekkirdir’’ dedi.
Büyükelçinin açıklamasından önce Sağlık Bakanlığı, Türkiye'nin hibe ettiği ve yine devamında tedarik ettiği ürünlerin tamamına ait CE ve ISO sertifikalarını İngiliz tarafına önceden ibraz ettiklerini bildirmişti.
Tüm ürünlerin, İngiltere'de kamusal sağlık sisteminin idaresini ve koordinasyonunu yürüten Ulusal Sağlık Hizmetleri'nin (NHS)’in onayının ardından gönderildiğini kaydeden Sağlık Bakanlığı, ''Yukarıda anılan haberler üzerine İngiliz makamlarıyla temasa geçilmiş, Türkiye Cumhuriyeti Devleti tarafından gönderilen ürünlerle ilgili hiçbir sorun olmadığı NHS yetkilileri tarafından yazılı olarak teyit edilerek tarafımıza bildirilmiştir'' ifadelerini kullanmıştı.
Sağlık Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı üzerinden de resmi yazı ile İngiltere’nin ilgili makamlarından duruma ait açıklama ve bilgi talep edildiğini belirtmişti.
İngiliz Büyükelçi: ''Medyada yer alan haberler doğru değil''
İngiltere'nin Ankara Büyükelçisi Dominick Chilcott Türkiye’den İngiltere’ye giden sağlık malzemelerinin kalitesiz olduğu gerekçesiyle geri gönderileceği haberini yalanladı.
Chilcott konuyla ilgili yazdığı Twitter mesajlarında şu ifadeleri kullandı:
‘‘Türkiye’den yollanan 400.000 adet kişisel koruyucu ekipmanın kullanılamaz halde olduğuyla ilgili Birleşik Krallık medyasında yer alan haberler doğru değildir.’’
‘‘Özel bir tedarikçiden alınan az sayıda cerrahi önlük testi geçemedi ancak aynı tedarikçiden daha çok cerrahi önlük testi geçmiş bulunuyor ve Birleşik Krallık Sağlık Sistemi için kullanıma uygun durumdadır.’’
‘‘Birleşik Krallık Hükümeti, Türk Hükümeti’ne Birleşik Krallık’ın kişisel koruyucu ekipman ihtiyacına desteğinden dolayı müteşekkirdir.’’
‘‘Gönderilen ürünlerin çoğunluğu halen Birleşik Krallık ve Türkiye’deki depolarda test edilmeyi bekliyor. Bunların ne Türk Hükümeti’nin Birleşik Krallık’a hediyesi olan KKE ile ne de bahsi geçen tedarikçiden beklenen teslimat gecikince temin ettikleri 68.000 tulumla bağlantısı yok.’’
''İngiliz yetkililerin bunu en kısa sürede düzelteceklerini umuyoruz''
Sağlık Bakanlığı açıklamasından önce Türkiye Dışişleri Bakan Yardımcısı Yavuz Selim Kıran da iddiayla ilgili “Resmi anlamda bize intikal etmiş hiçbir bilgi yok. Türkiye'nin sattığı veya hibe ettiği malzemelerde hiçbir sorun yok” dedi.
Bakan Yardımcısı Kıran, Biz10TV canlı yayınında, İngiltere kaynaklı bu iddiayı basından takip ettiklerini ve nereden kaynaklandığını anlayamadıklarını açıkladı. Resmi anlamda Türk Dışişleri’ne intikal etmiş hiçbir bilgi olmadığını kaydeden Kıran, yıllara dayalı müttefiklik kapsamında İngiltere’ye bu salgın sürecinde ciddi ölçüde yardım yapıldığını söyledi. Kıran, askeri uçakla yardım malzemeleri gönderildiğini ve farklı şekilde de hibe malzemeler gönderildiğini belirtti.
Ayrıca İngiltere’nin satın aldığı malzemeler olduğunu da ifade eden Kıran, “Şunu herkes bilmeli ki Türkiye’nin ihraç ettiği, sattığı veya hibe ettiği hiçbir tıbbi malzemelerde sorun yok. Hepsi uluslararası standartlara uygundur. İngiliz yetkililer de bunu en kısa sürede düzeltecektir; düzelteceklerini umuyoruz. Zira Türkiye ve İngiltere’nin bu ittifakını, bu dayanışmasını kimsenin gölgelemeye hakkı olamaz. Biz İngiliz makamlarınca bunun düzeltileceğine inanıyoruz’’ dedi.
Kıran, ‘‘İngiliz yetkililer; dostlarımız, bizim ve Sağlık Bakanlığımızın bilgisi dışında bir firmayla 400 bin önlük için anlaşma yapmışlardı. Sorun buradan kaynaklanmış olabilir. O siparişin tamamını da bu firmadan almadıklarını anlıyoruz” diye konuştu.
‘‘Malzemeler standartları karşılamıyor’’
İngiliz Daily Telegraph gazetesi haberinde, müfettişlerin malzemelerle ilgili yaptığı denetlemede 22 Nisan’daki teslimat için ‘‘başarısız bir alışveriş’’ değerlendirmesinin kayıtlara geçtiğini belirtmişti.
Kuzey İrlanda Bakanı Brandon Lewis de Sky News Televizyonu’na yaptığı açıklamada ekipmanın standartlara uymadığı haberlerini doğruladı. Bakan, “Ekipmanın doğru standartlarda olduğunu sanıyorduk, ancak uzmanların yaptıkları testler sonucu öyle olmadığı anlaşıldı” diye konuştu.
Hükümetin ve Muhafazakar Parti’nin önde gelen isimlerinden olan Lewis, “Talep ettiğimiz tüm kişisel koruma malzemelerinin belirli bir standartta olması gerekiyor” dedi, ancak malların Türkiye’den çıkmadan kontrol edilip edilmediği üzerine bir yorum yapmadı. Bakan, “Bu örnekteki bazı ürünlerin yeterince iyi olmadığını gördük” ifadesini kullandı.
İncelemeyi yapan Sağlık ve Sosyal Hizmetler müfettişlerinin kaynak gösterildiği haberde, gelen 300 bin önlüğün yeterli kalitede malzemeyle yapılmamış olduğu, önlük boyu ile önlüğün kol boyunun belirlenen standartlardan kısa kaldığı belirtildi.
İngiltere Ulusal Sağlık Hizmetleri’nin (NHS) satın alma ekiplerini temsil eden Sağlık Malzemesi Tedarikçiler Derneği Başkanı Mark Roscrow da vatandaşların vergilerini harcayan resmi görevlilerin nasıl olup da doğru ön araştırmayı yapmadığını sorguladı.
Roscrow, “Neden her zaman olduğu gibi bu malzemenin örneklerini isteyip bize uygun olup olmadığına bakmadıkları belli değil” ifadelerini kullandı.
‘‘Kişisel koruyucu malzeme en büyük sıkıntı’’
İngiliz basınında, Sağlık Bakanı Matt Hancock’ın konuyla ilgili ortaya çıkan endişelere vermiş olduğu yanıt da hatırlatıldı. Hancock, günlük bilgilendirme toplantılarından birinde, sadece İngiltere’nin değil birçok ülkenin kişisel koruyucu malzeme bulma konusunda sıkıntı çektiğini belirtmiş, “Tüm teslimatın, güvenlik standartlarına uygunluğu kontrol ediliyor, eğer bizim standartlarımızı karşılamıyorsa ön saflarda çalışanlara verilmiyor” demişti.
Malzeme sevkiyatını ilk kez 18 Nisan’daki bilgilendirme toplantısında Topluluklar ve Yerel Yönetimler Bakanı Robert Jenrick haber vermiş, teslimat beklenen günde yapılmayınca haberlerde özellikle İngiliz sağlık çalışanlarının hayal kırıklığı ifadelerine yer verilmişti.
Malzemelerin yardım olarak mı Türkiye’den gönderildiği yoksa İngiltere tarafından satın mı alındığıysa netlik kazanmadı.
İngiliz basını ayrıca 84 tonluk malzemenin üç askeri uçakla bugün teslim alındığı Türk tekstil şirketi Selegna'nın sadece 4 aylık ticari geçmişi olduğunu yazdı. Koruyucu önlükleri satan Selegna firması yetkililerinden Mehmet Düzen’in kendilerine herhangi bir şikayetin ulaşmadığını söylediği bildirildi.
Corona virüsüyle ön saflarda savaşan sağlık personeline verilmesi gereken maske, önlük, eldiven gibi kişisel koruyucu malzemeler konusundaki sıkıntılar, İngiltere gündemindeki yerini koruyor.
Büyükelçi teşekkür videosu yayınlamıştı
Türkiye’nin Mart başında 10 gün içinde iki uçak dolusu sağlık malzemesi göndermesi, İngiltere’de memnuniyetle karşılanmış, İngiltere’nin Ankara Büyükelçisi Dominic Chilcott ve İstanbul’daki Başkonsolosu Judith Slater, Twitter hesaplarından Türk halkı için Türkçe teşekkür videosu yayınlamışlardı.
İngiltere basını, malzemelerle ilgili haberleri, kutuların üzerinde yazılı olan Mevlana’ya ait “Çaresizliğin ardında nice umutlar, karanlığın ardında nice güneşler vardır” sözleriyle vermiş, bu haberler İngiliz kamuoyunda sosyal medya üzerinden tartışma başlatmıştı.
Sosyal medyadaki bu tartışmalarda bazı İngilizler, çoğunlukla bir tatil ülkesi olarak tanıdıklarını ifade ettikleri Türkiye’nin bu jestinden duydukları memnuniyeti belirtirken, bazıları, ‘‘Hükümet, Türkler’den gelecek yardıma kaldı” değerlendirmesini yapmıştı.
Yardım malzemelerinde yaşanan aksaklıklar, kamuoyunda hükümetin yeterince şeffaf olmadığı şeklindeki şikayetlere de neden oldu.
İngiliz basını, kişisel koruma malzemelerinin eksikliği nedeniyle Corona virüsü kaparak öldüğü ileri sürülen doktor, hemşire ve hasta bakıcıların sayısının yüzü geçtiğini belirtiyor.
İngiliz Kraliyet Hemşirelik Okulu ise ülke çapındaki hemşirelerin yarısından, bu malzemeler olmaksızın görevlerini yerine getirmelerinin beklendiğine dikkat çekmişti.
