Türkiye’de 14 Mayıs’ta yapılacak Cumhurbaşkanlığı ve milletvekili genel seçiminde kayıtlı 62 milyon 400 bin seçmenin 13 milyonunu genç seçmenler oluşturuyor. 13 milyon genç seçmenin ise 6 milyonu bu seçimde ilk kez sandık başına giderek, oy kullanacak.
Yani bu seçimdeki her 5 seçmenden biri gençken, her 10 seçmenden 1’i de ilk kez oy kullanacak gençlerden oluşuyor.
Dolayısıyla siyasi partilerin ve adayların gençlere kolay ulaşabildikleri sosyal medyayı sıklıkla kullanmaları ve konuşmalarında gençlerle ilgili vaatlere geniş yer vermeleri dikkat çekiyor.
Anket şirketleri de araştırmalarında yaşam tarzları ve özgürlükleri konusunda önceki nesillerden farklı olan ve “Z kuşağı” olarak adlandırılan seçmenlerin eğilimlerini merak ediyor ve araştırıyor.
Can Selçuki’nin araştırma direktörü olduğu Türkiye Raporu’nda, Şubat ayında 18-30 yaş arasındaki gençlere 14 Mayıs seçiminde sandığa gidip gitmeyecekleri soruldu.
“Gençlerin çoğu sandık başına gidecek”
Araştırmanın sonuçlarına göre ankete katılan gençlerin yüzde 89’u “2023 seçimlerinde sandığa gidip oy kullanacak mısınız?” sorusuna, “Evet, kesinlikle oy kullanacağım” yanıtını verdi. Yalnızca yüzde 2 oy kullanmayacağını ifade ederken, yüzde 9 ise sandığa gitme konusunda kararsız olduğunu dile getirdi.
VOA Türkçe’ye konuşan Can Selçuki yaptıkları gençlik araştırmalarında gençliğin çoğunun sandığa gideceğinin görüldüğünü söyledi.
Genç seçmenlerin oy eğilimlerinin daha çok muhalefetten yana olduğunun görüldüğünü de kaydeden Selçuki, “İktidar kanadı ise, gençlerden Türkiye ortalamasında aldığı desteğin altında destek alıyor. İlk defa oy kullanacak seçmenden Muharrem İnce’ye ise büyük destek var” diye konuştu.
“İnce’ye genç seçmenlerin gösterdiği ilgi sadece sosyal medyaya indirgenemez”
Cumhurbaşkanlığı yarışının dört adayından birisi olan, Memleket Partisi Genel Başkanı Muharrem İnce’nin özellikle sosyal medyadan yaptığı paylaşımlarla genç seçmenleri hedeflediği görülüyor. İnce’nin sosyal medyadan gençlerle rap müziği eşliğinde yaptığı dans figürlerinin kısa sürede sosyal medyada yayıldığı ve İnce’nin mitinglerinde toplanan gençlerin de bu dans figürlerini yaptığı görülüyor.
Ancak Can Selçuki, Muharrem İnce’ye genç seçmenlerin gösterdiği ilginin sadece sosyal medyaya indirgenemeyeceğini ifade ediyor. Selçuki, İnce’nin önerdiği politikalarla da gençler üzerinde etkisi olduğunu belirterek, “Bu politikaları sosyal medyadan duyurmayı tercih ediyor, oradan da gençlere ulaşabiliyor” diye konuştu.
“Tarla satmaya kalksalar doktor raporu gerekir”
Peki gençler İnce’ye neden destek veriyor? Memleket Partisi Gençlik Politikaları Sorumlusu Ozan Özcan, “İnce’nin gençleri diğer Cumhurbaşkanı adaylarına göre daha iyi anladığını ve gençlerin diğer siyasetçilerin samimiyetsizliği gördüklerini” düşünüyor.
24 yaşındaki Özcan VOA Türkçe’ye yaptığı açıklamada, “Gençler siyasi partilerde olan samimiyetsizliği görüyorlar. Anne babalarımıza göre apolitik yetişmiş bir nesiliz ama siyasetçilerin samimiyetsizliğini de görüyoruz” dedi.
İnce’nin diğer adaylara göre gençleri anlayabilecek yaşta olduğunu savunan Özcan, “Diğer adaylardan biri 70, diğeri 75 yaşında. Tarla satmaya kalksalar doktor raporu gerekir” ifadesini kullandı.
“Gençler doğruya doğru yanlışa yanlış densin istiyor”
Özcan, gençlerin internet aracılığıyla kolayca doğru bilgiye ulaşabildiği için ”karşıt görüş ne yaparsa yapsın yanlıştır” bakış açısının doğru olmadığının farkında olduklarını belirtti. Özcan, şöyle konuştu:
“Doğruya doğru yanlışa yanlış denilmesine bizim partimizdeki gençler çok ilgi gösteriyor. Örneğin İHA-SİHA konusunda kimin damadı olursa olsun hükümet gayet doğru şeyler yapmıştır, biz bunu destekliyoruz. CHP kanadından ise AKP ne yaparsa yapsın bu doğru değildir diyen bir kitle var, bu gençlere samimi gelmiyor. AKP’de de aynı şey var. Körü körüne bir savunma var. 10 milyon sığınmacıya, doların 19 lira olmasına, alım gücünün düşmesine, depremde de görüldüğü üzere siyasi ranttan yapılmış 5 şehir olmasına da yanlış demek gerekiyor. Memleket Partisi doğruya doğru, yanlışa yanlış diyebiliyor. Gençler de bunu görüyor.”
“Memleket Partisi’nin 150 bin üyesinin 100 bini genç”
Özcan, Memleket Partisi’nin üyelerinin yüzde 70’inin 30 yaş altı olduğunu ancak Şubat ayından bu yana gelen yeni üyelerin yüzde 95’inin 30 yaş altı olduğunun görüldüğünü belirtti.
Memleket Partisi’ne gençlerin duyduğu ilginin sosyal medyaya indirgenemeyeceğini, bunun karşılığını gelen yeni üyelerle gördüklerini ifade Özcan, “Bu sadece sosyal medya ilgisi değil. 28 bin üye sayımız Şubat’tan sonra 150 bine yaklaştı. Bu 150 bin üyenin 90-100 bini genç üye” dedi.
Ozan Özcan İnce’nin Cumhurbaşkanlığı adaylığının oyları bölmediğini de düşünüyor. Kılıçdaroğlu’nun Erdoğan karşısında güçlü bir rakip olmadığı görüşünü dile getiren Özcan, “İkinci turda Erdoğan ile Kılıçdaroğlu arasında seçim yapmak istemiyorsak İnce’ye ilk turda oy verilmesi gerektiğini düşünüyoruz” ifadesini kullandı.
“Yazılı vaatleri gençler okumuyor”
6 muhalefet partisinin oluşturduğu Millet İttifakı’nın Ocak ayında yayınladığı “Ortak Politikalar Mutabakat Metninde” veya neredeyse her siyasi partinin internet sitesinde gençlere dair çeşitli vaatler yer alıyor. Örneğin “Ortak Politikalar Mutabakat Metni’nin” 218’inci sayfasındaki gençlik başlığı altında eğitim, kültür-sanat, yurt harçları, burslar gibi konularda gençlere desteği temel alan çeşitli vaatlerde bulunuluyor.
Ancak Türkiye Raporu Araştırma Direktörü Can Selçuki gençlerin bu tip metinleri takip etmediklerini söylüyor. Selçuki, “Bunlar yazılı metinler. Bunların iletişimi doğru yapılmadığı sürece anlamı yok. Ne dediğinizin, nasıl söylediğinizin, hangi aktörlerle söylediğinizin önemi var. Dolayısıyla burada iletişim araçlarını konuşmak önemli ama ne dendiği, nasıl dendiği de önemli. Bunu Muharrem İnce daha iyi beceriyor” diye konuştu.
Türkiye Raporu araştırmasında yüzde 9 oranındaki kararsız genç seçmene sandığa gitme konusundaki kararsızlığının nedeni de soruluyor. Sonuçlara göre yüzde 56, “Desteklediğim siyasi bir parti/lider yok” derken, yüzde 15 “seçimleri önemsemediğini”, yüzde 13 de “desteklediğim partinin/liderin kazanmayacağını düşünüyorum” diyor. Yüzde 11 ise seçimlerin yapılacağı tarihte ikamet ettiği şehirde olmayacağını ifade ediyor.
Bu oran depremlerin ardından uzaktan eğitim kararı alındığında şehir değiştiren ya da öğrenciliğinde adres değişikliği yapmış üniversite öğrencilerinin olduğuna işaret ediyor.
“AKP gençler oy kullanmasın diye tuzak kurdu”
Muhalefet partileri sıklıkla seçimin üniversitelerdeki eğitimin devam ettiği tarihte yapılacak olmasını da eleştiriyor.
İYİ Parti Gençlik Politikaları Koordinatörü Orhun Ertürkmen VOA Türkçe’ye yaptığı açıklamada, “AKP seçimi 14 Mayıs’a alarak zaten üniversite öğrencilerinin oy kullanmamasını amaçladı” dedi.
14 Mayıs tarihinin üniversitelerde sınavların olduğu bir tarih olduğuna dikkat çeken Ertürkmen, “Bizim tespitlerimize göre yaklaşık 1 buçuk milyon öğrenci ikametgahının olmadığı yerde yani öğrenci evinde, yurtta veya bir yakınının evinde kalıyor. 1 buçuk milyon öğrenci yüzde 3 oy oranı demek. Bu gençlerin yüzde 80’inin Cumhur İttifakı’na oy vermediğini biliyoruz. Dolayısıyla AKP’nin seçimi 14 Mayıs’a alarak gençler oy kullanmasın yönünde bir tuzak kurduğundan eminiz” diye konuştu.
“Üniversite öğrencilerinin sandığa gitmelerinin önündeki ekonomik engelleri kaldıracağız”
CHP Gençlik Kolları Genel Başkanı Gençosman Killik ise genç seçmenlerin yaklaşan seçimdeki etkisi nedeniyle uzun süredir il il, ilçe ilçe “Güç Sende Senin Elinde” isimli çalışmayı yürüttüklerini VOA Türkçe’ye anlattı.
Killik, bu çalışmayla CHP’nin gençlik kollarındaki çalışanların ilk kez oy kullanacak seçmenleri evlerinde ziyaret ederek, Kemal Kılıçdaroğlu’nun gençlere mektubunu ulaştırdığını kaydetti.
32 yaşındaki Killik bunun yanısıra üniversite öğrencilerinin sandığa gitmelerini kolaylaştırmak adına “Demokrasi Bileti” çalışmasını yürüttüklerini belirterek, “Bu çalışmayla toplayacağımız bağışları üniversite öğrencileriyle buluşturup bir bilet dayanışması oluşturacağız. Üniversite öğrencilerinin sandığa gitmelerinin önündeki ekonomik engelleri kaldıracağız” dedi.
“Tek hedefimiz AKP-MHP iktidarının gitmesi”
Seçime Yeşil-Sol Parti ismiyle girecek olan HDP’nin gençlik kollarından Şoreş Basmacı ise, “Gençlik kollarımız seçim sürecinde neredeyse her sokakta çalışıyor. Özellikle deprem bölgesinde gençler aktif olarak çalışıyor. Biz her zaman ezilenlerin yanındayız ve gençlik de bunun için elinden geleni yapıyor” diye konuştu.
“Tek hedefimiz AKP-MHP iktidarının gitmesi” diyen 30 yaşındaki Basmacı, seçim günü sandık güvenliğini sağlamak için ellerinden geleni yapacaklarını sözlerine ekledi.
AK Parti ne yapıyor?
20 yılı aşkın süredir iktidarda bulunan AK Parti ise gençlik kolları aracılığıyla çeşitli il ve ilçelerde “İlk oyum Erdoğan’a, ilk oyum AK Parti’ye” toplantıları düzenliyor. Bu toplantılara kimi zaman Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da katılıyor.
AK Parti ayrıca gençlere üzerinde “ilk oyum Erdoğan’a” yazılı kartlar da gönderdi. Kartlarda bulunan “QR kod”u okutularak Erdoğan’ın yaklaşık 5 dakikalık video mesajı dinlenebiliyor.
Erdoğan videoda gençlere, “Sizler 14 Mayıs’ta yapılacak seçimlerde ilk defa oy kullanarak Türkiye’nin geleceğinin belirlenmesinde yetki ve sorumluluk sahibi olacaksınız. Gelin Cumhuriyetimizin yeni yüzyılının, Türkiye yüzyılının kapısını beraberce açalım” diye sesleniyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan bu ay açıkladığı partisinin seçim beyannamesinde de gençlerle ilgili çeşitli vaatlerde bulundu. Gençlere bilgisayar ve telefon alımlarında vergi muafiyetinin getirilmesi, kamuda iş alımlarında mülakatların kaldırılması bu vaatler arasında yer aldı.
AK Parti’nin 14 Mayıs’taki milletvekili seçimi için birçok siyasi parti gibi gençlik kollarından bazı üyeleri milletvekili adayı yaptığı görülüyor. Gençlik kolları aday gösterilen üyelerinin listesini sosyal medyadan paylaşarak, “AKP’nin gençliğe verdiği önemi gençleri milletvekili adayı yaparak gösterdiği” mesajını paylaşıyor.
VOA Türkçe, Cumhur ittifakının ortakları olan AK Parti ve MHP’nin gençlik kollarından görüş almak için herhangi bir yetkiliye ulaşamadı.
Gençler ne diyor?
VOA Türkçe’nin Gaziantep sokaklarında mikrofon uzattığı gençlerden kimisi değişim istediğini, kimisi ise Erdoğan’ı desteklediğini ifade ediyor.
Melis Bertizlioğlu değişimin şart olduğunu söyleyerek, “Osmanlı’da mı yaşıyoruz, tek adam ne? Tek adam değil, birkaç adam yönetsin. Diğerlerini de deneyelim. Demokrasi önemli” dedi.
Lise terk olduğunu ve çalışarak ailesini geçindirdiğini anlatan Furkan Demir ise “Oyum Muharrem İnce’ye. Gençlere hitap ediyor, güzel vaatleri var” diyor.
Erdoğan’ı desteklediğini dile getiren Ali Yıldız da, seçim sonucunun sürpriz olacağını, Erdoğan dönemiyle ilgili yanlış algıların oluşturulduğunu düşünüyor. Yıldız VOA Türkçe muhabirinin ne iş yaptığını sorması üzerine, “Beden eğitimciyim. Daha mezun olamadım, ondan atanamadım” yanıtını veriyor.
Ekonominin kötü olduğuna katılmadığını ifade eden Yağmur Açıkgöz ise, “Mesela CHP gelse, sil baştan olacak, çoğu kişi işinden olacak. AKP’nin devam etmesi lazım” diyor. Ancak Açıkgöz “gençlerin ek büyük sorunu ne?” sorusunu, “İşsizlik, ekonomi. Bir kafeye oturuyorlar bir kahve bile içemiyorlar. Kitap sorunları var, okuma sorunları var. Ama bunların çözülebileceğini düşünüyorum. Oyum AKP'ye olacak, ondan iyisi yok” diyerek yanıtlıyor.
Abdulkadir Güneş ise iktidarın değişmesi gerektiğini, birçok gencin yurtdışına gitme hayali kurduğunu ifade ederek, “24 yaşındayım. Şu an iktidara gelsem hem Erdoğan’dan hem de Kılıçdaroğlu’ndan daha çok oy toplayacağımı biliyorum” diyor.
