Suriye’de Esat yönetiminin devrilmesinin ardından yönetimi ele alan HTŞ geçici hükümet ilan etti. Geçici hükümetin önündeki en önemli ve acil çözüm gerektiren krizlerden biri elektrik sorunu.
Savaş döneminde ağır hasar gören elektrik şebekesi nedeniyle günümüzde başkent Şam’ın merkezindeki mahallelerde bile günde ortalama 2 ila 4 saat elektrik sağlanabiliyor. Evlerin yanısıra hastanelerden kamu kurumlarına ve hatta bizzat Elektrik Bakanlığı’na kadar her yerde küçüklü büyüklü jeneratörler kullanılıyor.
Çarşılar, iş merkezleri, atölyeler gibi yerler ise özel şirketler tarafından sağlanan sanayi tipi jeneratörlere kullandıkları amper başına para ödeyerek ihtiyacını gidermeye çalışıyor.
Ancak işsizlik ve ekonomik krizle birlikte alım gücü iyice düşen ve fakirleşen halk için jeneratörlere yakıt bulmak hiç kolay değil.
Suriye’de geçiş hükümetinin Elektrik Bakanı Ömer Şakruk, “Elektrik sektörü devrim süresince çok ciddi şekilde hasar gördü. Hasar üretimden nakliye noktalarına, yüksek voltaj hatlarına ve dağıtım ağına kadar bütün elektrik sektörünü içeriyor. Hasar gerçekten çok büyük. İlk hasar tespit tahminlerine göre 40 milyar dolarlık bir hasar var” dedi.
VOA Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Şakruk, halkın elektrik sorununun çözümü konusunda kendilerinden beklentilerinin bilincinde olduklarını belirterek, “Elbette bazı insanlar bunun günler içinde tamamlanmasını ümit ediyor. Fakat ne yazık ki elektrik sektörü kapasitesinin yükseltilmesi için zamana ihtiyaç duyuluyor” dedi.
“Şu anda üretilen miktar gerçekten çok düşük. Miktar 1500 megawatt ve bu Suriye vatandaşlarının ihtiyaçlarını karşılamaktan uzak” diyen Şakruk, elektrik krizinin çözümü için çok aşamalı planlar geliştirdiklerini anlattı.
Şakruk, “İlk aşama acil plan. Çünkü şimdiki üretim vatandaşa günde sadece iki saat elektrik sağlayabilir ki bu da çok kısa bir süre. Ne yazık ki vatandaşımızın 24 saatte 2 saatlik elektrik hakkı olduğunu söylüyoruz ve bazen elektrik şebekesinin çökmüş olması nedeniyle bütün olarak verilemiyor. İlk planımız kısa vadeli acil bir plan. Üretim miktarını mümkün olduğunca kısa sürede arttırarak vatandaşa günde en azından 8 saat elektrik sağlamak istiyoruz” diye konuştu.
Orta vadede günde 24 saat elektrik sağlamayı hedeflediklerini anlatan Bakan Şakruk, uzun vadeli planda ise elektrik sektörünün geliştirilmesini hedeflediklerini kaydetti.
Suriye’yi “endüstri sektörü çökmüş gelişmekte olan bir ülke” olarak nitelendiren Bakan Şakruk, ekonominin ve endüstrinin canlandırılması ile birlikte yatırımcıların ve endüstriyel üretim hareketliliğinin geri döneceğini söyledi.
Buna bağlı olarak elektrik üretim kapasitesinin de arttırılması gerektiğini belirten Bakan Şakruk, elektrik üretimi için üniteler kurulacak yerleri tespit ettiklerini anlattı.
Kaynak nasıl sağlanacak?
Suriye’deki yeni yönetimin elektrik krizini çözmesi için plan hazırlamak yetmiyor. Her açıdan yerle bir olmuş Suriye’de sadece elektrik krizinin çözülmesi için gerekli 40 milyar doların nasıl sağlanacağı da bir başka soru işareti.
Suriye’ye karşı ABD’den ve uluslararası yaptırımların devam ediyor oluşunun, krizleri daha da derinleştirmesinden korkuluyor.
Suriye’deki yeni yönetime yeniden imar ve inşa gibi konularda destek vermeye ve yardım etmeye hazır olduğunu duyuran Türkiye dahil çeşitli ülkeler de var.
Geçiş yönetiminin bakanı Şakruk destek konusunda kendileriyle temasa geçen taraflar olduğunu belirterek, “Verilen sözler var ve istek var ancak sahada somut bir şey yok henüz. Tarafların çalışmaları var. Bizimle iletişim kurdular ve biz elimizdeki bilgileri ve verileri verdik. Duruma baktılar ve gerekli ihtiyaçlara baktılar ve iyi vaatler var. Bu vaatlerin önümüzdeki günlerde somutlaşmasını umuyoruz. Tabi ki elektrik sektörü çok hızlı veya ani bir çözümle halledilecek bir sektör değil ve zamana ihtiyacı var. İhtiyacımız olan her şey için ve temin edebilecek taraflar ve ülkeler için zamana ihtiyaç var ve biz bunu anlıyoruz ve bazı çalışmaların yapılması lazım” dedi.
“10 günde bir banyo yapıyoruz”
Suriyeliler ise elektrik krizinin en kısa sürede çözülmesini istiyor. Muhammed Neddef elektrik sorunu nedeniyle sıcak su temini konusunda sorunlar yaşadıklarını söyledi; “Suriye’de kesinlikle elektriğimiz yok. 24 saatte 1 saat geliyor. Yemek yapamıyoruz, 10 günde bir banyo yapıyoruz. Ülkede elektrik yok. 24 saatte 1 saat elektrik olması kabul edilebilir mi? Buzdolabına yemek koyamıyoruz” dedi.
Suriye’de ısınma da elektrikli ısıtıcılarla, klimalarla ya da mazot sobalarıyla sağlanıyor. Elektrik olmaması nedeniyle bir süre mazot sobalarına yönelen halkın yıllar içinde mazot temin etmesi de artan fiyatlar nedeniyle iyice zorlaştı.
Birçok insan odun sobası ile ısınmaya başladı. Muhammed Neddef de ısınmak için odun kullananlar arasında.
Hanan Ebu Asaf ise Şam’da yaşadığını ve evinde elektriğin 4 saat kesintiye karşılık 1 saat geldiğini söyledi.
Ebu Asaf, “Elektrik mutfakta lazım, ısınmak için lazım. Bugünlerde ısınmak için şart. Elhamdülillah evde ışık var. Fırını filan çalıştırmak için elektrik şart. Elektrik lazım” diye konuştu.
Forum