NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Avrupa'da başını Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un çektiği "Avrupa savunmasında özerklik" isteyen liderlere sert bir mesaj gönderdi.
Avrupa Birliği'nin Avrupa'yı savunacak durumda olmadığını ve AB'nin özerklik arzusuyla NATO'yu zayıflatmaması gerektiğini söyleyen Stoltenberg, Avrupa'nın ABD, Türkiye ve İngiltere gibi "Avrupalı olmayan" devletler tarafından korunduğunun altını çizdi.
Fransız haber ajansı AFP'ye konuşan Stoltenberg, Avrupa içindeki "savunma özerkliği" yanlılarını uyardı. Stoltenberg, "AB'nin savunma harcamalarını arttırma, yeni askeri kapasite inşa etme ve Avrupa savunma sanayisinin güçlendirilmesi yönündeki çabalarını destekliyorum. Çünkü tüm bunlar Avrupa güvenliği ve transatlantik güvenlik için son derece olumlu. Ancak, bütün bu çabaları, NATO’yu tamamladıkları sürece selamlıyoruz. Avrupa Birliği Avrupa’yı savunacak durumda değil" diye uyardı.
AB'nin "NATO ve ABD için daha güçlü bir ortak olmak amacıyla savunma özerkliği istiyoruz" gerekçesini ise tatmin edici bulmadığını söyleyen Stoltenberg, şöyle konuştu:
"AB nüfusunun yüzde 90'ı NATO üyesi ülkelerde yaşıyor, ancak NATO savunma harcamalarının yalnızca yüzde 20'sini karşılıyor. Ama bu sadece para meselesi değil. Bu aynı zamanda bir coğrafya meselesi. Tek başına bir Avrupa ya da tek başına bir Amerika'ya inanmıyorum. İzlanda ve Norveç (AB üyeleri değil) Kuzey Kutbu'na açılan kapılarımız. Türkiye'nin güneyde Suriye ve Irak ile sınırları var. Bu bölgelerin güvenliğini Türkiye üstleniyor. Batıda ABD, Kanada ve İngiltere Atlas Okyanusu'nun iki yakasını birbirine bağlıyor. Bunların hiçbiri AB üyesi değil. NATO'yu zayıflatmaya, Avrupa ile Kuzey Amerika'yı bölmeye yönelik herhangi bir girişim, yalnızca NATO'yu zayıflatmakla kalmaz, Avrupa'yı da böler. Bir ülkenin ya da bir kıtanın bugün karşı karşıya olduğumuz sorunları tek başına çözebileceğine inanmıyorum."
Biden ile yeni bir sayfa
Stoltenberg, Belçika'da Avrupa Koleji'nde (Collège de l'Europe) yaptığı konuşmada da Avrupalılar'ı "Rusya'nın sınırları zorla değiştirme istekliliğine" karşı uyardı ve AB ile NATO arasında işbirliğinin arttırılması çağrısında bulundu.
Norveçli politikacı, "Rusya'nın saldırgan davranışı, terörizm, siber saldırılar ve Çin'in yükselişinin yarattığı birçok tehdide tek başına Avrupa veya tek başına Amerika çözüm değil. Avrupa ve Amerika birlikte olmalı" dedi.
Jens Stoltenberg, Demokrat Partili Joe Biden'in ABD Başkanı olarak seçilmesinin "transatlantik ilişkilerde yeni bir sayfa açmak için bir fırsat olacağını" belirterek, "Bir sonraki NATO zirvesinde bunu yapacağız" diye konuştu.
"NATO beyin ölümünde"
Avrupa savunması tartışmaları, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un, ABD eski Başkanı Donald Trump'ın Suriye'den askerlerini çekmesi ve Türkiye'nin Suriye'nin kuzeyine tek taraflı askeri operasyon düzenlemesinin ardından, "NATO beyin ölümünde" diyerek Avrupa'nın kendi savunmasını kurmasını istemesiyle başlamıştı.
Ancak Almanya ve Doğu Avrupa ülkeleri, "Avrupa'nın kendi savunmasını sağlayacak güçte olmadığını, özellikle küresel sağlık ve jeopolitik sorunların yaşandığı bir dönemde, Avrupa'nın tek başına bu sorunların üstesinden gelemeyeceğini" öne sürdü.
Eleştiriler üzerine, NATO'nun çağa ayak uydurması için "stratejik yeniden yapılanma çalışması" başlatan Stoltenberg, NATO Savunma Bakanları'nın son toplantısında, reformu üye devletlere sundu.
Stoltenberg, Şubat ayında yapılan son AB liderler zirvesine de videokonferans yöntemiyle katılarak, NATO'nun "Avrupa Savunma Projesi" ile ilgili kaygılarını AB liderlerine doğrudan aktardı.
Bu tartışmalar, NATO'nun bir sonraki zirve toplantısında yeniden gündeme gelecek. Başkan Joe Biden'ın ilk kez katılacağı NATO zirvesinin tarihi Corona virüsü salgını nedeniyle henüz belirlenmedi.
