Rusya'nın Ukrayna işgali ikinci ayına girerken sosyal medyada ve televizyonda çatışmalara ilişkin görüntü ve haberler sürekli yayınlanmaya ve paylaşılmaya devam ediyor. Bu durumun çocukların ruh sağlığı üzerinde olumsuz etkileri olabileceği kaygıları artıyor.
Aşırı kaygı, sinirlilik, beslenme bozuklukları ve uyuyamamak. Psikologlar, Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesinin çocuklar ve ergenlerin akıl sağlığı üzerindeki etkilerinin son derece ağır olabileceği uyarısında bulunuyor. Çocukların savaşın tam ortasında ya da dünyanın diğer ucunda olması bu durumu değiştirmiyor.
Çocuk psikoloğu Jeffrey Shahidullah, ”Küçük çocuklar için daha çok endişeleniyoruz çünkü bu çocukların, dünyanın başka yerlerindeki yaşıtlarının başına gelenlerle kendi başlarına gelenler arasındaki farkı ayırt etmeleri daha zor” diyor.
Psikologlar, çocukların yaşı kaç olursa olsun onlarla işgal ve savaş hakkında konuşmanın önemli ve gerekli olduğu görüşünde.
Shahidullah, ”Anne babaların, çocuklarının bu bilgileri edineceğinin farkında olmaları önemli. Ancak bunların, çocukların sindirebileceği bilgiler olduğundan emin olmalıyız. Eğer bu bilgiler çocukların gelişim seviyesinin üzerinde ya da ailelerinin kontrolu dışında olursa çocuklarda duygudurum değişiklikleri, kaygı bozuklukları, sinirlilik, anne babaya aşırı bağımlılık, iştah ve uyku düzeninde değişiklik görülebilir” diyor.
Ukraynalı Tatiana Butler son 13 yıldır eşi ve iki oğluyla Amerika'da yaşıyor. Ancak Butler'in anne babası, erkek ve kız kardeşleri Ukrayna'da. Butler, işgalin başlangıcından bu yana oğullarının Ukrayna'da insanların neden öldüğüyle ilgili sorularını yanıtlamaya çalışıyor.
Butler, ”Anneanne ve dedelerinin neden evin bodrum katında gizlendiklerini, neden haberlerde harap olmuş evler, araçlar gördüklerini anlayamadılar. Bir anne olarak çocuklarıma bu görüntüleri göstermek bana büyük acı veriyor ancak onlara neler olduğunu anlatmam gerekiyor” diyor.
Kriz durumları, çocuklara, yardıma muhtaç insanlara nasıl el uzatabileceklerini öğretmek için bir fırsat olarak değerlendirilebilir. Tatiana'nın 10 yaşındaki oğlu Vitali, Ukrayna'yı desteklemek için savaş karşıtı bir resim yapmış, Washington'da ailesiyle bir protesto gösterisine katılmış.
Vitali, ”Haberleri izlerken Ruslar'ın, Rus ordusunun sıradan insanlara saldırdığını görmek beni öfkelendiriyor. Barışa ihtiyacımız var. Şiddete, savaşa hiç gerek yok” diyor.
New Jersey'de yaşayan Rus Nina Davis de Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik saldırıları hakkında 15 yaşındaki oğluyla konuşmanın çok önemli olduğunu söylüyor.
Davis, ”Oğlumun utanç duymadığından emin olmak benim için önemliydi çünkü ne o ne de ben suçluyuz. Her Rus kötü değil” diyor.
Özellikle çatışmaların içinde olan ve hiçbir çocuğun tanık olmaması gereken durumlarla karşılaşan çocuklarla konuşmak ve onlara destek vermek özellikle çok önemli.
Çocuk psikoloğu Shahidullah, ”Bu çocukların duygusal ve davranışsal sağlığına yönelik çok ciddi riskler var. Peki dengeyi nasıl sağlayacağız? Sevecen, şefkatli, destekleyici bir aileye sahip olmak, tüm değişiklik ve belirsizliklerin içinde şefkatli anne babanın desteğini almak, bazı durumları daha öngörülebilir hale getirebilir” diyor.
Psikologlar, her şeyden önce anne babaların hem kendilerine hem de çocuklarına, savaşın bir şekilde biteceği, bu savaşın da bir istisna olmadığı mesajını vermesi gerektiğini kaydediyor.
