ABD’nin Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Büyükelçisi Michael Carpenter, ‘‘Rusya'nın Ukrayna'daki tüm yerel belediye yönetimlerini dağıtmak dahil, Ukrayna'nın demokratik olarak seçilmiş hükümetini teslim olmaya zorlamayı planladığına dair bilgimiz var’’ dedi.
Carpenter merkezi Viyana’da bulunan AGİT’e hitaben yaptığı konuşmada, Rusya’nın kontrol altına aldığı bölgelerde yeni yönetim yapıları oluşturmayı hedeflediğini söyledi.
Carpenter, Rus yetkililerin ve Moskova yanlısı isyancıların yeni bir hükümet ve anayasa tasarladıklarını öne sürdü; ancak iddialarına delil sunmadı.
ABD’nin AGİT Büyükelçisi, plan kapsamında Ukrayna’nın meşru yöneticilerinin ve Ukrayna'nın meşru hükümetini destekleyenlerin liderlik pozisyonlarından mahrum bırakılmasının öngörüldüğünü kaydetti.
‘‘Rusya’dan sahte referandum planı’’
Carpenter, Rusya’yı Ukrayna’nın doğusu ve güneyindeki toprak işgalini meşru göstermek için, bu bölgelerde sahte bağımsızlık referandumları düzenlemeyi planlamakla suçladı.
Rusya’nın Ukrayna işgalinin başlamasından üzerinden 9 hafta geçti. Ukrayna’nın birçok kentinin yerle bir edildiği saldırıda başkent Kiev ise ele geçirilemedi. Rusya doğudaki iki ayrılıkçı vilayeti almak için saldırılarını yoğunlaştırdı. Batı, Rusya’nın rotasını değiştirmesini, savaşın önemli dönüm noktalarından biri olarak görüyor.
Rus birlikleri geçen ay Ukrayna'nın kuzeyinde direnişle karşılaşınca, hedeflerini ülkenin doğusuna çevirmişti. Rusya, doğudaki konumunu güçlendiriyor ve Mart ayında ülkenin güneyinde ele geçirdiği toprakların büyük kısmını da hala elinde tutuyor.
ABD’nin AGİT temsilciğinden yapılan açıklamada da bu ‘‘sahte’’, ‘‘gayrimeşru’’ referandumlara karşı çıkmaya veya baltalamaya çalışanlara yönelik bir ‘‘taciz dalgası’’ olabileceği de kaydedildi; ‘‘Uluslararası toplum, herhangi bir referandumun asla meşru olarak tanınmayacağını açıkça ifade etmeli’’ denildi.
‘‘AGİT Rus birliklerinin yerleri hakkında batıya istihbarat sağlıyor’’
Rusya ise bugün, AGİT’i Rus ve Rus yanlısı güçlerin yerleri hakkında Batı ve Ukrayna istihbaratına bilgi vermekle suçladı.
Rusya Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Maria Zaharova, konuyla ilgili delilleri Rusya tarafından desteklenen ayrılıkçı ‘‘Donetsk Halk Cumhuriyeti’’nden müfettişlerin sağlayacağını söyledi.
AGİT 2014’ten bu yana Rusya yanlısı ayrılıkçıların Ukrayna ordusu ile çatıştığı doğu bölgesinde gözlem misyonu bulunduruyor.
Rusya’dan ‘‘Polonya Ukrayna topraklarını kontrol edecek’’ iddiası
Öte yandan Rusya Dış İstihbarat Servisi (SVR) Başkanı Sergey Narişkin, NATO müttefiki olan ABD ve Polonya’nın, Ukrayna’nın batısında Polonya’nın hakimiyetini yeniden sağlamaya çalıştıklarını öne sürdü.
Açıklamada ‘‘Rusya Dış İstihbarat Servisi’nin elde ettiği istihbarata göre Washington ve Varşova, Polonya’nın Ukrayna’daki tarihi varlıkları üzerinde sıkı askeri ve siyasi kontrol sağlama planları üzerinde çalışıyor’’ denildi.
Polonya geçmişte, en sonuncusu iki dünya savaşı arasındaki yıllarda olmak üzere, bazı dönemlerde Ukrayna’ya ait bazı toprakları yönetmişti. Lviv kentinin dahil olduğu Ukrayna’nın batısı, İkinci Dünya Savaşı’nın sonunda Sovyetler Birliği’ne katılmıştı.
SVR, NATO komutasında olmayan Polonya ‘‘barış güçlerinin’’ Rus güçleriyle karşı karşıya gelme şansının düşük olduğu Ukrayna’nın bölgelerine girmesini öngören bir planı, Washington ve Varşova’nın görüştüğünü öne sürüyor.
Sovyetler Birliği döneminin dış istihbarat dairesi KGB’nin yetkilerini 1991’de Sovyetler Birliği’nin yıkılmasıyla devralan SVR, bu iddiasına delil sunmadı. İddialar bağımsız kaynaklarca da doğrulanmadı.
Polonya’dan ise henüz bir açıklama gelmedi.
Polonya, Rusya işgalinde Ukrayna’nın en önemli destekçilerinden. Varşova, savaşın başlamasından bu yana 3 milyon Ukraynalı mülteciyi kabul etti ve sınır ötesine çok miktarda silah sevkiyatı yaptı.
Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’in yakın müttefiki olan Rusya Güvenlik Konseyi Sekreteri Nikolay Patruşev de iki gün önce yaptığı açıklamada ABD’nin Kiev’i Rusya’ya karşı kullanma çabası sonucunda Ukrayna’nın birçok eyalete bölüneceğini öne sürmüştü.
‘‘Rusya doğudaki saldırılarını yoğunlaştırdı’’
Ukrayna Genelkurmay Başkanlığı ise 2014’ten bu yana ayrılıkçıların kısmen kontrol ettiği ülkenin doğusundaki iki bölgeyi tamamen ele geçirme planı kapsamında Rusya’nın saldırılarını yoğunlaştırdığını bildirdi.
Ukraynalı yetkililer, ülkenin güneyindeki Herson kentinde gece saatlerinde patlamalar duyulduğunu bildirdi. Herson, Rusya’nın ele geçirdiği tek bölgesel başkent. Buradaki Rus birlikleri dün biber gazı ve ses bombasıyla Ukrayna yanlısı kalabalığı dağıtmıştı. Rus güçleri kenti çevreleyen bölgeyi topçu atışına tutuyor ve saldırılarını Mikolayiv ile Kriviy Rih bölgelerine doğru genişletiyor.
Rus devlet medyası, Herson’daki Moskova yanlısı askeri sivil komisyonun, bölgede 1 Mayıs’tan itibaren Rus rublesi kullanılmaya başlanacağını ilan ettiğini bildirdi.
Açıklamada Rusya'nın ana saldırısının Ukrayna'nın ikinci en büyük şehri Harkiv'i Rus işgali altındaki İzyum’a bağlayan stratejik cephe otoyolu üzerindeki Slobozhanske ve Donets kasabalarının yakınında sürdüğü belirtildi.
Harkiv Bölge Valisi, Rus güçlerinin İzyum'dan düzenledikleri saldırıları yoğunlaştırdıklarını, ancak Ukrayna birliklerinin bölgeyi koruduğunu söyledi.
‘‘Rusya çelik fabrikasındaki savaşçıları yakalamak istiyor’’
24 Şubat’tan bu yana Rus kuşatması altında olan ülkenin güneydoğusundaki liman kenti Mariupol’un bulunduğu bölgenin valisi Pavlo Kirilenko, Rusya’nın ülkedeki çelik fabrikasında sıkışıp kalan Ukraynalı savaşçıların tahliye edilmesine izin vermediğini bildirdi.
Donetsk Valisi Kirilenko, Rusya’nın Donetsk’in diğer yerlerinde insani koridorlar oluşturulması çabalarını da engellediğini söyledi.
Kirilenko, Rusya’nın Mariupol’u savunan savaşçıları ele geçirme fırsatını değerlendirmek istediğini, bu nedenle de yaralılarla ilgili tahliyeler konusunda anlaşmaya varmadıklarını söyledi.
Rusya ise güvenli koridorlar konusunda ilerleme sağlanamamasından Ukrayna’yı sorumlu tutuyor.
Kirilenko, insani koridorların kurulamamasına rağmen Rus işgalinden bu yana kentin 1 milyon 670 bin kişilik nüfusundan yalnızca 370 bin kişinin kentte kaldığını tahmin ettiklerini bildirdi.
270 binden fazla kişinin demiryolu ve 80 bin kişinin de karayoluyla Donetsk’ten ayrıldığı sanılıyor.
‘‘Ukrayna Rusya içindeki hedeflerde İngiliz silahlarını kullanmadı’’
Öte yandan Batılı ülkelerin Ukrayna’ya silah sevkiyatı da son günlerde arttı. Bu hafta Almanya’da bir hava üssünde buluşan 40’tan fazla ülke Ukrayna’ya ağır silahlar gönderme sözü verdi.
İngiltere Savunma Bakanı Ben Wallace ise, Ukrayna’nın kendini savunurken Rusya’nın lojistik kaynaklarını hedef almasının meşru olacağını, ancak bunu yapmak için İngiliz silahlarını kullanma ihtimallerinin düşük olduğunu belirtti.
Moskova bu hafta Londra'yı Ukrayna'yı Rusya içindeki hedefleri vurmaya kışkırtmakla suçlamış ve bu durum devam ederse derhal "orantılı bir yanıt" verileceğini söylemişti.
Wallace, uluslararası hukuka göre Ukrayna'nın kendini savunma hakkına sahip olduğunu söyledi.
BBC televizyonuna bugün konuşan Wallace, Rus ordusunun yakıt, yiyecek ve mühimmat olmaksızın işgale uzun süre devam edemeyeceğini belirtti ve Ukrayna’nın kendini savunma çabalarının bir kısmını Rus ordusunun tedarik zincirinin hedef alınmasının oluşturduğunu kaydetti.
Wallace, İngiltere'nin Ukrayna'ya uzun menzilli saldırılar için kullanılabilecek silahlar göndermediğini kaydetti.
Rusya'da son haftalarda yaşanan saldırıları Ukrayna’nın yapıp yapmadığının belirsiz olduğunu söyleyen Wallace, Kiev’in bunu yapabilecek İngiliz silahlarına sahip olmadığına dikkat çekti.
Ukrayna Cumhurbaşkanı Danışmanı Mihalyo Podolyak ise bugün yaptığı açıklamada, Rus askeri üslerine ve depolarına saldırı düzenleyerek kendilerini savunma hakkına sahip olduklarını tüm dünyanın tanıdığını söyledi.
Podolyak Twitter'dan yaptığı açıklamada "Rusya ülkemize saldırdı ve sivilleri öldürüyor. Ukrayna, katillerin depolarına ve üslerine saldırılar düzenlemek dahil kendisini her şekilde savunacaktır. Dünya bu hakkı tanıyor" ifadelerini kullandı.
