Amerika’da üst düzey yetkililer Batı ile Rusya arasında Moskova’nın Ukrayna’daki saldırganlığından kaynaklanan derin güvensizliğin küresel güvenliği tehdit ettiğini söylüyor. Çatışmaların sonlandırılması ve ilişkilerin düzeltilmesi yönünde de ilerleme kaydedilemiyor.
Rusya askeri tatbikatları arttırdı. NATO ise Karadeniz’da gövde gösterisi yapıyor.
Ukrayna’nın doğusunda hükümet güçleri ve Rusya taraftarı askerler arasındaki çatışmaların yarattığı yıkıntının izleri her yerde. Şubat ayında imzalanan ateşkes, sık sık çatışmalarla ihlal ediliyor.
Irina Mikhailyu, “Ateşkes çok kırılgan. Halk artık ateşkese inanmıyor” diyor.
Ukrayna’da yaşananlar Batı ile Rusya arasındaki ilişkilerin geleceğini de etkiliyor.
Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı AGİT’in rolü konusunda Washington’da yapılan bir toplantıda Amerika Ulusal Güvenlik Konseyi’nden Celeste Wallender, Rusya’yı Ukrayna’daki ayrılıkçıları desteklemeyi ve silahlandırmayı sürdürmekle suçladı. Wallander bunun Rusya’nın ortaklarıyla kilit önemdeki küresel güvenlikle ilgili güven ilişkisine zarar verdiğini söyledi: “Rusya’yla üzerinde çalışmak istediğimiz ve çalıştığımız birçok konu var. İran, Suriye ve kitle imha silahlarının sınırlandırılması konuları var. Bunlar çok önemli. Ancak biz güvenebileceğimiz bir ortak istiyoruz.”
Ukrayna’nın Amerika Büyükelçisi Aleksandr Motsik toplantıda, Rus Büyükelçisi Sergey Kisliyak’ın yanında oturdu. Ancak aradaki güvensizlik son derece belirgindi: “Bu savaş durdurulmalı ki etkileri Moldovya ve Gürcistan’da hissedilmesin. Savaşın Baltık Denizi’ne ve bu saldırganlıktan etkilenecek diğer ülkelere yayılmasını önlemek gerekiyor. Rusya’nın Baltık devletlerine karşı tehdit oluşturduğu yolunda duyduğumuz iddialar gerçekle uyuşmuyor. Buna rağmen NATO sınırlarımızdaki varlığını arttırmaya karar verdi.”
Tüm taraflar AGİT gözlemcilerinin çatışma bölgelerine girmesini ve ateşkese uyumu denetlemesini istediğini söylüyor.
Ancak Ukrayna ve Batılı ülkeler, Rusya’nın bu girişi engellediğini söylüyor. Moskova ise bu iddiaları reddediyor.
2016’da AGİT başkalığını devralacak olan Almanya, Ukrayna krizinin NATO için tehdit oluşturduğunu savunuyor.
Büyükelçi Rudiger Ludeking, “Avrupa güvenliği ve taraflar arasında güvenin teşkil edilmesi konularının gündemde üst sıralarda olacağı açık. Belki de gündemin birinci maddesi olacak. Ve elbette ki Ukrayna’da olanlar AGİT’in işbirliği ve güven konularında ne anlama geldiğinin sorgulanmasına neden oldu” diyor.
Amerika açısından bakıldığında soru, Rusya’nın anlaşmalara uyma konusunda güvenilir olup olmadığı.
Celeste Wallander, “Avrupa’nın zenginleşmesini sağlayan düzen, güvende mi yoksa inanılmaz güçlü ve önemli bir ülkenin eylemlerinin tehdidi altında mı olacak? Bu ülke sorunun nedeni değil, çözümün sağlayıcılarından biri olmalı” diyor.
Washington’da bu sorunun sorulduğu günlerde, Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin, Moskova’nın Kırım’ı ilhakının yıldönümündeyapılan büyük bir geçit törenine katıldı.
