Rusya, Kırım'daki gemilerine bu sabah yapılan saldırıların ardından Ukrayna limanlarından tarımsal ürün ihracatı yapılmasını sağlayan Birleşmiş Milletler anlaşmasına katılımını askıya aldı. Karar, tahıl arzındaki küresel sıkışıklığı hafifletmeyi amaçlayan üç aylık anlaşmaya darbe vurdu.
Rusya Savunma Bakanlığı, Ukrayna güçlerinin insansız hava araçlarının yardımıyla bugün erken saatlerde Kırım'ın en büyük şehri olan Sivastopol'daki Karadeniz Filosu’na ait gemilere saldırdığını söyledi.
Bakanlıktan yapılan açıklamada, "Kiev rejiminin İngiliz uzmanların da katılımıyla Karadeniz Filosu gemilerine ve 'tahıl koridorunun' güvenliğinin sağlanmasında görev alan sivil gemilere gerçekleştirdiği terör eylemini dikkate alan Rus tarafı, Ukrayna limanlarından tarım ürünlerinin ihracatına ilişkin anlaşmaların uygulanmasına katılımı askıya almıştır" denildi.
Bakanlık daha önce yaptığı açıklamada bugün düzenlenen insansız hava aracı saldırılarının büyük ölçüde püskürtüldüğünü ve bir Rus mayın tarama gemisinde küçük çaplı hasar meydana geldiğini belirtmişti.
Rusya Dışişleri Bakanlığı da ayrı bir açıklamada, Rus gemilerine saldırıların ardından Rus tarafının "Karadeniz İnisiyatifi"ne katılan sivil kuru yük gemilerinin güvenliğini garanti edemeyeceğini ve bugünden itibaren belirsiz bir süre için uygulamayı askıya aldığını bildirdi.
Türkiye'nin anlaşmanın uygulanmasındaki rolüne atıfta bulunulan açıklamada, "İlgili talimatlar, İstanbul'daki Müşterek Koordinasyon Merkezi'ndeki Rus temsilcilere verildi, bu merkez Ukrayna'ya gıda sevkiyatını kontrol ediyor" denildi.
Ukrayna Cumhurbaşkanlığı Baş Danışmanı Andriy Yermak ise Kırım yarımadasında meydana gelen patlamaların ardından bugün, Rusya'yı kendi topraklarında "şantaj" yapmakla ve "uydurma terör saldırıları" düzenlemekle suçladı.
BM Sözcüsü Stephane Dujarric ise bugün yaptığı açıklamada, Birleşmiş Milletler'in Rus yetkililerle temas halinde olduğunu söyledi.
Dujarric, "Tüm tarafların, dünya çapında milyonlarca insanın gıdaya erişimi üzerinde olumlu bir etkisi olduğu açık olan kritik bir insani çaba olan Karadeniz Tahıl Girişimi'ni tehlikeye atacak herhangi bir eylemden kaçınmaları hayati önem taşımakta" dedi.
Rusya ve Ukrayna'nın 22 Temmuz'da Türkiye'de, Birleşmiş Milletler’in desteklediği Karadeniz Tahıl Girişimi'ni imzalamasından bu yana Ukrayna'dan birkaç milyon ton mısır, buğday, ayçiçeği ürünleri, arpa, kolza tohumu ve soya ihraç edildi.
BM İnsani Yardımdan Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Martin Griffiths, üç gün önce yaptığı açıklamada anlaşmanın Kasım ortasından sonraya uzatılacağı konusunda "nispeten iyimser" olduğunu söylemişti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da 21 Ekim’deki açıklamasında, gelecek ay sona erecek anlaşmanın uzatılmasında bir engel olmadığı görüşündeydi.
Erdoğan, "Sevkiyat anlaşmasını uzatma noktasında herhangi bir mani söz konusu değil. Dün akşam Zelenski ile yaptığım görüşmede de Sayın Putin ile yaptığım görüşmede de yine bunu gördüm. Ama bu arada herhangi bir tıkanma olursa aşmamıza mani bir hal de yok" demişti.
Anlaşma kapsamında Ukrayna, Rusya'nın 24 Şubat'ta başlayan işgaliyle duran Karadeniz tahıl ve gübre ihracatını yeniden başlatabildi. Ukrayna ihracat anlaşması başlangıçta 120 gün için kabul edilmişti.
Öte yandan, Rusya Tarım Bakanı Dimitri Patruşev bugün erken saatlerde yaptığı açıklamada, Rusya'nın gelecek dört ay içinde Türkiye'nin de yardımıyla yoksul ülkelere ücretsiz olarak 500 bin tona kadar tahıl tedarik etmeye ve Ukrayna'nın tahıl tedarikini desteklemeye hazır olduğunu söyledi.
Patruşev, "Bu yılki hasat dikkate alındığında, Rusya Federasyonu Ukrayna tahılının yerini almaya ve ilgili tüm ülkelere uygun fiyatlarla tedarik sağlamaya tamamen hazırdır" dedi.
