Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in, Berlin’de öldürülen Gürcistan kökenli Selimhan Hangoşvili’yi, ‘haydut’ olarak tanımlaması ve öldürülmesini haklı çıkaran açıklamaları, Alman siyasetinde tepkilere neden oldu.
Doğu Ukrayna sorununa çözüm için Rusya, Ukrayna, Fransa ve Almanya liderlerinin katılımıyla Paris’te yapılan dörtlü zirveden sonra düzenlenen basın toplantısında konuşan Putin, 23 Ağustos’ta Berlin’de bir parkta infaz edilen Hangoşvili hakkında "Berlin’de öldürülen, Rusya’da aranan, kana susamış ve gaddar bir savaşcıydı" ifadesini kullandı.
Putin, ‘haydut’ şeklinde isimlendirdiği Hangoşvili’nin 2010 yılında Moskova metrosuna düzenlenen bir suikastın sorumluları arasında olduğunu ve Kafkaslar’da ve Çeçenistan’da katıldığı terör eylemlerinde onlarca insanı öldürdüğünü de öne sürdü.
Açıklamalarını Başbakan Angela Merkel’in yanıbaşında yapan Rus lider, Alman yetkilileri eleştirerek, "Suçlu ve katil olduğu bilinen bu kişiyi bize teslim etmelerini istememize rağmen, vermediler" dedi. Putin, Rusya’nın Berlin Büyükelçiliği’nde çalışan iki diplomatın olayla bağlantılısı gerekçesiyle Almanya tarafından sınırdışı edilmesine, aynı şekilde cevap vereceklerini de açıkladı ve "Siz bizim diplomatlarımızı sınırdışı ederseniz, biz de sizinkileri ederiz. Diplomasinin yazılı olmayan kuralı da böyledir" şeklinde konuştu.
Başbakan Angela Merkel, olaya ilişkin yeni bulguları ve Federal Başsavcılık tarafından başlatılan soruşturma sürecini, Putin’le kapalı kapılar ardında ele aldıklarını ve Rus tarafının, Alman yetkililere yardımcı olmasını istediğini söyledi. Fransa Cumhurbaşkanı Macron, olayın aydınlığa kavuşturulması gerektiğini, sorumlunun Rus istihbaratı çıkması durumunda Almanya’yla dayanışma içinde olacaklarını söyledi.
Alman basınında çıkan yorumlarda, Putin’in sözleri "Selimhan Hangoşvili’nin öldürülmesini tastikleyen ve doğrulayan bir ifade şekli" olarak tanımlanırken, Federal Parlamento Dış Politika Komisyonu Başkanı SPD’li politikacı Nils Schmid, "Rus Devlet Başkanı’nın sözleri beni şoke etti" diye konuştu. Schmid, "Hangoşvili’nin terörist olduğu ispatlanmış bile olsa, bir yabancı devletin istihbaratı tarafından ülkemizde öldürülmesi kabul edilemez. Almanya bir hukuk devletidir. Rusya’nın da buna saygı göstermesi gerekir" şeklinde konuştu.
Almanya’yla Rusya arasında diplomatik gerilime neden olan olay, geçen 23 Ağustos’ta yaşanmıştı. Berlin’in ortasındaki Küçük Tiergarten adlı parkta yakın mesafeden öldürülen kişinin, 40 yaşındaki Selimhan Hangoshvili olduğu saptanmıştı. Bisikletle Cuma namazı için bir camiye giderken öldürülen Gürcistan vatandaşı Hangoşvili’nin, gündüz saatlerinde infaz edilmesinin sorumlusu olarak olaydan iki gün sonra bir Rus vatandaşı tutuklandı. Hangoşvili’nin, 2001 ila 2005 yıllarında Ruslar’a karşı savaşan Çeçen lider Aslan Meşhedov’un emrinde, Çeçen birliklere komutanlık yaptığı, 2016’da Almanya’ya gelerek siyasi iltica başvurusunda bulunduğu öğrenildi.
Federal Başsavcılık, suikastın arkasında Rus istihbaratının olduğuna dair belgelere ulaşıldığını iddia ederek soruşturmaya el koydu. Daha sonra da Alman Dışişleri Bakanlığı Rus istihbaratı (GRU) üyesi olduğu iddia edilen iki diplomatın, infazla bağlantılarının saptandığını açıklayarak, bu kişilerin istenmeyen kişi ilan edildikleri ve Berlin’i terk etmeleri için yedi gün mühlet verildiğini duyurdu.
