Dünyanın dört bir yanında uzmanlar ve sağlık yetkilileri, Corona virüsünün Omicron varyantının yeni bir türünü yakından takip ediyor. Bu tür, aralarında ABD'nin de bulunduğu 40'tan fazla ülkede tespit edildi.
Uzmanların BA.2 olarak adlandırdığı yeni tür, Omicron varyantının orijinal versiyonundan daha sinsi olarak tanımlanıyor. Bunun nedeni, Omicron'un yeni türünün zor tespit edilebilir olması. Bazı uzmanlarsa bu türün Omicron'un orijinalinden daha bulaşıcı olabileceğinden endişeli.
Ancak bilimadamları, BA.2 hakkında bilinmeyen çok şey olduğunu, bu bilinmeyenler arasında virüsün aşı direncini daha kolay kırıp kırmadığı ya da daha ağır hastalığa yol açıp açmadığının da olduğunu kaydediyor.
Omicron'un yeni türü nerede görüldü?
Kasım ay ortasından bu yana yaklaşık 40 ülke, BA.2 virüsünün yaklaşık 15 bin genetik dizilimini, Corona virüsü küresel veri paylaşım platformu GISAID'e yükledi. 25 Ocak itibarıyla bu dizilimlerin 96'sının ABD'den geldiği açıklandı.
Teksas eyaletinin Houston kentindeki Houston Methodist hastanesinden patolog Dr. Wesley Long, Omicron'un yeni türü için "Henüz ABD'de yerleşmeye başladığını görmedik" dedi. Hastane, şimdiye kadar üç BA.2 vakası tespit etti.
BA.2 mutasyonunu Asya ve Avrupa'da daha yaygın gözleniyor. Danimarka Sağlık Bakanlığı bünyesindeki Statens Serum Enstitüsü, Ocak ayı ortasında Danimarka'da tespit edilen Corona enfeksiyonu vakalarının yüzde 45'ini Omicron'un BA.2 türünün oluşturduğunu, Ocak başında bu oranın yüzde 20 olarak kaydedildiğini bildirdi.
Omicron'un BA.2 türü hakkında neler öğrenildi?
BA.2’nin çok sayıda mutasyonu var. Bu mutasyonların yaklaşık 20'sinin virüsün dış yüzeyini oluşturan ve spike proteini olarak bilinen çıkıntılarında oluştuğu bildiriliyor. Ancak BA.2, Omicron'un orijinal versiyonunda görülmeyen başka genetik değişikliklere de sahip.
Massachusetts Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden virolog Dr. Jeremy Luban, bu mutasyonların özellikle orijinal Omicron deneyimi olanlar için ne derecede ciddi olduğunun netlik kazanmadığını söyledi.
BA.1 olarak bilinen orijinal versiyon ve BA.2 olarak adlandırılan yeni tür virüsler, şimdilik Omicron'un alt sınıfları olarak kabul ediliyor. Ancak küresel sağlık yetkilileri, BA.2'nin küresel çapta "kaygı yaratıcı varyant" olarak değerlendirilmesi durumunda bu virüse Yunan alfabesinden bir harfle isim koyma yoluna gidebilir.
BA.2'nin bazı yerlerde hızla yayılması, virüsün baskın varyant haline gelme yolunda ilerleyebileceği kaygılarını arttırdı.
Patolog Dr. Wesley Long, "BA.2'nin Omicron'un orijinali kadar ya da belki de biraz daha fazla bulaşıcı olduğuna ilişkin işaretler var çünkü bazı bölgelerde Omicron'un orijinaliyle rekabet ediyor. Ancak bunun nedenini bilmiyoruz" dedi.
Danimarka'daki uzmanların yaptığı ilk analizler, Omicron'un orijinal versiyonuyla BA.2 türü arasında hastaneye yatış açısından bir fark olmadığını ortaya koydu. Danimarka'da BA.2'nin bulaşıcılığı ve aşıların bu türe karşı ne kadar etkili olduğuna ilişkin çalışmalar halen devam ediyor. Tedavi yöntemlerinin de BA.2'ye karşı ne kadar etkili olacağı henüz net değil.
Doktorlar ayrıca Omicron varyantıyla enfekte olanların BA.2'yle bir kez daha hastalanıp hastalanmayacağını da kesin olarak bilmiyor. Ancak uzmanlar, daha önce Omicron'un orijinaliyle enfekte olan bir kişinin sonra BA.2'yi kapması durumunda hastalığı daha hafif geçirebileceğini düşünüyor.
Boston'daki Brigham ve Kadın Hastanesi'nden bulaşıcı hastalıklar uzmanı Dr. Daniel Kuritzkes, Omicron'un iki versiyonunun yeterince ortak noktası olmasının, virüsün orijinaliyle enfekte olanlara "BA.2'ye karşı çapraz koruma sağlama olasılığı sunduğunu" söyledi.
Dr. Kuritzkes, Omicron'un orijinalinin yol açtığı enfeksiyona karşı geliştirilen antikorların "BA.2'yi de etkisiz hale getirip getirmediğini laboratuvar ortamında anlamak için uzmanların testler yaptığını" kaydetti.
Sağlık kurumları ne kadar kaygılı?
Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Omicron'u, Corona virüsü mutasyonlarının en ciddileri için kullanılan "kaygı yaratıcı varyant" olarak sınıflandırıyor, ancak BA.2'yi tek başına bir varyant olarak değerlendirmiyor. Ancak WHO, BA.2'nin bazı ülkelerde yayılması nedeniyle bu türle ilgili araştırmalara "öncelik verilmesi" gerektiğini kaydediyor.
İngiltere Sağlık Güvenliği Dairesi'yse ülkede ve uluslararası çapta saptanan vakaların artması nedeniyle BA.2'yi "araştırma altına alınan varyant" olarak tayin etti. İngiltere'de Omicron'un orijinal versiyonu, baskın varyant olmaya devam diyor.
BA.2'yi tespit etmek neden daha zor?
Omicron'un orijinal versiyonunun bazı belirli genetik özellikleri, sağlık yetkililerinin Omicron'u bir önceki varyant olan Delta'dan kolaylıkla ayırt etmesini sağlamıştı.
Ancak BA.2'de Omicron'un orijinalindeki aynı genetik özellik bulunmuyor. Patolog Dr. Wesley Long, bu nedenle PCR testinde BA.2'nin Delta varyantı gibi göründüğünü söylüyor.
BA.2'den korunmak için ne yapmak gerekiyor?
Doktorlar, şimdiye kadar yaptıkları aynı uyarıları yineliyor; aşı olun, maske kullanımı kurallarına uyun, kalabalıklardan kaçının ve hastalandığınızda evde kalın.
Dr. Long, "Aşılar hala ağır hastalık, hastaneye yatma ve ölüme karşı iyi savunma sağlamaya devam ediyor. Daha önce Covid-19 geçirmiş olsanız bile aşıdan alacağınız koruma daha güçlü ve daha uzun vadeli olacaktır" dedi.
Omicron'un yeni bir versiyonunun ortaya çıkmasıysa pandeminin henüz sona ermediğini hatırlatıyor.
Dr. Long, "Hepimiz pandeminin sona ermesini diliyoruz ama tüm dünyayı aşılayana kadar yeni varyantların ortaya çıkması riskiyle karşı karşıya kalmaya devam edeceğiz" şeklinde konuştu.
