Amerikan yönetimi Türkiye-İsrail yakınlaşmasından dolayı duyduğu memnuniyeti dile getirdi. Washington’daki düşünce kuruluşlarından Woodrow Wilson Merkezi Ortadoğu Direktörü Henri Barkey, Obama yönetiminin iki müttefikinin ilişkilerini düzeltmesini uzun zamandır istediğini söylüyor. Barkey’e göre, iki müttefikinin birbirine karşı hasmane tavır takınmaları ABD’yi rahatsız ediyordu ve bu durum Türk Amerikan ilişkilerine de yansıyordu.
Henri Barkey, Amerika’nın baskısı ve desteğinin gelinen noktada önemli rol oynadığını ancak en önemli sebep olmadığına dikkat çekiyor:
“Türkiye’nin yalnızlaşması, diğeri de Kıbrıs’taki görüşmelerin iyi gitmesi ve Kıbrıs’ta önemli gaz rezervlerinin büyük kısmını İsrail’in olması ve o rezervlerinin Avrupa’ya taşınmasının en makul yolu Türkiye üzerinden. Türk İsrail ilişkileri düzelmeden bunun yapılması olanaksızdı.”
‘Netanyahu da yalnızdı’
Barkey, yakınlaşma sürecinin hemen başlamayacağını şu sözlerle ifade ediyor: “İsrail açısından şimdiye kadar Türkiye söyleminde İsrail yanlısı olmak tam bir küfür haline dönüşmüştü. İsrail açısından onları en çok düşündüren durumdu. Öyle bir söylemle geliyordu ki Türkiye, sanki İsrail ortadan kalksa daha iyi olacak. O açıdan İsrail’in pek güveni yok. Ama şu da var. Türkiye’nin yalnızlığından bahsettik. Ama Netanyahu’nun da yalnızlığı çok önemli. Bugün çok zor durumda. Hem kendi ülkesinde, hem de dış ilişkilerde. Avrupa ve Amerika ile iyi ilişkileri var İsrail’in, ama Netahyahu’nun yok. O nedenle Netanyahu için de önemli bu yakınlaşma. Çünkü bir pürüzü ortadan kaldırdı. Fakat hemen günlük güneşlik olmayacak bu ilişki. İki taraf da birbirini test edecek.”
Henri Barkey’e göre, İsrail anlaşmasıyla aynı gün gündeme gelen Türkiye’nin Suriye sınırında düşürdüğü Rus uçağı ve ölen pilotla ilgili özür dilediği haberinin zamanlaması da önemli:
“Aynı günde Türkiye’nin özür mektubunun ortaya çıkması bence bir kamuflaj operasyonu. Aslında tarihi açıdan önemli olan İsrail Türkiye yakınlaşması. Türkiye’nin söylemine bakıldığında AKP ve Erdoğan yanlılarına baktığınızda, büyük bir zafer olarak gösteriyorlar. Aslında hem zafer, hem değil. Çünkü iki ülke de istediğini alamadı, ödün vermek zorunda kaldı. Ama Türkiye‘de zafer olarak gösteriliyor. Zafer olarak anlatıldığı için araya Rusya’yı sıkıştırıyorlar. Çünkü Rusya’da tamamıyla geri adım atmıyor Türkiye, özür diliyor. Emin olabilirsiniz Putin yaptırım ya da para isteyecek ölen pilotlar için. Top Putin’in elinde. Ama Türkiye’nin geri adımı, İsrail’le mutabakata vardıkları gün yapmış olmaları heyecandan bunu bir şekilde geçiştirmeye çalışıyorlar. Bu açıdan İsrail’le olan anlaşma, Rusya’ya özür mektubunu kamufle ediyor.”
