İngiltere’nin başkenti Londra’da Türkiye Büyükelçiliği’nde görev yapan Din İşleri Müşavir Vekili İsa Karadere, Türk toplumunun Corona virüsüyle mücadele edilen şu günlerde nasıl bir Ramazan geçireceğine ilişkin bilgiler verdi.
VOA Türkçe: Acaba ne gibi düzenlemeler getirdiniz?
İsa Karadere: Corona virüsü salgını söylemleri başladığı dönemlerde biz ibadethanelerimizde yavaş yavaş tedbirlerin alınması gerektiğine istişarelerle karar verdik. Nitekim, ilk olarak tokalaşma, namaz sonrası tebrikleşmeyi kaldırmaya yönelik duyurularımız oldu. Yine namaz sonrası tesbihler vardı; tesbihleri kaldırmaya yönelik cemaatimize duyurular yaptık. Herkes kendi tesbihini getirsin, herkes ibadetini yaptığı andan itibaren camide çok fazla beklemesin. Hasta olanlar, öksüren, hapşıran nezle olan, hastalığa yakalananlar mümkün olduğu kadar ibadetlerini evde, ferdi olarak gerçekleştirsin. Abdestlerini herkes kendi evde alsın, gelsin gibi küçük tedbirlerle başladık, ancak baktık ki Corona virüsü salgını hızlı bir şekilde ilerliyor; bizim yaşlı cemaatimize yönelik hafta içi dersler oluyor, bunları kaldırma durumuna gittik. İngiltere Diyanet Vakfı’nın bulunduğu ve Londra Diyanet Camisi’nin bulunduğu merkezimiz var, Hornsey bölgesinde. Hafta sonu 150 civarında öğrencimiz oluyor. Din dersleri ve eğitim müşavirliğinden gelen Türkçe hocalarımızın eşliğinde Türkçe derslerimiz oluyordu. Bu dersleri iptal etme yoluna gittik. Yine Pazar günleri ailece, kalabalık bir şekilde, sabah namazını kıldıktan sonra geniş katılımlı sabah kahvaltılarımız oluyordu, bunu iptal etme yoluna gittik. Cuma namazlarından sonra yemek ikram ediyorduk cemaatimize, bunu da iptal etme durumuna gittik. Yavaş yavaş artık ibadethanelerin kapatılması konusu gündeme geldi ve nitekim 15 Mart itibari ile beş vakit namaz ve Cuma namazları buna mukabil üç aylar içerisinde bulunduğumuz icin kandil gecelerinin programlarını da iptal etmek durumuna gittik.
Ancak online olarak hizmet ediyoruz biz. Ne gibi? Camii derslerini artık Skype ya da sosyal medya ağlarından cemaatimize ulaşarak yapıyoruz. Kur'an-ı Kerim dersleri veya şu an Ramazan olduğu icin Kur'an-ı Kerim mukabelesi, bu şekilde hoca arkadaşlarımız, 27 görevlimiz ile Birleşik Krallık genelinde sosyal ağlar üzerinden hizmet veriyor.
Müslümanlara dijital ibadet önerileri
VOA Türkçe: İngiltere Müslümanlar Konseyi bir rehber yayınladı. Buna göre ‘‘Facebook, Skype, Zoom programları üzerinden ailenizle görüşüp iftarınızı beraber yapabilirsiniz’’ dendi. Siz de buna benzer değerlendirmeler yaptınız mı? Önerilerde bulundunuz mu?
İsa Karadere: İngiltere Diyanet Vakfı sayfasında duyurularımızı yapıyoruz. Yani hangi bölgede, hangi hocamız, hangi hizmeti veriyor oradan öğrenebiliyorlar. Yine bir kardeşimiz telefon aracılığıyla aradığında hangi bölgede yaşadığını söylüyor ve biz o bölgeye yakın diyanete bağlı hocamızı yönlendiriyoruz, kendisini online programlara dahil ettiriyoruz. Şu an 27 görevlimiz var ve hepsi de online olarak programlar yapıyorlar. Ne yapıyorlar? Şu an yüz yüze mukabeleler yapılmıyor ama Facebook üzerinden veya değişik kanallar üzerinden karşılıklı mukabele yapılıyor. Yani bir hocamız okuyor ondan sonra online olarak bağlandığı cemaatimiz veya öğrencimiz okuyor. Bu sadece Kur'an-ı Kerim bölümü. Daha sonra dini sohbetler karşılıklı Zoom uzerinden, vaazlar, sohbetler, psikolojik danışmanlık, ihtiyaçların giderilmesi gibi meseleleri yine online kanallar üzerinden cemaatimizle kurmuş olduğumuz bağlantılarla yerine getiriyoruz.
Corona günlerinde cenaze işlemleri
VOA Türkçe: Cemaatten hayatını kaybeden oldu mu? Olduysa işlemlerinin nasıl yapıldığıyla ilgili bilgi verebilir misiniz?
İsa Karadere: İngiltere Diyanet Vakfı’nın cenaze fonu var. Yurt dışı genelinde zaten Diyanet İşleri Başkanlığı’mızın insanlara müthiş bir hizmetidir bu. Şu ana kadar 4 vatandaşımız vefat etti; cenaze fonumuza kayıtlı oldukları için üyelik formundaki bilgiler gereği ona göre hareket ediyoruz. Yani cenaze fonumuza üye olanlara buradaki hizmetlerin ardından Türkiye’ye götürülene, orada mezara gömülene kadar görevlilerimizle eşlik ediyoruz.
VOA Türkçe: Bu hizmetin içeriğini biraz açıklayabilir misiniz? Yani bedava mı yoksa belli bir ücret karşılığı mı hizmet sağlıyorsunuz?
İsa Karadere: Şu şekilde oluyor; yaşlara göre ayrım var. 49 yaşına kadar, 59 yaşına kadar bunun belli bir prosedürü var. İlk girişte bir kayıt ücreti ödeniyor, daha sona senede bir defa yıllık ödenen 60-70 lira civarında küçük bir miktar var. Cenaze fonuna üye olan kardeşimiz her yıl artık o senelik bir defa ödenen miktarı ödüyor. Biz bu havuzda biriken o parayla o miktarlarla bu kardeşimizin cenaze hizmetlerini artık tamamen ücretsiz olarak karşılıyoruz, çünkü artık bizim cenaze fonumuza üye. Ne yapıyoruz? Cenazenin yıkanması, yine konsolosluktaki işlemler, Türkiye’den cenazenin karşılanması, cenaze yerine götürülmesi ve orada defnedilmesi.
