Kurtuluş Savaşı’nın ardından, henüz Cumhuriyet ilan edilmeden ülkenin farklı ekonomik ve sosyal katmanlarından 1135 delege, İzmir’de toplanarak yeni Türkiye’nin ekonomik politikalarını tartışmıştı. 1. İktisat Kongresi, Mustafa Kemal Atatürk’ün “Siyasi, askeri zaferler ne kadar büyük olursa olsunlar, iktisadi zaferlerle desteklenmezse payidar olamaz” anlayışının bir yansımasıydı.
Aradan bir asır geçtikten sonra İzmir, İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi’ne evsahipliği yapıyor. İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından “Yeniliğe Davet” sloganıyla tüm Türkiye’yi geleceği inşa etmeye çağıran İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi, sanatçı Karsu’nun 6 Şubat depremlerinde hayatını kaybedenler anısına verdiği konserle başladı.
“Ülkemiz bir kere daha yüz yıl öncesine benzer koşullardan geçiyor”
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, açılış konuşmasında Atatürk’ün geleceğin inşasına başlamak için İzmir’i tercih ettiğini hatırlattı ve “Bizler, İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi’ni düzenlerken cesaretimizi şehrimizin sahip olduğu işte bu görkemli geçmişten aldık” diye konuştu.
Soyer, “Bugün ülkemiz bir kere daha yüz yıl öncesine benzer koşullardan geçiyor. Bir enkazın, bir yıkımın ortasındayız. Bu yıkımın içinde sivil bir girişimle, sivil bir kongre düzenliyoruz. Haklı ve güçlü sivil girişimler, siyasilerin kararlarını belirler. Hatta bazen sivil inisiyatifler o kadar güçlü olur ki siyasilerin başka türlü bir irade ortaya koyması mümkün olmaz. İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi, tam da böyle bir çalışma. Halkın düşüncesini, özlemlerini, kılcallardan gelen tüm önerileri birleştiriyor ve bu ülkenin misakı iktisadisini dünyaya ilan ediyoruz” dedi.
“Bu enkazın altından kalkarak yine o muhteşem ülkeyi kuracağız”
Yüz yıl önceki kongrede çiftçilerin, işçilerin, tüccar ve sanayicilerin masada olduğunu hatırlatan Soyer, “Bugün artık doğa da o masada bir paydaş olarak oturuyor. İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi’nin sınırları Türkiye’yi de aşan ve iktisada dünya genelinde ilham verecek en temel özelliği işte tam da bu” ifadesini kullandı.
Kongre’nin farklı kesimlerin katılımıyla sekiz aylık bir hazırlık süreci sonunda toplandığını vurgulayan Soyer, 21 Mart’ta açıklanacak sonuç bildirgesindeki kararların sonuna kadar takipçisi olacaklarını vurguladı.
Soyer, sözlerini şöyle sürdürdü: “Biliyoruz ki, yeni bir Türkiye kuruluyor. Adil, özgür, müreffeh ve demokratik bir Türkiye. Yüz yıl önce atalarımızın yıllarca işgal altında kalmış, yanmış yıkılmış, yoksul bir ülkeden Cumhuriyet mucizesini yaratmaları gibi, bu enkazın altından kalkarak yine o muhteşem ülkeyi kuracağız.”
“Cumhuriyetimizin 100’ncü yılını hep birlikte el ele var edeceğiz”
Cumhuriyet Halk Partisi Genel Sekreteri Selin Sayek Böke de 100 yıl önce savaştan çıkan Türkiye’deki yıkıma benzer koşulların yaşandığını ifade etti: “Bugün 100 yıl öncekine benzer büyük bir yıkımla karşı karşıyayız. Deprem, ekonomik ve sosyal buhran, devlette yaşanan büyük bir yıkım… Hepsi birbirine geçmiş. 100 yıl önce Atatürk’ün İktisat Kongresi’nde yaptığı konuşmada kıyasıya eleştirdiği saltanat konuşması gibi bugün de bir iktidar saltanatı kendini ayakta tutmaya çalışıyor. Ancak 100 yıl önce olduğu gibi uçurum kenarında yıkık bir ülkeden genç bir cumhuriyet doğduysa, 100 yıl sonra bugün de bilim ve liyakatle, tek adam rejiminin yıkımını, Cumhuriyetimizin 100’ncü yılını hep birlikte el ele var edeceğiz”
Yaşananların kader değil, siyasi iktidarın siyasal ve ekonomik tercihlerinin sonucu olduğunu belirten Böke, “Biz bu tercihi değiştireceğiz. 15 Mayıs’tan itibaren liyakate dayalı yönetim anlayışını inşa edeceğiz. 15 Mayıs'tan itibaren yeni kamusal anlayışla işe koyulacağız. 15 Mayıs’tan itibaren hak temelli güçlü sosyal devleti kuracağız. 15 Mayıs’tan itibaren bilime ve planlamaya dayalı hep birlikte zenginleşeceğimiz üretim düzeni hep birlikte kuracağız” dedi.
“Hepimizin içinde kendimizi var hissettiğimiz yeni bir hikayeye ihtiyacımız var”
Araştırmacı yazar Bekir Ağırdır ise Türkiye’nin yeni bir hikayeye ihtiyacı olduğunu vurguladı: “Bir kimliğin, bir liderin tercihleri üzerinden değil, hepimizin içinde kendimizi var hissettiğimiz yeni bir hikayeye ihtiyacımız var. O yüzden bu kongre sadece bilenlerin söyledikleri bir kongre değil. O nedenle 8 aydır toplanıyor. ‘Doğru politikalar budur’ diyenlerin değil, el birliğiyle yeni bir hikaye yazmak isteyenlerin kongresi bu kongre. Bugün sadece kendimize dair bir hikaye aramıyoruz, dünya için de bir hikaye arıyoruz. Bunu hak ediyoruz. Başarabiliriz. Ben umudumu mirasa bırakmak istemiyorum, umudumu yaşamak istiyorum. Hepimiz yaşamak istiyoruz. Hak ediyoruz da.”
İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi, alanında uzman 80’e yakın konuşmacıyı İzmir’de buluşturacak. Kongre programında ana oturumlar, delege buluşmaları, forumlar ve sanatsal faaliyetler bulunuyor. 19 Mart’ta Altılı Masa’yı oluşturan partilerin liderlerinin de İzmir’de buluşması bekleniyor. 21 Mart’ta ise İktisat Kongresi’nin sonuç metni oylanarak tüm Türkiye ile paylaşılacak.
