5 Haziran Pazartesi günü Suudi Arabistan, Bahreyn, Mısır ve Birleşik Arap Emirlikleri hükümetlerinin Katar ile tüm diplomatik ilişkilerini sonlandırdıklarını açıklamasının ardından Yemen, Libya ve Maldivler de Katar’la tüm ilişkilerini kestiklerini belirtti.
Peki dünya gündemine düşen bu krizin perde arkasında yatan sebepler neler?
Kadir Has Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Serhat Güvenç, Katar krizini Amerika’nın Sesi için değerlendirdi.
1 milyar dolar civarında fidye ödendiği iddiasını gündeme getiren Prof. Dr. Serhat Güvenç, aslında bu durumun terörün finanse edilmesi ile bağlantılı bir konu olduğunu söyledi. Güvenç, böyle bir anlayış birliğinin ortaya çıktığını ve bu finansmanı kesinceye kadar Katar'a baskı uygulanmaya devam edileceğini kaydetti. Prof. Dr. Serhat Güvenç, bu durumun Ortadoğu'da IŞİD, El Kaide ve diğer cihatçı unsurlara karşı yürütülen savaşta yeni bir aşamaya gelindiğine işaret ettiğini söyledi. Yeni Amerikan yönetiminin daha geleneksel ortaklarıyla çalışmayı tercih ettiğini belirten Güvenç, “Katar’ı da çok zor günler bekliyor” dedi.
Türkiye’nin Katar krizinde elini kolunu kaptırmadan, sessizce bu işten sıyrılmanın yollarını arayacağını tahmin ettiğini belirten Serhat Güvenç, oyunun çok sertleştiğini söyledi.
Güvenç, “Katar, İran’a yaslanırsa bir dert, Türkiye’ye yaslanırsa başka bir dert. Türkiye zaten kendi derdiyle uğraşırken bir de Katar’ın yükünü taşıyabilecek durumda değil. Bizi, Ortadoğu'da yine yüksek tansiyonlu günler bekliyor” dedi.
Prof. Dr. Serhat Güvenç, Katar'ın, İran’a karşı kurulan koalisyona çok sıcak bakmamasının böyle sert bir hamleye yol açtığını dile getirdi. Güvenç, konunun bölge jeopolitiğinin kurgulanmasıyla ilgili ve İran'ın gücünün kırılması ile ilgili olduğunu dolayısıyla da Katar’ı cezalandırıcı bir takım hamleler yapıldığını söyledi.
Güvenç, “Bunun da Trump’ın Suudi Arabistan ziyareti sonrasında gelmiş olması aslında bize temel amacın yani Obama yönetimi sonrası Amerika’nın değişen politikasının dolaylı bir sonucu olduğunu da söylemek mümkün” dedi.
Bu konunun, Türkiye'nin arabuluculuk yapabileceği bir mesele gibi durmadığını belirten Prof. Dr. Serhat Güvenç, olayın Arap ailesi içi bir mesele olarak görüldüğünü, Türkiye’nin bütün yakın ilişkilerine rağmen bu ailenin bir üyesi kabul edilmediğini vurguladı.
Türkiye'nin Katar'la ilişkilerinin son dönemde çok ileri düzeylere ulaştığını hatta Türkiye’nin Katar'da bir askeri üs kurduğunu belirten Güvenç, Türkiye’nin askeri ve stratejik ilişkileri nedeniyle Katar'la yoğun ilişkilere sahip olduğunu ancak Suudi Arabistan’ın da bölgesel denklem de öyle bir kalemde gözden çıkartabileceği bir ülke olmadığını vurguladı.
Türkiye'nin Katar safında doğrudan yer alma ihtimalinin olmadığını belirten Güvenç, Türkiye'nin açıktan Suudi Arabistan’ı da destekleyemeyeceğini dolayısıyla bekle gör politikası, bir arabuluculuk, bir yatıştırma amaçlı politikalarla devam edeceğini söyledi.
Prof. Dr. Serhat Güvenç, “Katar'ın Türk ekonomisindeki yüksek meblağlardaki yatırımlarını düşünecek olursak, ekonomik bakımdan Türkiye’nin bel bağladığı bir dış kaynağı, bir dış kaynağın ekonomik olarak zora sokması Türkiye'yi de etkileyecektir” dedi.
Katar krizinin Suriye'ye de yansımaları olacağına dikkat çeken Kadir Has Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Serhat Güvenç, Katar’ın güçsüzleştiğini, Suriye'de Suudi Arabistan’dan bağımsız bir politika izleme imkanının azaldığını söyledi. Prof. Dr. Güvenç, bu durumun, Türkiye'nin Katar'a dayanarak Suriye'de kendi hedeflerini gözetme imkanını daraltmasına ve Türkiye’nin Suriye'de de yalnızlaşmasına yol açtığını da söyledi.
