Uzmanlar, özel isteğe göre sipariş edilmiş bir kromozom üretti. Kromozom, tamamen yapay DNA’dan oluşan genetik malzeme içeren bir paket niteliğinde. Genetik mühendisliği ürünü olan bu kromozom, maya kromozomu. Ancak uzmanlar, yapay maya kromozomunun insan genlerinin nasıl işlediğine dair ışık tutacak nitelikte olduğunu söylüyor.
Johns Hopkins Üniversitesi’ndeki laboratuvarda öğrenciler, makine yapımı DNA iplerini birbirine dikiyor. DNA, hayatın genetik taslağını taşıyan bir kimyasal.
Amaç, maya genomundaki 6 bin geni monte etmek.
Macintosh Cornwell, “Her noktada sonuç elde etmemiz gerekiyor,” diyor.
Üçüncü sınıf öğrencisi Macintosh Cornwell, diktiği son iplerin işe yarayıp yaramadığını gözlemliyor: “Genel olarak baktığımızda başarılı olduğumuzu söyleyebiliriz.”
Johns Hopkins’den genetik uzmanı Jef Boeke, mayanın üzümü şaraba çevirmek gibi işlevlerinin olduğunun bilindiğini, ama başka işlevleri de olduğunu söylüyor: “Maya sadece alkol ve ekmek yapımında kullanılmakla kalmıyor, aynı zamanda birçok kimyasal, ilaç, aşı ve yakıtta da kullanılıyor. Bu kullanım alanlarının çoğaldığına tanık olacağız.”
Boeke, genetik mühendisliği sayesinde mayaların daha işlevsel hale getirileceğini söylüyor.
Tek hücreli olan maya geninin üçte biri, insan geniyle aynı özellikleri taşıyor.
Maya hücreleri de bizim gibi genetik materyallerini kromozom adı verilen DNA sarmalında saklıyor. Her kromozom, genetik kullanım kılavuzuna benzetilebilir.
Jeff Boeke, “Kitaplar, bölümlerden, bu bölümler de paragraf ve kelimelerden, kelimelerse harflerden oluşur,” şeklinde konuşuyor.
Her gen, DNA harflerinden oluşan bir kelime gibi. DNA ise sarmal şeklinde kimyasal bir zincir.
Boeke ve öğrencileri, mayanın on altı kromozomundan sadece birini çözümleyebildi.
Yeni kromozom, uzmanların genleri adeta bir deste iskambil kağıdını karar gibi rastgele karıştırmasını sağlayacak.
Boeke, “Bazı kromozomlar, biyo-yakıt kullanımında işe yarayabilir, diğerleriyse başka ürünlerde kullanılır,” şeklinde konuşuyor.
Uzmanlar, hayatın kodunu yeniden yazmanın etik yönünün de ele alınması gerektiği görüşünde.
Boeke ise öğrencilerinin modern biyolojinin temel araçlarını öğrendiklerini, önlerindeki fırsatların kendilerini heyecanlandırdığını söylüyor.
Boeke, “Pratik, aynı zamanda eşsiz ve olağanüstü şeyleri aynı anda nasıl yapacaklarını öğretebiliriz,” diyor.
Macintosh Cornwell’e göre beceriler bilim kariyeri için son derece gerekli: “Çok kısa süre içinde edindiğiniz beceriler ve deneyimler paha biçilmez nitelikte.”
Cornwell ve arkadaşları, biyolojinin yeni dünyasına girmeye hazırlar.
