Katarlı arabulucular, Gazze’de 15 aydır devam eden savaşın sona erdirilmesine yönelik ilk adım olarak çatışmaların durdurulması ve Filistinli tutuklularla rehinelerin takas edilmesini öngören bir anlaşma taslağını İsrail ve Hamas'a gönderdi.
ABD Başkanı seçilen Donald Trump'ın görevi Başkan Joe Biden'dan devralmasına sadece bir hafta kala yetkililer, Doha'daki görüşmelerde bir ilerleme kaydedildiğini ve anlaşmanın yakın olabileceğini belirtiyor.
Hamas anlaşma hakkında herhangi bir detay vermezken, gazetecilere bilgi veren İsrailli bir yetkiliye göre taslaktaki ana noktalar şöyle:
Rehinelerin dönüşü
İlk aşamada İsrailli 33 rehine serbest bırakılacak. Bunlar arasında çocuklar, kadın askerler de dahil olmak üzere kadınlar, 50 yaş üstü erkekler, yaralılar ve hastalar bulunuyor. İsrail çoğunun hayatta olduğuna inanıyor ancak Hamas'tan resmi bir doğrulama gelmedi.
İlk aşama planlandığı gibi ilerlerse anlaşmanın yürürlüğe girmesinden sonraki 16. günde hayatta kalan rehinelerin, erkek askerler ve askerlik yaşındaki erkeklerin serbest bırakılacağı ve ölen rehinelerin cesetlerinin iade edileceği ikinci aşama için müzakereler başlayacak.
İsrail askerlerinin çekilmesi
Geri çekilme aşamalı olacak ve İsrail güçleri sınırdaki İsrail kasaba ve köylerini savunmak üzere sınır bölgesinde kalacak. Buna ek olarak, Gazze'nin güney sınırı boyunca uzanan Philadelphi koridorunda güvenlik düzenlemeleri yapılacak ve İsrail anlaşmanın ilk birkaç gününden sonra bu koridorun bazı bölümlerinden çekilecek.
Silahsız Kuzey Gazze sakinlerinin geri dönmesine izin verilecek ve silahların oraya taşınmamasını sağlayacak bir mekanizma kurulacak. İsrail askerleri Gazze'nin merkezindeki Netzarim koridorundan çekilecek.
Cinayet ya da ölümcül saldırılardan hüküm giymiş Filistinli militanlar da serbest bırakılacak ancak sayıları canlı rehine sayısına bağlı olacak. Bu sayı henüz bilinmiyor. Mahkumlar Batı Şeria'ya gönderilmeyecek. İsrail'e yönelik 7 Ekim 2023 saldırısında yer alan Hamas savaşçıları serbest bırakılmayacak.
Yardımlar artırılacak
Birleşmiş Milletler dahil olmak üzere uluslararası kuruluşların halkın ciddi bir insani krizle karşı karşıya olduğu uyarısında bulunduğu Gazze Şeridi'ne insani yardımın önemli ölçüde artması söz konusu olacak.
İsrail bölgeye yardım girişine izin veriyor ancak girişine izin verilen miktarın yanısıra ihtiyaç sahiplerine ulaşan miktar konusunda da anlaşmazlıklar yaşanıyor. Çeteler tarafından yapılan yağmalama da giderek artan bir sorun haline geliyor.
Gazze'nı̇n gelecektekı̇ yönetı̇mı̇
Savaştan sonra Gazze'yi kimin yöneteceği müzakerelerin en büyük bilinmeyenlerinden biri.
Görünen o ki mevcut görüşmelerde, karmaşıklığı ve sınırlı bir anlaşmayı engelleme ihtimali nedeniyle bu konu ele bile alınmadı.
İsrail, Hamas'ın hiçbir rol oynayamayacağını belirtiyor ve 30 yıl önce Oslo geçici barış anlaşmaları çerçevesinde kurulan ve işgal altındaki Batı Şeria'da sınırlı egemenliğe sahip olan Filistin Yönetimi'nin sürece dahil olmasını reddediyor.
İsrail ayrıca Gazze'deki savaşın başından beri, çatışmalar sona erdikten sonra Gazze üzerinde güvenlik kontrolünü elinde tutacağını vurguluyor.
Uluslararası toplum Gazze'nin Filistinliler tarafından yönetilmesi gerektiğini söylese de sivil toplum ya da aşiret liderleri arasında ana hizipleşmelere alternatif bulma çabaları büyük ölçüde sonuçsuz kaldı.
Ancak İsrail, Birleşik Arap Emirlikleri ve ABD arasında, reformdan geçirilmiş bir Filistin Yönetimi göreve gelene kadar Gazze'yi yönetecek geçici bir yönetim konusunda görüşmeler yapıldı.
Forum