Amerika’da Pfizer ve BioNTech aşısına verilen acil kullanım onayının ardından ülke tarihinin en büyük aşılama kampanyası 14 Aralık günü başladı. Moderna aşısına da bu hafta içinde yeşil ışık verilmesi bekleniyor. Yani her iki aşı da üçüncü faz denemelerinden olumlu sonuç alarak hem güvenilir hem de koruyucu olduğunu kanıtladı.
Aşılar ne kadar süre koruma sağlayacak?
VOA Türkçe’ye konuşan Boston College’da Mikrobiyolog ve Harvard Tıp Fakültesi’nde öğretim üyesi olan Doçent Doktor Emrah Altındiş, Pfizer-BioNTech ile Moderna aşılarının koruma süresinin ne kadar olacağının takip edileceğine dikkat çekiyor. Bir başka merak edilen konu da aşı yapılan kişilerin virüsü başkalarına bulaştırma ihtimalinin devam edip-etmeyeceği?
“Pfizer, Moderna ve AstraZeneca aşısının koruduğunu biliyoruz. Şu anda çok güçlü bir bağışıklık yanıtı oluştuğunu gördük. Ne kadar süreceği, kontrol edilecek deneyler sırasında. İkincisi de bu insanların bu virüsü başkalarına aktarıp-aktarmadıkları, yani kendileri korunurken semptom ya da ağır hastalık göstermeden virüsü başkalarına aktarıp-aktarmadıklarını yine takip etmeye devam edecekler. Buna dair de şu anda bir veri yok. Ama umuyorum insanların korunması hastalıktan ölümlerin azalmasına yol açacak.”
“Corona atlatanlar da aşı olmalı maske tedbirine devam”
“Corona virüsüne yakalanıp atlatan kişilere de aşı olmaları öneriliyor mu?” sorusuna Doç. Dr Altındiş’in yanıtı “Eğer antikor yanıtı düşükse -- ki az semptomla geçirenlerin düşük antikor yanıtı oluşturduklarını ve bu kişilerde aşının bağışıklığı arttıracağı düşünülüyor -- ben böyle bir opsiyonum olsa aşıyı olurdum” şeklinde yanıtlıyor.
Doç. Dr. Emrah Altındiş, aşıya rağmen maske gibi tedbirlere devam edilmesi gerektiğinin altını şu sözlerle çiziyor:
“Çok kısıtlı aşılarla toplum aşılanmaya başlandı. Dolayısıyla toplumun yüzde 60-80'i tamamen aşılanana kadar biz bu virüse her an maruz kalabiliriz. Her aşılanan bireyde güçlü bir yanıt oluşmuyor. Kişinin bünyesi, bağışıklık sistemi zayıf olabilir. Farklı faktörler bunu etkileyebilir. O kişilerden biri mi miyiz, bilmiyoruz. Bu koşullarda aşı oldum diye kimse çıkartmamalı maskeyi çünkü her an maruz kalabilir. Aşılar yaygınlaşana kadar maskelere devam edeceğiz.”
“Çin aşısının koruyuculuğu konusundaki çalışma bitmedi”
Türkiye, Pfizer ve Moderna aşılarında kullanılan teknolojiden farklı, inaktif virüs tekniğiyle hazırlanan Çin merkezli Sinovac şirketi tarafından geliştirilen Coronavac aşısından 50 milyon doz sipariş etti.
VOA Türkçe’ye Sinovac’ın aşısını da değerlendiren Dr. Emrah Altındiş ikinci faz çalışmalarında 18-60 yaş arası gönüllülerde denenen aşıdan olumlu sonuçlar alındığını ancak üçüncü faz, yani bir aşının koruyucu olduğunu kanıtlayan aşamanın henüz sonuçlanmadığına dikkat çekiyor.
“Türkiye’nin tek bir aşıya bağımlı olması sorun”
“Üçüncü faz aşamasında Pfizer 43 bin kişide, Moderna 30 bin kişide Astra Zeneca 11 bin kişide hem koruyucu hem de güvenli mi bir kez daha baktılar. Sinovac’ın aşısı güvenliliğini ikinci faz aşamasında kanıtladı. 600 kişi üzerinde çalışmayı yürüttüler. Sinovac aşısı konusunda bilmediğimiz ise bunu koruyucu olup-olmadığı. Onun da üçüncü faz çalışmaları şu anda Endonezya Türkiye ve Brezilya da sürüyor. Umarım bir ay içerisinde o sonuçları alırız ve olumlu alırız. Fakat Türkiye'nin tek bir aşıya bağımlı olması bir sorun.”
“Çin’den gelen aşı işe yaramazsa başka aşılar devreye sokulmalı”
Son olarak Çin aşısı CoronaVac’ın üçüncü faz denemelerinin devam ettiği ülkelerden Brezilya’daki yetkililer Çin’deki sağlık yetkililerinin aşının onay sürecinde şeffaf olmadığını iddia etmişti. Doç. Dr. Emrah Altındiş Türkiye’nin elinde alternatif aşıların olması gerektiğini savunuyor:
“Çin'den gelen aşının güvenli olduğunu biliyoruz. Ancak koruyucu olup-olmadığını henüz bilmiyoruz. Umuyorum üçüncü faz çalışmaları tamamlanacak, koruyucu olacak. Fakat Türkiye'nin mutlaka alternatiflerini çoğaltması gerekiyor. Eğer üçüncü faz çalışmasında Sinovac çalışmazsa hemen bizim alternatifleri devreye sokmamız gerekiyor. Çünkü Türkiye’de berbat yönetiminden ötürü şu anda günlük 30 bin, aylık 1 milyon vaka sayımız var. Günde muhtemel 400-500 insanımız vefat ediyor. Bundan ötürü hemen koruyucu ve güvenli aşıları Türkiye'de uygulamamız gerekiyor.”
“Covid’e karşı bilim adamları zafer kazandı politikacılar hezimete uğradı”
Amerika’da ve dünyada Corona aşısına şüpheyle yaklaşanların sayısı her geçen gün azalsa da hala bir kesim aşı olmayı planlamıyor. Altındiş, “Bu kişiler nasıl ikna edilecek” sorusuna şu yanıtı veriyor: “Tarihimizi hatırlatacağız. Etrafınızda hiç difteri, tetanoz, verem olan oldu mu? Çoğumuzun olmadı. Çünkü bu hastalıklar aşılar sayesinde ortadan kalktı. Çiçek hastalığı dünyayı kasıp kavururken, şu anda çiçek hastalığına yol açan virüs dolaşmıyor. Çünkü insanlık bunu aşılarla yok etti. Bilimadamları Covid 19’a karşı bir zafer kazandı dünyanın dört bir yanında birçok politikacı ise bir hezimete uğradı, sürdürdükleri korkunç pandemi politikalarıyla. Bu Amerika'da da böyle, Türkiye’de de. Bu da kriz yarattı devletler, politikacılar ve toplum arasında.”
