Ukrayna’nın NATO Dışişleri Bakanları toplantısı öncesi yaptığı, “Tek gerçek güvenlik garantisi, NATO'ya tam üyelik” çağrısı karşılık bulmadı.
NATO Dışişleri Bakanları toplantısına katılmak üzere son kez Brüksel’e giden ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, “Yeni üyeler ve yeni kaynaklarla, son 4 yıldır ittifakı olağanüstü güçlendiren çalışmalarımıza devam edeceğiz. Hem Ukrayna'nın yanında durmaya devam edeceğiz, hem de bizi dünyanın en büyük savunma ittifakında biraraya getiren sayısız diğer tehdit ve zorlukla başa çıkmak için yeni bir kararlılıkla hareket edeceğiz” dedi.
Brüksel’de Genel Sekreter Mark Rutte ile biraraya gelen Blinken, Ukrayna-Rusya çatışmalarında, Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’in “kış koşullarını yeniden silah olarak kullandığını” belirterek, “Bunun olmasına izin vermeyeceğiz” dedi.
Blinken, “Ukrayna'nın savaş alanında karşılaştığı durumlar ve kış koşularında enerji altyapısına yönelik devam eden saldırılarla başa çıkabilmesi için ihtiyaç duyduğu şeylere sahip olması kararlılığımızı sürdürüyoruz” diye konuştu.
Bu kadar çok ülkenin NATO’ya yatırım yapmasının, Finlandiya ve İsveç gibi yeni ülkelerin katılmasının, ittifakı her zamankinden daha güçlü yaptığını belirten Blinken, “İttifakın her zamankinden daha güçlü olmasının nedeni, hepimizin bunun savaşa karşı en iyi garanti, çatışmayı önlemenin en iyi yolu, kolektif güvenliğimizi sağlamanın en iyi yolu olduğunu bilmemizdir. Bu yüzden daha güçlü, daha büyük, daha kararlı bir İttifak göreceğiz” dedi.
“Öncelik barış müzakerelerinde Kiev’in elini güçlendirmek”
NATO Genel Sekreteri Rutte de, basın toplantısında, Ukrayna'nın “ittifaka olası üyeliğiyle” ilgili sorulara, “Ukrayna’da öncelik, şimdi Rusya ile yapılacak herhangi bir barış görüşmelerinde, ülkenin elini güçlendirmek ve ona daha fazla silah göndermektir” yanıtını verdi.
Rutte, tüm üyelerin Ukrayna’nın NATO’ya girmesi konusunda hemfikir olduğunu ve “Ukrayna'nın üyeliğine giden sürecin geri döndürülemez” olduğunu hatırlattı.
Ancak Rutte de, Blinken gibi bu konuda bir takvim vermedi.
Ukrayna’dan 20 yeni hava savunma sistemi talebi
Toplantıya davet edilen Ukrayna Dışişleri Bakanı Andriy Sibiha da gazetecilere, Rus işgaline karşı mücadelede yeni bir sürece girdiklerini belirterek, Rusya karşısında “güçlü, tarihi kararlara ve güçlü caydırıcı paketlere ihtiyaç olduğunu” söyledi.
Sibiha, “Ukrayna’yı NATO’ya almanın bunun en güçlü yolu” olacağını dile getirdi.
Sibiha toplantıda, kış döneminde nasıl destek verileceği, sivilleri koruma konusunda nasıl destek olunacağı konusunu gündeme getireceğini belirterek, Kiev'in enerji altyapısını tahrip eden Rus füzelerine karşı koymak için ısrarla silah, özellikle en az 20 yeni uçaksavar savunma sistemi talep ettiğini hatırlattı.
Gazetecilere konuşan Sibiha, acilen ek hava savunma sistemleri tedarik ederek hava kalkanını güçlendirmeye ihtiyaç duyduklarını anlatarak, “Ortaklarımıza acil ihtiyaçlarımız hakkında zaten bilgi verdik ve bu kadar hızlı tepki verdikleri için onlara minnettarız. Ancak, Hawks, NASAMS veya Iris-T tipi en az 20 ek sistemin acil tedarikinden bahsediyoruz” diye konuştu.
NATO’da görüş birliği yok
Ukrayna, Rusya ile olası barış müzakeresine güçlü bir konumda ve yeterli güvenlik garantileriyle yaklaşmak istiyor.
Bunun için de hava savunma sistemlerinin yanısıra, NATO’ya üyelik davetinin acil olarak kendilerine gönderilmesi için baskı yapıyor.
Ancak NATO müttefikleri arasında üyeliğin zamanlaması konusunda hala önemli çekinceler dile getiriliyor.
Baltık ülkeleri, Polonya, İngiltere ve Fransa davetin acil gönderilmesini destekliyor. Ancak ABD, Almanya, Macaristan gibi ülkeler, barış görüşmelerinin ardından bu aşamaya geçilmesini savunuyor.
ABD yönetimi, Başkan Joe Biden’ın, görevi devretmeye bir ay kala Ukrayna'nın hamlesini desteklemeyeceğini belirtiyor.
Üstelik Almanya’da bir seçim sürecine girilmesi, bu konudaki belirsizlikleri daha da artırdı.
Bu belirsizliğe, Fransız hükümeti aleyhinde verilen gensoru önergesi de eklendi.
Bu nedenle ittifak üyesi bazı ülkeler, “Ukrayna’yı NATO’ya almak gibi önemli bir kararı almak için bekleme yanlısı” olduğunu saklamıyor.
Dışişleri bakanları toplantısı öncesinde konuşan Estonya Dışişleri Bakanı Margus Tsahkna, Ukrayna'nın NATO üyeliğini savunarak, “Ukrayna için güvenliğin tek gerçek garantisi budur. Rusya'nın diğer ülkelere karşı daha fazla saldırganlığa zemin oluşturmasının engellenmesi için de Ukrayna'nın NATO'ya tam üyeliğini savunuyoruz” dedi.
Lüksemburg Dışişleri Bakanı Xavier Bettel ise, “NATO'ya katılmanın gerilimi ve yarın yeni çatışma olasılığını daha da arttıracağını düşünüyorum” diyerek, zamanın henüz gelmediğini belirtti.
Ürdün’e NATO irtibat bürosu
Dışişleri bakanları toplantısının Ukrayna dışındaki önemli bir gündem maddesi de Ortadoğu’daki gelişmeler ve NATO-Ortadoğu ilişkilerinin gelişmesi oldu.
Ürdün Kralı II. Abdullah, Brüksel'deki NATO karargahında, bakanlar toplantısının ilk oturumuna davet edildi.
Genel Sekreter Mark Rutte, Ürdün Kralı ile görüşmeden birkaç saat önce, “NATO, Ürdün'deki irtibat bürosunu bir ay içinde açacak. Bu bölgedeki ilişkilerimizi güçlendirmek için önemli bir adım” dedi.
NATO, Çin ve Rusya'nın ittifakın güney kanadında artan etkisine karşı koymak amacıyla, küresel nüfuzunu güçlendirmeye yönelik daha geniş bir stratejinin parçası olarak Ürdün’de büro açıyor.
Rutte, büronun amacını, “Afrika'da ve tüm Ortadoğu’da Çinliler’in ve Ruslar’ın var olduğu, ancak Batı'nın bulunmadığı bir durumdan kaçınmalıyız” sözleriyle açıkladı.
Türk diplomatik kaynaklar, Ortadoğu’nun birkaç istikrarlı ve güvenilir ülkelerinden biri olarak kabul edilen Ürdün’ün başkenti Amman’da bir irtibat bürosu açılması girişimini Türkiye’nin de desteklediğini belirtiyor.
Ürdün'deki büro, özellikle konferans ve eğitim gibi etkinlikler düzenleyerek siyasi diyalog ve işbirliğini teşvik etmeyi, bölgedeki gelişmeler hakkında doğrudan bilgi almayı amaçlıyor.
NATO, gelecekte, Endonezya, Brezilya, Hindistan veya Güney Afrika'da da başka ofisler açmayı planlıyor.
Hakan Fidan’ın temasları
Toplantıya katılan Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Brüksel’de Almanya, İspanya ve Kanada’nın dışişleri bakanları ile ikili temaslarda bulundu.
Fidan, gerek toplantı oturumlarında, gerekse ikili görüşmelerinde Suriye’de yaşanan son gelişmeler, Gazze’de yaşanan insanlık dramına ilişkin atılması gereken adımlar ve NATO üyelerinin terörle mücadelede ortak hareket etmesi yönünde Türkiye’nin beklentilerini aktardı.
Forum