Avrupa Siyasi Topluluğu ve AB Zirvesi, ABD’deki başkanlık seçimini kazanan Donald Trump’ın Beyaz Saray’a dönüşü ve AB’nin en büyük ekonomisi Almanya’da hükümet krizinin patlak verdiği kritik bir gündemle, AB dönem başkanı Macaristan’ın başkenti Budapeşte’de bugün toplanıyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da katıldığı Avrupa Siyasi Topluluğu’nun (AST) beşinci zirvesi Budapeşte’de yapılıyor. Liderler bu akşam ve yarın da AB zirvesi için biraraya gelecek.
Trump’ın Avrupa’daki en büyük destekçisi AB Dönem Başkanı ve Macaristan Başbakanı Victor Orban’ın ev sahipliğinde yapılacak zirveye, 27 AB üyesinin yanısıra, AB üyesi olmayan 20 komşu ülke de katılıyor.
Macaristan’ın tarihinde üstelendiği en geniş çaplı diplomatik etkinlik olacak zirve, Puskas Arena Stadyumu’nda gerçekleştirilecek.
Zirveye, Türkiye, Ukrayna, İngiltere, Arnavutluk, Andora, Ermenistan, Azerbaycan, Bosna-Hersek, Gürcistan, İzlanda, Kosova, Liechtenstein, Moldova, Monaco, Montenegro, Kuzey Makedonya, Norveç, Saint-Marin ve Sırbistan da davet edildi.
Erdoğan dün akşam Budapeşte’ye geldi
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, zirveye katılmak üzere dün akşam Budapeşte’ye geldi. Erdoğan'ı, Ferenc Liszt Uluslararası Havaalanı'nda, Macaristan Devlet Bakanı Gergely Gulyas ve Türkiye'nin Budapeşte Büyükelçisi Gülşen Karanis Ekşioğlu karşıladı.
Erdoğan’a eşi Emine Erdoğan, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun ve Cumhurbaşkanı Dış Politika ve Güvenlik Başdanışmanı Akif Çağatay Kılıç da eşlik etti.
Her toplantısında önemli ikili görüşmelere de sahne olan zirvede, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açılış oturumunda liderlere hitap etmesi ve liderlerle ikili ve çoklu görüşmeler yapması öngörülüyor.
Trump’ın dönüşü ve Almanya’da hükümet krizi
Beşincisi düzenlenen Avrupa Siyasi Topluluğu Zirvesi’nde, yaklaşık 50 Avrupalı lider, “Ukrayna'ya destek” konusunda yenilenmiş bir taahhütle sonuçlanması beklenen bir fikir alışverişinde bulunacak.
Daha sonra göç ve ekonomik güvenlik üzerine küçük grup oturumları düzenlenecek.
Ancak Trump’ın dönüşüyle ABD ile ilişkilerdeki belirsizliğe, dün akşam Alman Başbakan Olaf Scholz'un koalisyon ortağı, Maliye Bakanı Christian Lindner'ı görevden almaya ve erken seçimlerin önünü açmaya karar vermesiyle yaşanan belirsizliğin eklenmesi, her iki toplantının gündemini değiştirdi.
Akşam yemeğinde bu sefer AB zirvesinde biraraya gelecek olan liderler, Trump döneminde ABD ile ilişkilerin yanısıra, iktidardaki Rusya yanlısı Gürcü Hayali Partisi’nin geçen ay parlamento seçimlerini kazanmasıyla derinleşen Gürcistan sorununu ele alacak.
Avrupalı yöneticiler, Trump’ın seçim kampanyası boyunca açıkladığı “Ukrayna savaşına son verme” ya da “Avrupa’ya gümrük vergilerini yükseltme” gibi vaatlerine karşı nasıl ortak bir tavır alınacağını konuşacak.
AB’ye üye 27 ülke liderinin, akşam yemeğinde yapacakları görüşmenin ardından, Donald Trump'ı tebrik edecek ve ABD ile AB arasındaki iyi ilişkilerin önemini vurgulayacak ortak bir duruş içeren ortak bir bildiri yayınlaması bekleniyor.
AB Aralık ayında, Trump’ın göreve gelmesinden hemen önce, Brüksel'de yapılacak resmi zirvede konuyu daha detaylı inceleyecek.
Avrupa’da Trump’ın Beyaz Saray’a dönüşü, AB yönetimi, Fransa, Almanya ve İspanya gibi bir grup ülke tarafından temkinli karşılanırken, İtalya, Macaristan, Slovakya gibi bir grup ülke bu dönüşü “Avrupa için benzeri görülmemiş bir fırsat” olarak değerlendiriliyor.
AB Komisyonu aylardır, Trump’ın gelmesi durumunda oluşacak senaryolar üzerinde çalışıyor ve AB liderlerinden “tek ses” olmalarını istiyor. Fransa ve Almanya liderleri de Trump’ın seçildiği sabah AB liderlerine aynı çağrıyı yaptı.
Trump’ın “gümrük vergisi artışı” vaadi
Ancak Donald Trump, kampanyası sırasında tüm ülkelerden yapılan ithalatlara yüzde 10, Çin'den yapılan ithalatlara ise yüzde 60 oranında gümrük vergisi uygulama sözü verdi.
Bu önlemin, maliyetlerde genel bir artışa yol açma riski ve Avrupa'nın rekabet gücünü etkileyebilme ve Çin ihracatını Avrupa pazarına yönlendirme ihtimali bulunuyor.
Konuya ilişkin yeni bir rapor hazırlayan Avrupa Merkez Bankası'nın (AMB) eski Başkanı Mario Draghi ile kurumun mevcut başkanı Christine Lagarde, AB liderlerine bir sunum yapacak. Sunumu, liderlerin AB'nin rekabetçiliğine ilişkin tartışması izleyecek.
Draghi, 2023 yılında Avrupa Komisyonu’nun görevlendirmesi üzerine, “yoğun jeopolitik gerilimler bağlamında Avrupa Birliği'nin yeşil ve dijital ekonomi açısından nasıl rekabetçi kalabileceğine” dair bir rapor hazırladı.
Geçtiğimiz ay yaklaşık 400 sayfalık raporunu Komisyona ve liderlere sunan Mario Draghi, “AB'nin yılda 750 ilâ 800 milyar Euro’luk ek yatırım yapması gerektiğini, aksi taktirde ABD ve Çin ile rekabet edemeyeceğini” ısrarla vurguladı.
Forum