Avrupa Birliği, deniz yoluyla taşınan Rus ham petrolünün varil başına 60 dolarlık fiyat sınırı üzerinde anlaşmaya vardı. Polonya'nın da destek vermesiyle varılan anlaşma, hafta sonunda beklenen resmi onayın da yolunu açtı.
Polonya, üst sınırı piyasa fiyatının altında tutmak için bir tanzim mekanizmasını incelerken önerilen seviyeye direnmişti. Varşova, AB müzakerelerinde, Rusya'nın gelirlerini azaltmak ve Moskova'nın Ukrayna'daki savaşını finanse etme kabiliyetini sınırlamak için üst sınırın mümkün olduğunca düşük olması baskısı yapmıştı.
Polonya'nın AB Büyükelçisi Andrzej Sados bugün gazetecilere yaptığı açıklamada, Polonya'nın, petrol fiyat tavanını piyasa fiyatının en az yüzde 5 altında tutacak bir mekanizma içeren AB anlaşmasını desteklediğini söyledi.
G7 ülkelerinin fikri olan tavan fiyat uygulaması, Rusya'nın petrol satışından elde ettiği geliri azaltmayı ve AB'nin Rus ham petrolüne uyguladığı ambargonun 5 Aralık'ta yürürlüğe girmesinin ardından küresel petrol fiyatlarının yükselmesini önlemeyi amaçlıyor.
AB dönem başkanlığını yürüten ve AB ülkelerinin müzakerelerini denetleyen Çek Cumhuriyeti'nin bir sözcüsü, Polonya'nın onayının ardından 27 AB ülkesinin tamamının anlaşmaya resmen yeşil ışık yakması için yazılı prosedürü başlattıklarını açıkladı.
Anlaşmanın ayrıntılarının Pazar günü Avrupa Birliği Resmi Gazetesi’nde yayınlanması bekleniyor.
“Rusya’nın gelirleri darbe alacak”
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, tavan fiyat uygulamasının Rusya'nın gelirlerini önemli ölçüde azaltacağını söyledi.
Von der Leyen, Twitter’da yaptığı açıklamada tavan fiyat için, "Küresel enerji fiyatlarını istikrara kavuşturmamıza yardımcı olacak ve dünyanın dört bir yanındaki gelişmekte olan ekonomilere fayda sağlayacak" dedi; piyasadaki gelişmelere tepki vermek üzere "zaman içinde ayarlanabilir olacağını kaydetti.
G7’nin fiyat sınırlaması, AB üyesi olmayan ülkelerin deniz yoluyla Rus ham petrolü ithal etmeye devam etmesine izin verecek; ancak nakliye, sigorta ve reasürans şirketlerinin, fiyat üst sınırından daha düşük bir fiyata satılmadığı sürece, dünya çapında Rus ham petrolü kargolarını taşımasını yasaklayacak.
En önemli nakliye ve sigorta şirketleri G7 ülkelerinde yerleşik olduğundan, tavan fiyat Moskova'nın petrolünü daha yüksek bir fiyata satmasını çok zorlaştıracak.
Beyaz Saray gelişmeden memnun
Beyaz Saray Cuma günü AB'nin petrole fiyat sınırı konusunda "birlik içinde olduğu" haberlerini memnuniyetle karşıladı ve bunun Rusya'nın gelirlerini sınırlaması gerektiğini kaydetti.
Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby gazetecilere yaptığı açıklamada, "Tavan fiyat uygulaması Putin'in masum Ukraynalılar’ı öldürmeyi sürdüren bir savaş makinesini finanse etmeye devam edebilmesi için petrol piyasasından vurgun yapma kabiliyetini sınırlamaya yardımcı olacak" dedi.
Rusya'dan tepki: "AB kendi enerji güvenliğini tehlikeye atıyor"
Rusya Parlamentosu’nun alt kanadının Dış İlişkiler Komisyonu Başkanı Leoned Slutsky ise Tass haber ajansına yaptığı açıklamada, Avrupa Birliği'nin kendi enerji güvenliğini tehlikeye attığını söyledi.
Slutsky, bu hamlenin piyasa kanunlarını ihlal ettiğini savundu.
G7'nin geçen haftaki ilk önerisi, herhangi bir ayarlama mekanizması olmaksızın varil başına 65-70 dolarlık bir fiyat sınırlamasıydı. Rus Ural ham petrolü zaten daha düşük fiyattan işlem gördüğü için Polonya, Litvanya ve Estonya daha düşük bir fiyat için bastırıyordu.
Rus Ural ham petrolü bugün varil başına yaklaşık 67 dolardan işlem gördü.
Diplomatlara ve dün sızan bir AB belgesine göre, birlik ülkeleri günlerce ayrıntılar üzerinde tartıştı ve bu ülkeler anlaşmaya, tavan fiyatın Ocak ortasında ve ondan sonra her iki ayda bir gözden geçirilmesi dahil, bazı koşullar ekledi.
Belgede ayrıca Rus ham petrolü taşıyan, 5 Aralık'tan önce yüklenen ve 19 Ocak 2023'e kadar da nihai varış noktasında yükünü boşaltan gemilerin 45 günlük bir "geçiş dönemine" tabi olacağı belirtildi.
