Ukrayna krizi, uluslararası alanda en çok izlenen siyasi konu ve uluslararası medya da bu konuda haber ve yorumlara geniş yer veriyor. Televizyonlar, gazeteler, bloglar bu konuda yorum ve yazılarla dolu.
Amerika’nın Sesi de bu yazı ve yorumlardan örnekler sunuyor. Yazı ve yorumlarda yer alan görüşler yazarlarına aittir ve Amerika’nın Sesi’ni bağlamaz.
New York Üniversitesi'nden Profesör Mark Galeotti, Foreign Policy dergisinde çıkan 'Satranç Oyunundan Bar Kavgasına' başlıklı yazısında, Rusya'nın Kırım'da attığı adımları şöyle değerlendiriyor:
"Kırım'da ve genel olarak Ukrayna'nın doğusunda olanlar, sadece Rusya'nın Sovyetler Birliği sonrası dönemde Avrasya bölgesinde hakimiyet kurma arzularının bir yansıması değil, aynı zamanda Rus siyasetinin merkezinde meydana gelen büyük ve ciddi değişimin de bir göstergesidir.
Putin, şimdiye kadar katı ve saldırgan tavırları olan jeopolitik bir oyuncuydu. Gürcistan'ı işgal ettiğini hatırlayalım. Ne kadar ileri gidebileceğini açıkça gösterdi. Putin'in dehası da burada: oyunu ne zaman kuralına göre oynayacağını, ne zaman kuralları çiğneyeceğini biliyor.
Ancak bugünün Putin'i, cumhurbaşkanlığı yaptığı ilk iki dönemde gördüğümüz Putin'in adeta bir karikatürü haline dönüştü. Karşıt görüşleri dinlemekten kaçınıyor, siyasi seçeneklere ilişkin tartışmaları yeterince bilgi sahibi olmadan yapıyor, danışman sayısını bilerek azaltıyor.
Putin belki de fiziksel olmasa da siyasi ölümlülüğünün soğuk dokunuşunu hissediyor. Savaştan geri adım atmayı bir tarafa bırakın, savaştan kaçamaz hale geldi. Attığı adımların uzun vadede nasıl sonuçlar doğuracağını düşünmek yerine kısa vadede dünyaya meydan okumayı tercih ediyor.
Peki bu geçici bir heves mi? Büyük olasılıkla hayır. Satranç oyuncusu Putin hakkındaki eski klişeleri bir kenara bırakın. Barda kavga çıkaran Putin'a alışmamız gerekebilir."
Washington Post gazetesinde yayınlanan yorumda ise Batılı ülkelerin Rusya'ya uyguladığı yaptırımların Putin'i etkilemeyeceği belirtilerek şu görüşlere yer veriliyor:
"Başkan Obama'nın imzaladığı kanun hükmünde kararname, hükümetin daha kapsamlı hareket etmesine olacak tanıyacak. Üst düzey Rus hükümet yetkililerine destek sağlayan kişi ve kuruluşlara yaptırım uygulanmasının yanısıra Rus silah şirketleri de yaptırımların odağı haline gelecek.
Putin'ın savunma bakanı, istihbarat teşkilatı başkanı, devlete ait doğalgaz, petrol ve demiryolu şirketlerinin başında olan sorumlular yaptırım kapsamına alınmalı. Kırım'da yatırım yapan şirketler ya da bankalar, Ukrayna'nın ulusal egemenliğini tehdit eden kişilere de yaptırım uygulanmalı.
Başkan Obama Putin'e gerginliği azaltması için önerilerde bulundu ve daha sıkı yaptırımlardan kaçınmaya çalıştı. Bu, mantıksız bir taktik olmamakla birlikte Putin, Batı'nın tepkisine aldırmadan Ukrayna'yı yerle bir etmeye kararlı olduğu sürece başarılı olma şansı yok. Putin'i attığı adımları yeniden gözden geçirmeye zorlamak için hala geç kalınmış değil. Ancak bunun için Batı'nın, Putin'in bir sonraki adımını beklemeden Rusya'nın canını acıtacak önlemler alması gerekir.
Başkan Obama, Amerika'nın tepkisinin, Rusya'nın gerginliği azaltmayı tercih edip etmemesine göre ayarlanacağını söyledi. Putin'in gerginliği düşürmek için adım atması şu anda hayal kurmaktan başka anlama gelmeyecek. Rusya’da piyasalar yere çakılmaya başladığı zaman Başkan Obama’nın verdiği tepkinin ölçüsünü iyi ayarladığını anlayacağız.”
New York Daily News gazetesiyse ‘Putin’e Bir Oy!’ başlıklı yorumunda bazı konuların altını çiziyor:
”Şartların en elverişli olduğu durumda bile bir Amerika başkanının Kırım’daki seçenekleri son derece kısıtlıdır. Başkan Obama’nın cesurca konuşma eğilimi ve Dışişleri Bakanı John Kerry’yi bölgeye göndermesi şartları daha da kötüleştirdi.
Başkan Obama’nın önünde bazı seçenekler var. Ancak Putin gibi saldırganlara karşı Amerika’nın güvenilirliğini yeniden inşa etmenin maliyeti, Obama’nın beceriksizliği yüzünden çok yükseldi. Obama’nın önündeki seçeneklerden bazıları Rusya’yı Batı’nın parasından mahrum bırakmak, Doğu Avrupa’daki müttefiklere füze savunma sistemlerini yeniden kurmak, Rusya’nın kara işgalinin Amerika’nın Ukrayna’ya askeri destek sağlayacağı anlamına geleceğini açıkça belirtmek.
Gerçek şu ki, Başkan Obama’nın zayıflığı ve iradesizliği düşmanlara cesaret veriyor. Katı yaptırımların amacı, Putin’le savaşa girmek değil, tam tersine, savaş kaçınılmaz hale gelmeden önce Rus liderin saldırgan tavırlarını kontrol altına almaktır.”
Beyaz Rusya’da yayınlanan Charter 97 gazetesinin genel yayın yönetmeni Natalia Radzina ise şöyle yazıyor:
”Eğer Leonid Kuçma yeni Ukrayna yönetiminin ajanı idiyse o zaman bu durum ahlaki olmaktan çok uzakta. 2004‘te Turuncu Devrim sırasında Kuçma’ya karşı savaşıp bugün bir başka diktatörü, Yanukoviç’i devirdikten sonra eski diktatörü müzakereci olarak nasıl yollarsınız? Savaş anında duygular mantığın dışına taşar ama bu kadar da değil.
Yanukoviç’in ortağı, bugün Kırım’ı ele geçiren Putin’di. Lukaşenka’nın ortakları da aynı Yanukoviç ve Putin. Beyaz Rus diktatörün yeni Ukrayna’nın müttefiki olacağını niye düşünelim?
Kuçma’nın, Lukaşenka’yla iş ortaklıklarını kaybetmekten korkan Ukrayna oligarşisinin temsilcisi olduğunu düşünmek mümkün. Ukrayna’daki yeni demokratik liderler bu gibi girişimlerden kendilerini soyutlamalıdır.
Kimse sizi komşunuzla ilişkilerinizi tamamen kesmeye çağırmıyor. Ancak Beyaz Rus diktatörü kurtarıcınız olarak görmeyi umarsanız ülkenizin güvenliğini tehlikeye atarsınız.
Siyasetçilerin aynı geri tepkileri tetiklediğini hissediyorsunuz. Ukraynalılar 1938’i, Hitler ve Sudeten’i şimdi hatırlıyor. Beyaz Ruslar ise Yanukoviç’in iktidara geçmesine yardımcı olan Yuşçenko ve Lukaşenka dostluğunu anımsıyor.
Bağımsızlık Meydanı’ndaki liderlerin ahlaki güç ve stratejik düşünme becerilerine güveniyoruz. Beyaz Rusya’da sadece ulusal demokratik güçler hem Ukrayna hem de AB için güvenilir ortak olabilir.
Devrim sırasında dün Ukrayna’nın yanında yer alan ancak bugün karşısında savaş verdiği unsur nedir?
Ukrayna’yla birlik beraberlik içinde oldukları gerekçesiyle hapse atılan Beyaz Rusya’nın bağımsız medyası, gönüllüleri, gençleri.
İstikrarlı olun. Lukaşenka’nın size ihanet edeceğini unutmayın. Ellerini kana bulamış bir diktatöre güvenmeyin.
Lukaşenka rejimi, Ukrayna için her zaman kuzeyden gelecek bir tehdit olacaktır.”
Amerika’nın Sesi de bu yazı ve yorumlardan örnekler sunuyor. Yazı ve yorumlarda yer alan görüşler yazarlarına aittir ve Amerika’nın Sesi’ni bağlamaz.
New York Üniversitesi'nden Profesör Mark Galeotti, Foreign Policy dergisinde çıkan 'Satranç Oyunundan Bar Kavgasına' başlıklı yazısında, Rusya'nın Kırım'da attığı adımları şöyle değerlendiriyor:
"Kırım'da ve genel olarak Ukrayna'nın doğusunda olanlar, sadece Rusya'nın Sovyetler Birliği sonrası dönemde Avrasya bölgesinde hakimiyet kurma arzularının bir yansıması değil, aynı zamanda Rus siyasetinin merkezinde meydana gelen büyük ve ciddi değişimin de bir göstergesidir.
Putin, şimdiye kadar katı ve saldırgan tavırları olan jeopolitik bir oyuncuydu. Gürcistan'ı işgal ettiğini hatırlayalım. Ne kadar ileri gidebileceğini açıkça gösterdi. Putin'in dehası da burada: oyunu ne zaman kuralına göre oynayacağını, ne zaman kuralları çiğneyeceğini biliyor.
Ancak bugünün Putin'i, cumhurbaşkanlığı yaptığı ilk iki dönemde gördüğümüz Putin'in adeta bir karikatürü haline dönüştü. Karşıt görüşleri dinlemekten kaçınıyor, siyasi seçeneklere ilişkin tartışmaları yeterince bilgi sahibi olmadan yapıyor, danışman sayısını bilerek azaltıyor.
Putin belki de fiziksel olmasa da siyasi ölümlülüğünün soğuk dokunuşunu hissediyor. Savaştan geri adım atmayı bir tarafa bırakın, savaştan kaçamaz hale geldi. Attığı adımların uzun vadede nasıl sonuçlar doğuracağını düşünmek yerine kısa vadede dünyaya meydan okumayı tercih ediyor.
Peki bu geçici bir heves mi? Büyük olasılıkla hayır. Satranç oyuncusu Putin hakkındaki eski klişeleri bir kenara bırakın. Barda kavga çıkaran Putin'a alışmamız gerekebilir."
Washington Post gazetesinde yayınlanan yorumda ise Batılı ülkelerin Rusya'ya uyguladığı yaptırımların Putin'i etkilemeyeceği belirtilerek şu görüşlere yer veriliyor:
"Başkan Obama'nın imzaladığı kanun hükmünde kararname, hükümetin daha kapsamlı hareket etmesine olacak tanıyacak. Üst düzey Rus hükümet yetkililerine destek sağlayan kişi ve kuruluşlara yaptırım uygulanmasının yanısıra Rus silah şirketleri de yaptırımların odağı haline gelecek.
Putin'ın savunma bakanı, istihbarat teşkilatı başkanı, devlete ait doğalgaz, petrol ve demiryolu şirketlerinin başında olan sorumlular yaptırım kapsamına alınmalı. Kırım'da yatırım yapan şirketler ya da bankalar, Ukrayna'nın ulusal egemenliğini tehdit eden kişilere de yaptırım uygulanmalı.
Başkan Obama Putin'e gerginliği azaltması için önerilerde bulundu ve daha sıkı yaptırımlardan kaçınmaya çalıştı. Bu, mantıksız bir taktik olmamakla birlikte Putin, Batı'nın tepkisine aldırmadan Ukrayna'yı yerle bir etmeye kararlı olduğu sürece başarılı olma şansı yok. Putin'i attığı adımları yeniden gözden geçirmeye zorlamak için hala geç kalınmış değil. Ancak bunun için Batı'nın, Putin'in bir sonraki adımını beklemeden Rusya'nın canını acıtacak önlemler alması gerekir.
Başkan Obama, Amerika'nın tepkisinin, Rusya'nın gerginliği azaltmayı tercih edip etmemesine göre ayarlanacağını söyledi. Putin'in gerginliği düşürmek için adım atması şu anda hayal kurmaktan başka anlama gelmeyecek. Rusya’da piyasalar yere çakılmaya başladığı zaman Başkan Obama’nın verdiği tepkinin ölçüsünü iyi ayarladığını anlayacağız.”
New York Daily News gazetesiyse ‘Putin’e Bir Oy!’ başlıklı yorumunda bazı konuların altını çiziyor:
”Şartların en elverişli olduğu durumda bile bir Amerika başkanının Kırım’daki seçenekleri son derece kısıtlıdır. Başkan Obama’nın cesurca konuşma eğilimi ve Dışişleri Bakanı John Kerry’yi bölgeye göndermesi şartları daha da kötüleştirdi.
Başkan Obama’nın önünde bazı seçenekler var. Ancak Putin gibi saldırganlara karşı Amerika’nın güvenilirliğini yeniden inşa etmenin maliyeti, Obama’nın beceriksizliği yüzünden çok yükseldi. Obama’nın önündeki seçeneklerden bazıları Rusya’yı Batı’nın parasından mahrum bırakmak, Doğu Avrupa’daki müttefiklere füze savunma sistemlerini yeniden kurmak, Rusya’nın kara işgalinin Amerika’nın Ukrayna’ya askeri destek sağlayacağı anlamına geleceğini açıkça belirtmek.
Gerçek şu ki, Başkan Obama’nın zayıflığı ve iradesizliği düşmanlara cesaret veriyor. Katı yaptırımların amacı, Putin’le savaşa girmek değil, tam tersine, savaş kaçınılmaz hale gelmeden önce Rus liderin saldırgan tavırlarını kontrol altına almaktır.”
Beyaz Rusya’da yayınlanan Charter 97 gazetesinin genel yayın yönetmeni Natalia Radzina ise şöyle yazıyor:
”Eğer Leonid Kuçma yeni Ukrayna yönetiminin ajanı idiyse o zaman bu durum ahlaki olmaktan çok uzakta. 2004‘te Turuncu Devrim sırasında Kuçma’ya karşı savaşıp bugün bir başka diktatörü, Yanukoviç’i devirdikten sonra eski diktatörü müzakereci olarak nasıl yollarsınız? Savaş anında duygular mantığın dışına taşar ama bu kadar da değil.
Yanukoviç’in ortağı, bugün Kırım’ı ele geçiren Putin’di. Lukaşenka’nın ortakları da aynı Yanukoviç ve Putin. Beyaz Rus diktatörün yeni Ukrayna’nın müttefiki olacağını niye düşünelim?
Kuçma’nın, Lukaşenka’yla iş ortaklıklarını kaybetmekten korkan Ukrayna oligarşisinin temsilcisi olduğunu düşünmek mümkün. Ukrayna’daki yeni demokratik liderler bu gibi girişimlerden kendilerini soyutlamalıdır.
Kimse sizi komşunuzla ilişkilerinizi tamamen kesmeye çağırmıyor. Ancak Beyaz Rus diktatörü kurtarıcınız olarak görmeyi umarsanız ülkenizin güvenliğini tehlikeye atarsınız.
Siyasetçilerin aynı geri tepkileri tetiklediğini hissediyorsunuz. Ukraynalılar 1938’i, Hitler ve Sudeten’i şimdi hatırlıyor. Beyaz Ruslar ise Yanukoviç’in iktidara geçmesine yardımcı olan Yuşçenko ve Lukaşenka dostluğunu anımsıyor.
Bağımsızlık Meydanı’ndaki liderlerin ahlaki güç ve stratejik düşünme becerilerine güveniyoruz. Beyaz Rusya’da sadece ulusal demokratik güçler hem Ukrayna hem de AB için güvenilir ortak olabilir.
Devrim sırasında dün Ukrayna’nın yanında yer alan ancak bugün karşısında savaş verdiği unsur nedir?
Ukrayna’yla birlik beraberlik içinde oldukları gerekçesiyle hapse atılan Beyaz Rusya’nın bağımsız medyası, gönüllüleri, gençleri.
İstikrarlı olun. Lukaşenka’nın size ihanet edeceğini unutmayın. Ellerini kana bulamış bir diktatöre güvenmeyin.
Lukaşenka rejimi, Ukrayna için her zaman kuzeyden gelecek bir tehdit olacaktır.”
