Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) ABD’de görülen Covid-19 vakalarının yüzde 99,5’inin Omicron varyantından kaynaklandığını açıkladı.
Ülkede hızla yayılan Omicron genel olarak daha hafif hastalığa neden olsa da Covid kaynaklı can kayıpları her gün artıyor. Modellemeler Mart ortasında Omicron dalgası hafifleyene kadar 50 bin ile 300 bin arasında kişinin daha ölebileceğini ortaya koyuyor.
ABD’de Kasım ortasından bu yana Covid-19 ölümlerinin yedi günlük ortalaması yükselmeye devam ediyor. Bu sayı 17 Ocak’ta bin 700’e çıksa da hala geçen yılın Ocak ayındaki 3 bin 300 zirvesinin altında kalıyor. Yaşlı bakımevlerinde Covid-19’dan kaynaklanan ölümler son iki haftadır artışta Ancak bu sayı da hala bakımevi sakinlerinin henüz aşılanmadığı geçen yılın aynı dönemine göre 10 kat daha az.
Omicron’un hafif hastalığa neden olmasına rağmen daha önce görülmemiş derecede bulaşıcı olması ve ülke genelinde hızla yayılması, birçok zayıf ve savunmasız kişinin ağır hasta olacağı anlamına geliyor. Tahminlerin üst sınırı gerçekleşirse bu ABD’de Covid-19'dan can kabı sayısını bahar ayları başında 1 milyona çıkarabilir.
Uzmanlar uyarıyor: ‘‘Durum kötüye gidebilir’’
Güney Florida Üniversitesi salgın hastalık uzmanı Jason Salemi birçok kişinin Omicron’un çok bulaşıcı olması nedeniyle hayatını kaybedeceğini ve durumun daha kötüye gideceğini söyledi.
Kansas eyaleti sağlık yetkililerinden Dr. Sanmi Areola, Johnson ilçesinde morgların kapasitesinin dolmak üzere olduğunu belirtti. İlçede çoğu aşısız 30’dan fazla kişi bu yıl hayatını kaybetti.
Ancak, sağlık uzmanları genel olarak daha az şiddetli bir varyantın binlerce kişinin canına mal olabileceği fikrini halka iletmekte zorlanıyor. Çok yüksek sayıda enfeksiyonun küçük bir yüzdesinin çok fazla ölüme yol açabileceğini göstermek sağlık uzmanları açısından kolay olmuyor.
Pennsylvania Devlet Üniversitesi’nin pandemi modellemeleri yapan ve bunları Beyaz Saray’la da paylaşan uzmanlarından Katriona Shea ‘‘Sizin kişisel olarak hasta olma riskiniz çok az da olsa etrafınızda daha fazla kişinin hasta olduğunu göreceksiniz’’ dedi.
‘‘Ölümler Ocak sonu Şubat başında zirve yapacak’’
Shea, ABD'deki ölümlerin Ocak sonu veya Şubat başında zirveye ulaşacağını söyledi. Şubat ayının başlarında, haftalık ölümlerin Delta varyantının zirve dönemindekiyle eşit olması ya da geçmesi bekleniyor. Ocak ve Şubat aylarındaki Covid-19 ölümlerinin geçen yılki zirveyi bile geçebileceği sanılıyor.
Bu ölümlerin bilinmeyen bir kısmının Delta varyantından kaynaklandığı sanılsa da Omicron’un da hayatları tehdit ettiği belirtiliyor.
Shea, yaklaşan can kaybı dalgasının Omicron güdümlü olduğunu söyledi. Biraraya getirilen modellemeler 1 milyon 500 bin Amerikalı’nın hastaneye kaldırılacağını ve Aralık ortasından Mart ortasına kadar 191 bin kişinin öleceğini öngörüyor.
Modellemelerdeki belirsizlik de hesaba katıldığında Omicron dalgası sırasındaki ABD’de can kayıplarının 58 bin ile 305 bin arasında değişebileceği sanılıyor.
Diğer yandan Omicron’un önceki varyantlardan daha az riskli olduğu daha da netleşiyor. Güney California’da yaklaşık 70 bin hastadan toplanan yeni veriler Omicron’un Delta varyantından daha hafif vakalara neden olduğunu ortaya koydu.
Çevrimiçi yayınlanan ve Beyaz Saray’ın brifinglerinden birinde de yer verilen bir çalışma, Omicron’a yakalanan hastaların solunum sıkıntısı nedeniyle hastaneye yatma riskinin yüzde 53, yoğun bakıma kaldırılma oranının yüzde 74 ve ölüm riskinin yüzde 91 daha az olduğunu ortaya koydu. Kaiser Permanente ve California Berkeley Üniversitesi tarafından yapılan çalışma henüz hakem kurulu onayından geçmedi.
Kaiser Permanente araştırmacılarından Sara Y. Tartof, ‘‘Bunun iyi haber olduğunu söylemek benim için zor. Belki hastalığa yakalanırsanız ağır hasta olma oranınız azaldığı için bunun içinde iyi bir haber var diyebiliriz, ancak toplumsal perspektiften baktığımızda bunun bizim (hastanelerin) üstümüzdeki yükü çok fazla. Bizi koruduğunu bildiğimiz uygulamalara devam etmeliyiz’’ diye konuştu.
Harvard T.H. Chan Kamu Sağlığı Enstitüsü’nden CDC tahmin merkezi başkanı Marc Lipsitch, yükü artan hastanelerin de ölümlerin artmasında payı olacağı uyarısında bulundu.
Lipsitch, ‘‘Çok az çalışanı olan yerlerde, hasta fazlası olan hastanelerde sağlık hizmetinin kalitesi de düşüyor. Bu da daha fazla ölüm oranına neden olabilir. Ancak bu benim bildiğim modellemelerin hiçbirinde yer almıyor’’ diye konuştu.
Biden yönetiminden bedava Covid testleri
Öte yandan Biden yönetiminin her eve dört adet bedava Covid testi gönderilmesi için oluşturduğu COVIDTests.gov internet sitesi faaliyete geçti.
ABD posta servisi USPS tarafından gönderilecek test kitlerinin 7 ile 12 gün arasında adreslerine dağıtılması bekleniyor.
Başkan Joe Biden, Amerikalılar için ücretsiz 1 milyar test sözü vermiş daha fazla testin de yakın gelecekte gönderilebileceğini belirtmişti.
Biden yönetimi testlere daha erken odaklanmamakla eleştiriliyor. Amerikalılar test kıtlığı nedeniyle Noel tatili döneminde uzun test kuyruklarında beklemek zorunda kalmıştı.
