ABD’de kürtaja erişim hakkını güvence altına alan ancak Anayasa Mahkemesi’nin geçtiğimiz yıl tartışmalı bir kararla iptal ettiği Roe v. Wade yasasının ellinci yıldönümü yaklaşırken, karşıt görüşlü gruplar da hareketleniyor.
Bu çerçevede kürtaj karşıtı gruplar “Yaşam İçin Yürüyüş” adını verdikleri eylem için başkent Washington’da Kongre binası önünde toplanırken, Biden yönetimi de Kongre’nin kürtaj hakkını yasayla güvence altına alması çağrısında bulunuyor.
22 Ocak 1973’te yani yaklaşık 50 yıl önce 9 üyeden oluşan ABD Anayasa Mahkemesi, 2’ye karşı 7 yargıcın oyuyla kadınların kürtaj tercihi hakkını koruma altına aldı. Bu kararla kadınların kendi geleceklerini kendi kontrolu altına alabilmeleri ve kişisel kararlarını siyasi müdahaleden bağımsız şekilde verebilecekleri konusundaki soru işaretleri giderildi.
Bu tarihi karardan 49 yıl sonra muhafazakar yargıçların ağırlıkta olduğu Anayasa Mahkemesi, yedi ay önce kürtajı anayasal hak olmaktan çıkaran tartışmalı bir karara imza attı. Mahkemenin doğum kontrol ve eşcinsel evliliği gibi diğer temel özgürlükler alanına da müdahale edebileceği endişesi doğdu.
Roe v. Wade kararının yaklaşan ellinci yıldönümüne ilişkin Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada, kürtaj hakkını tam olarak güvence altına almanın tek yolunun Kongre’nin bu hakkı bir yasa haline getirip onaylaması olduğu vurgulandı.
Kürtaj karşıtlarının odak noktası tam da bu nedenle artık Anayasa Mahkemesi değil; tam onun karşısındaki ABD Kongresi. Binlerce kürtaj karşıtı bugün başkent Washington’da Kongre binası karşısında geniş çaplı bir gösteri için toplandı.
Başkent Washington’daki eyleme Cumhuriyetçiler’in kontroluna geçen Temsilciler Meclisi'nin Çoğunluk Lideri Steve Scalise ve Anayasa Mahkemesi’nin kürtaj hakkını anayasa güvencesi altına alan kararı iptal ettiren davayı kazanan Mississippi Başsavcısı Lynn Fitch de katıldı.
Kürtaj karşıtlarının yeni hedefi: 2024 Seçimleri ve Kongre
Kürtaj karşıtı hareketin liderleri ABD Kongresi’ni Anayasa Mahkemesi’nin kararının ardından teker teker eyaletlerin kabul ettiği kürtaj karşıtı yasaları iptal edecek bir adım atmamaya çağırıyor.
Hatta bu gruplar, Kongre’nin federal düzeyde kürtaj kısıtlaması getiren bir yasa çıkarmasına yönelik tohumları atıyor.
Associated Press’e konuşan SBA Pro-Life America Başkanı Marjorie Dannenfelser, hamileliğin 13. haftasından sonra kürtaja hiçbir eyalette izin verilmemesini öngören federal bir standart getirilmesini istediklerini söylüyor.
Kürtaj karşıtı aktivistler, ABD’de 2024’te yapılacak başkanlık seçimleri öncesinde olası adayların kürtaj konusundaki görüşlerini şimdiden dikkate alıyor. Bu gruplar Cumhuriyetçi Parti’nin olası başkan adaylarına ülke genelinde kürtaj yasağı çağrısı yapmaları için baskı uyguluyor.
ABD’de kürtaj karşıtı gruplardan biri olan Students for Life of America’nın başkanı Kristan Hawkins artık adayların kürtaj karşıtı olduklarını söylemeleriyle yetinmeyeceklerini vurguluyor.
Biden yönetiminden “kürtaj hakkı öncelik” mesajı
Roe v. Wade’in kürtaj hakkı konusunda sağladığı federal güvencenin ortadan kalmasının ardından, Arkansas, Idaho, Kentucky, Louisiana, Mississippi, Missouri, Oklahoma, Güney Dakota, Tennessee, Teksas and Batı Virginia eyaletlerinde kısıtlı istisnalar dışında kürtaj yasağı getirildi.
ABD’de Haziran ayından bu yana 12 eyaletin uygulamaya geçirdiği kürtaj yasağının iptal edilmesi amacıyla sayısız dava açıldı.
Kürtaj karşıtı grupların odaklandığı eyaletlerden biri, Kasım ayında kürtaj hakkını güvence altına alan eyalet düzeyinde bir anayasa değişikliğini onaylayarak kürtaj karşıtı harekete darbe vuran Michigan.
Öte yandan, ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris’in Pazar günü Florida’da yapacağı konuşmada, kürtaj hakkının Biden yönetiminin ana önceliklerinden biri olmaya devam ettiğini vurgulaması bekleniyor.
Geçtiğimiz Temmuz ayında Associated Press ve Kamu İşleri Araştırmaları NORC Merkezi’nin ortak anketine göre, ABD’de yetişkinlerin yüzde 53’ü Anayasa Mahkemesi’nin Roe v. Wade’i iptal eden kararına onay vermiyor.
