ABD Anayasa Mahkemesi'nin, eski Başkan ve Cumhuriyetçi Parti başkan adayı Donald Trump'ın 2020 seçim kaybını tersine çevirme çabalarını içeren federal ceza davasında dokunulmazlık talebine ilişkin kararını Pazartesi günü vermesi bekleniyor. Merakla beklenen karar, mahkemenin mevcut çalışma döneminin son hükmü olacak.
Üçe karşı altı muhafazakar yargıcın çoğunluğu oluşturduğu Anayasa Mahkemesi, 25 Nisan'daki oturumunda, Trump'ın talep ettiği "mutlak dokunulmazlıktan" daha dar bir çerçevede olsa da, bir düzeyde cezai dokunulmazlık tanımaya meyilli görünüyordu.
Trump, 5 Kasım'daki ABD seçimlerinde Demokrat Başkan Joe Biden'la karşı karşıya gelecek. Mahkemenin karar ne olursa olsun büyük ilgi çeken davayı yavaş ele alması, özel yetkili savcı Jack Smith tarafından getirilen bu suçlamalarla ilgili herhangi bir yargılamanın seçimden önce tamamlanmasının mümkün olmayacağına işaret ediyor. Bu durum, Trump'ın lehine görünüyor.
Anayasa Mahkemesi, Trump'ın bir alt mahkemenin dokunulmazlık talebini reddeden kararına yaptığı itirazı karara bağlayacak.
Trump, suçlamalara neden olan eylemleri gerçekleştirdiği sırada başkan olarak görev yaptığı için yargılanmaktan muaf olduğunu savunmuştu. Özel yetkili savcı Jack Smith ise hiç kimsenin yasaların üstünde olmadığı ilkesine dayanarak başkanlık makamının yargılanmaktan muaf tutulmasına karşı çıkmıştı.
Oturumlar sırasında Trump'ın hukuk ekibi, yargıçları, eski başkanları görevdeyken attıkları adımlar nedeniyle cezai suçlamalardan tamamen korumaya çağırmıştı. Trump'ın avukatı, böyle bir dokunulmazlık olmadan, görevdeki başkanların gelecekte yargılanma tehdidi nedeniyle siyasi rakipleri tarafından "şantaj ve tehditle" karşı karşıya kalacağını söylemişti.
78 yaşındaki Trump, cezai kovuşturmaya uğrayan ilk eski ABD başkanı ve aynı zamanda bir suçtan hüküm giyen ilk eski başkan.
Özel yetkili savcının 2023 yılı Ağustos ayına ilişkin iddianamesinde Trump, ABD'yi kandırmak için komplo kurmak, resmi bir işlemi yolsuzlukla engellemek ve bunu yapmak için komplo kurmak ve Amerikalılar’ın oy kullanma hakkına karşı komplo kurmakla suçlanıyordu. Trump ise suçsuz olduğunu savunmuştu.
Trump'ın duruşmasının, dokunulmazlık konusundaki gecikmelerden önce 4 Mart'ta başlaması planlanıyordu. Şimdiyse herhangi bir duruşma tarihi belirlenmiş değil. Trump dokunulmazlık talebini Ekim ayında mahkeme hakimine sunmuştu.
New York eyalet mahkemesinde açılan ayrı bir davada Trump, 30 Mayıs'ta Manhattan'daki bir jüri tarafından 2016 seçimleri öncesinde porno yıldızı Stormy Daniels’a ödenen sus payını örtbas etmek için şirket kayıtlarında tahrifat yapmakla yargılandığı davada hakkındaki 34 suçlamanın tamamından suçlu bulundu. Trump ayrıca diğer iki davada da cezai suçlamalarla karşı karşıya. Bu davalarda suçsuz olduğunu savunan Trump, kendisine karşı açılan tüm davaların siyasi güdümlü olduğunu iddia ediyor.
Özel yetkili savcının makamından bir avukat, oturumlar sırasında Anayasa Mahkemesi'ne Trump'ın talep ettiği "mutlak dokunulmazlığın" başkanları rüşvet, vatana ihanet, isyan, cinayet ve bu davada olduğu gibi bir seçimin sonucunu tersine çevirmeye ve iktidarda kalmaya çalışmak gibi cezai sorumluluklardan koruyacağını söylemişti.
Tartışmalar sırasında yargıçlar, bir başkanın nükleer sırları satması, rüşvet alması ya da bir darbe veya siyasi suikast emri vermesini içeren ve varsayıma dayanan sorular sormuştu. Trump'ın avukatı, bu tür eylemlerin resmi görev dahili olması halinde, eski bir başkanın ancak önce Temsilciler Meclisi tarafından görevden alınması ve Senato'da mahkum edilmesi halinde suçlanabileceğini savundu. ABD tarihinde böyle bir olay daha önce hiç yaşanmadı.
Mayıs ayında Reuters/Ipsos tarafından yapılan bir ankete katılanların sadece yüzde 27'si (Demokratlar'ın yüzde 9'u, Cumhuriyetçiler’in yüzde 50'si ve bağımsızların yüzde 29'u) başkanların Kongre tarafından görevden alınmadıkları ve mahkum edilmedikleri sürece yargıdan muaf tutulmaları gerektiği konusunda aynı görüşü paylaşmıştı.
Ağır işleyen takvim
Davanın gecikmesini önlemek isteyen özel yetkili savcı Jack Smith, Trump'ın dokunulmazlık talebinin o ay ABD Bölge Yargıcı Tanya Chutkan tarafından reddedilmesinin ardından Aralık ayında yargıçlardan hızlı bir inceleme yapmalarını istemişti. Trump bu teklife karşı çıktı. Konuyu hızlı bir şekilde çözmek yerine yargıçlar, Smith'in talebini reddetti ve davanın Chutkan'ın 6 Şubat'ta Trump aleyhine verdiği kararı onayan bir alt mahkemede devam etmesine izin verdi.
Dokunulmazlık kararı, Trump'ın 12 Şubat'ta Anayasa Mahkemesi'ne başvurmasından 20 hafta sonra verilmiş olaca. Buna karşılık, mahkemenin Trump'ı, destekçilerinin 6 Ocak 2021'de ABD Kongre Binası'na yaptığı saldırıyı kışkırtarak ve destekleyerek bir ayaklanmaya karıştığı gerekçesiyle Colorado eyaletindeki ön seçimde adının oy pusularından çıkarılmasına hükmeden bir alt mahkemenin kararını temyiz etmesinin ardından eski Başkan’ı oy pusulasına yeniden dahil etmesi dokuz haftadan kısa sürmüştü.
Mahkemenin dokunulmazlık kararının takvimi, Smith'in Trump'ı federal seçimlere hile karıştırma suçlamasıyla yargılaması ve seçmenler sandık başına gitmeden önce jürinin bir karara varması için muhtemelen yeterli zaman bırakmıyor.
Anayasa Mahkemesi, 2000 yılındaki tartışmalı ABD seçimlerini Demokrat Partili Al Gore'a karşı Cumhuriyetçi Parti adayı George W. Bush'a kazandıran dönüm noktası niteliğindeki Bush v. Gore kararından bu yana hiçbir başkanlık yarışında bu kadar önemli bir rol oynamamıştı.
Trump ayrıca Georgia eyalet mahkemesinde seçimlere hile karıştırma suçlamasıyla ve Florida'da Smith tarafından görevden ayrıldıktan sonra gizli belgeleri saklamakla ilgili federal suçlamalarla karşı karşıya.
Trump başkanlığı yeniden kazanması durumunda kovuşturmayı sona erdirmeye çalışabilir ya da federal suçlar için kendisini affedebilir.
Forum