ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, İsrail'de yaptığı açıklamada, Washington'un Gazze'de ateşkes anlaşmasına varılması için yürüttüğü diplomatik çabayı "muhtemelen en iyi, belki de son fırsat" olarak nitelendirdi ve tüm tarafları anlaşmaya varmaya çağırdı.
Blinken'ın çatışmaların başlamasından bu yana Ortadoğu'ya yaptığı dokuzuncu ziyaret, aralarında ABD'nin de bulunduğu arabulucuların bir anlaşmanın yakın olduğuna dair iyimserliklerini dile getirmelerinden günler sonra gerçekleşiyor.
Ancak Hamas son tekliften derin bir memnuniyetsizlik duyduğunu ifade ederken İsrail de uzlaşmaya yanaşmadığı noktalar olduğunu söyledi. Ateşkes görüşmeleri, geçen hafta Doha'da yapılan iki günlük toplantının ardından bu hafta Kahire'de devam edecek.
Bir ateşkese varılması için bu hafta diplomatik baskıları arttıran Blinken, Tel Aviv’e geldikten sonra yaptığı açıklamada, "Başkan Biden'ın talimatıyla bu anlaşmayı yoluna sokmak ve ilerletmek için yoğun bir diplomatik çabanın parçası olarak buradayım. Herkesin ‘evet’ demesinin ve ‘hayır' demek için bahane aramamasının zamanı geldi” dedi.
"Bu işi bitirmenin zamanı geldi"
Antony Blinken, gerilimin daha da tırmanmaması yönündeki uyarılarını yineledi ve "Kimsenin bu süreci rayından çıkaracak adımlar atmadığından emin olmanın da zamanı geldi. Bu nedenle tırmanma olmaması, provokasyon olmaması için çalışıyoruz" diye konuştu.
Blinken, İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog’la görüşmesi öncesinde yaptığı açıklamada de, "Bu belirleyici bir an. Rehineleri eve götürmek, ateşkes sağlamak ve herkesi kalıcı barış ve güvenlik için daha iyi bir yola sokmak için muhtemelen en iyi, belki de son fırsat. Bu işi bitirmenin zamanı geldi” ifadelerini kullandı.
ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan daha sonra yapılan yazılı açıklamada da Blinken'ın Herzog'la görüşmesinde, ABD'nin İsrail'in güvenliğine ve bölgedeki gerilimin azaltılmasına yönelik çabalara olan sarsılmaz bağlılığını bir kez daha teyit ettiği belirtildi. Açıklamada, "Bakan, rehineleri serbest bırakacak, insani yardımın artmasını sağlayacak ve daha geniş bölgesel istikrar için gerekli koşulları yaratacak ateşkes anlaşmasının bir an evvel sonuçlandırılması ihtiyacını yineledi" denildi.
"Baş başa görüşme olumlu"
Blinken, daha sonra Tel Aviv'de Başbakan Benyamin Netanyahu ile üç saate yakın baş başa görüştü.
İsrail Başbakanlık ofisinden yapılan açıklamaya göre, görüşme "olumlu ve iyi bir havada" geçti. Açıklamada, “Başbakan, İsrail'in güvenlik ihtiyaçları göz önünde bulundurularak rehinelerimizin serbest bırakılmasına ilişkin son ABD önerisine İsrail'in bağlılığını yineledi ve bu konuda ısrarcı olduğunu belirtti” denildi.
Blinken'ın günün ilerleyen saatlerinde Savunma Bakanı Yoav Gallant ile de biraraya gelmesi planlanıyor.
Geçen hafta sonunda, önerilen ateşkese aracılık eden üç ülke olan Mısır, Katar ve ABD, İsrail'in Gazze'deki askeri operasyonların çoğunu durduracağı ve rehinelerin serbest bırakılması karşılığında bir dizi Filistinli mahkumu serbest bırakacağı bir anlaşma üzerinde ilerleme kaydedildiğini bildirmişti.
Blinken'ın Pazar günü Tel Aviv'e varmasından kısa bir süre önce Netanyahu kabine toplantısında İsrail'in esnek davranabileceği ve davranamayacağı alanlar olduğunu söyledi. “Müzakereler yürütüyoruz, sadece verip durduğumuz bir senaryo değil” dedi.
Üç aşamalı çözüm
Teklif Hamas'ın 7 Ekim saldırısı sırasında kaçırılan tüm rehineleri serbest bırakacağı üç aşamalı bir süreç öngörüyor. Buna karşılık İsrail de Gazze'deki güçlerini geri çekecek ve Filistinli tutukluları serbest bırakacak.
Hamas İsrail'i, silah kaçakçılığını önlemek için Gazze-Mısır sınırı boyunca ve kuzeydeki evlerine dönen Filistinliler'i arayabilmek için bölgeyi ikiye bölen bir hat boyunca askeri varlığını sürdürme yönündeki taleplerine yenilerini eklemekle suçluyor. İsrail bunların yeni talepler olmadığını, daha önceki bir önerinin açıklığa kavuşturulması olduğunu kaydediyor.
Yetkililer ABD'nin İsrail ve Hamas'ın pozisyonları arasında kalan tüm eksiklikleri tamamlayacak öneriler sunduğunu söyledi. ABD'nin taslağına resmi yanıtların bu hafta verilmesi bekleniyor ve daha önceki birçok girişimde olduğu gibi görüşmeler çökmezse ateşkes ilan edilebilir
"İsrail heyeti Mısırlı yetkililerle görüştü"
Mısırlı bir yetkili Pazartesi günü yaptığı açıklamada, İsrailli bir heyetin ateşkes çabalarının bir parçası olarak Mısırlı yetkililerle görüşmeler yaptığını söyledi.
Pazar günü saatler süren görüşmede Gazze-Mısır sınırı boyunca uzanan "Philadelphi koridoru" üzerinde durulduğunu ancak bir ilerleme sağlanamadığını belirten yetkili, devam eden müzakereler konusunda isminin açıklanmaması koşuluyla konuştu.
Yetkili, İsrail'in sınırın ve Gazze'yi ikiye bölen doğu-batı güzergahının kontrolünü elinde tutmakta hala ısrarcı olduğunu söyledi. Yetkili, heyetin görüşmelerinde yeni bir şey sunmadığını söyledi
Hamas ve İslami Cihad Tel Aviv'deki patlamayı üstlendi
Hamas ve İslami Cihad'ın silahlı kanatları, Tel Aviv'de bir sinagog yakınında meydana gelen patlamanın sorumluluğunu, Pazartesi günü üstlendi. İsrail polisi ile istibarat teşkilatı Şin Bet, patlamayı terör saldırısı olarak nitelendirdi.
Tel Aviv polisine göre, Pazar günü geç saatlerde meydana gelen olayda bombayı taşıyan bir kişi öldü; yoldan geçen bir kişi de yaralandı.
İsrail hükümet sözcüsü David Mencer, saldırganın patlayıcı yüklü bir sırt çantası taşıdığını ve “daha yoğun nüfuslu bir bölgeye ulaşmayı başaramadan” infilak ettiğini söyledi.
Hamas ve İslami Cihad yaptıkları ortak açıklamada, “işgalcilerin katliamları ve suikast politikası devam ettiği sürece” İsrail içindeki “şehadet eylemlerinin” ön plana çıkacağını belirtti. Bu açıklamayla iki örgüt, İsrail'in Gazze'deki saldırısına ve Hamas’in siyasi kanadının lideri İsmail Haniye'nin 31 Temmuz'da İran’ın başkentinde öldürülmesine gönderme yaptı.
Ancak İsrail, Haniye'nin Tahran’da öldürülmesinin sorumluluğunu ne üstlendi ne de reddetti.
Pazar günü Tel Aviv'deki saldırı, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'ın ziyaretine başlamasından yaklaşık bir saat sonra gerçekleşti.
Gerilimin tırmanmasından endişe ediliyor
Blinken'in İsrail’e gidişinden saatler sonra Hamas, İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu'yu arabulucuların çabalarını engellemekten, bir anlaşmayı geciktirmekten ve Gazze'deki İsrailli rehineleri Filistinliler'in maruz kaldığı aynı saldırıya maruz bırakmaktan sorumlu tuttuğunu da açıkladı.
Bölge genelinde gerilimin tırmanma korkusu nedeniyle ateşkes anlaşmasına varılması için acele ediliyor. İran, Hamas’ın siyasi lideri İsmail Haniye'nin 31 Temmuz'da Tahran'da öldürülmesinin ardından İsrail'i misilleme yapmakla tehdit ediyor.
İsrail-Hamas savaşı, geçen yıl Hamas’ın İsrail sınırını aşarak, 1200 kişiyi öldürmesi ve 250 kişiyi rehin almasıyla başlamıştı.
İsrail’in Gazze Şeridi’ne yönelik misilleme saldırılarında ise, Hamas yönetimindeki Gazze’deki sağlık yetkililerine göre şimdiye kadar çoğu çocuk ve kadın 40 binden fazla kişi öldü. Gazze Şeridi harabeye dönerken, binlerce kişi yerlerinden edildi.
Forum