ABD Başkanı Joe Biden ve İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu Perşembe günü Beyaz Saray'da 9 aydır devam eden Gazze savaşında bir türlü sağlanamayan ateşkes konusunda görüşmelerde bulundu.
Beyaz Saray’daki buluşma, Biden'ın Hamas'ın 7 Ekim saldırısından günler sonra İsrail'e giderek Netanyahu'ya sarılması ve Amerikan desteği sözü vermesinden bu yana iki liderin gerçekleştirdiği ilk yüz yüze görüşme oldu.
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik İletişim Danışmanı John Kirby, İsrail ile Hamas militanları arasında ateşkes konusunda görüş ayrılıklarının devam ettiğini söyledi ancak “şu anda ateşkese daha önce hiç olmadığımız kadar yakınız” dedi.
Kirby, “Her iki taraf da taviz vermek zorunda” dedi.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller ise “Sanırım bu toplantıda Amerikan tarafının vereceği mesaj, bu anlaşmayı bir an önce hayata geçirmemiz gerektiği yönünde olacaktır” şeklinde konuştu.
Ziyaret, Amerikan siyasetinde bir değişimin yaşandığı döneme denk geliyor. Pazar günü Biden, Demokrat dostlarının baskısıyla ABD başkanlık yarışından çekilmiş ve Harris'i partinin 2024 başkanlık adaylığı için desteklemişti.
Netanyahu'yu Oval Ofis'te karşılayan Biden, “Konuşacak çok şeyimiz var” dedi.
Netanyahu da Biden'a “50 yıllık kamu hizmeti ve İsrail devletine 50 yıllık desteğiniz için size teşekkür etmek istiyorum” diyerek Başkan Biden’ın yarım asırdır yürüttüğü kamu hizmetinden bahsetti.
Öğleden sonra Başkan Yardımcısı Kamala Harris, Beyaz Saray'daki tören ofisinde İsrail lideriyle biraraya geldi.
Görüşme, ateşkes çağrısı yapan ilk üst düzey ABD yetkilisi olan Harris'in başkan olması halinde ABD'nin İsrail politikasını nasıl değiştirebileceğine dair işaretler açısından yakından izleniyor.
Amerikalı bir yetkili, Harris'in görüşmede Biden yönetiminin çizgisinde kalmasının beklendiğini, Filistinliler’in kötü durumuna odaklanırken İsrail'in kendini savunma hakkını da destekleyeceğini söyledi.
Biden ve Netanyahu daha sonra Hamas tarafından tutulan Amerikalı rehinelerin aileleriyle biraraya gelecek. Filistinli sağlık yetkililerine göre 39 binden fazla kişinin ölümüne neden olan ve insani bir krize yol açan İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırıları nedeniyle iki liderin ilişkileri aylardır gergin.
İsrail'in başlıca silah tedarikçilerinden biri olan ABD, aynı zamanda İsrail’i Birleşmiş Milletler'in kritik oylamalarından koruyor.
Netanyahu'nun 2022 sonunda altıncı dönem başbakanlık koltuğuna oturmasından bu yana İsrail'in en önemli uluslararası müttefiki ABD’ye yaptığı ilk ziyaret, Biden'ın başkanlık seçimine girmeyeceği açıklamasının hemen ardından gerçekleşti.
Biden'ın ya da birçok seçim anketinde Cumhuriyetçi Donald Trump ile başabaş giden Harris'in Netanyahu üzerinde herhangi bir etkiye sahip olup olamayacağı, merak konusu.
Hem Biden hem de Harris ateşkes için istekli. Harris, İsrail konusunda Biden ile aynı çizgide yer alsa da daha sert bir tonu tercih etti.
Çatışma 7 Ekim'de Hamas militanlarının Gazze'den İsrail'in güneyine saldırarak 1200 kişiyi öldürmesiyle başlamış, şiddeti İsrail’in misilleme saldırısıyla tırmanmıştı.
İsrail rakamlarına göre Hamas liderliğindeki savaşçılar 7 Ekim'de 250 kişiyi esir aldı. İsrail her üç rehineden birinin öldüğüne inansa da yaklaşık 120 rehinenin hala Hamas’ın elinde tutulduğu sanılıyor.
Beyaz Saray Perşembe günü protestoculardan korunmak için ilave güvenlik bariyerleriyle çevrildi.
Ateşkes için son aşamalar
Üst düzey bir ABD'li yetkili Çarşamba günü yaptığı açıklamada, Gazze çatışmasında uzun süredir aranan rehineler karşılığında ateşkes anlaşması görüşmelerinin son aşamasına gelindiğini söyledi.
Görüşmeler öncesinde gazetecilere bilgi veren yetkili, kalan engellerin aşılabilir olduğunu ve önümüzdeki hafta boyunca İsrail ile Hamas arasında bir anlaşmaya varılmasını amaçlayan daha fazla toplantı yapılacağını söyledi.
ABD'li yetkililer daha önce de ateşkes konusunda benzer vaatlerde bulunmuş ancak bu vaatler son dakika anlaşmazlıkları nedeniyle gerçekleşememişti.
Netanyahu Cuma günü ise Trump ile görüşmek üzere Florida'ya gidecek.
Gazze çatışması Demokrat Parti'yi bölmüi ve Biden'ın katıldığı etkinliklerde aylarca süren protestolara yol açmıştı.
Arap kökenli Amerikalılar’ın Biden’a verdiği desteği azaltması, 5 Kasım seçimlerinin sonucunu belirlemesi muhtemel birkaç eyaletten biri olan Michigan'da Demokratlar’ın şansını azaltabilir. Michigan, Amerika’da Arap nüfusun en yoğun yaşadığı eyaletlerin başında geliyor.
Forum