İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu başkent Washington’da protesto ve yoğun güvenlik önlemlerinin gölgesinde ABD Kongresi’ne hitap etti.
Gazze’nin savaş sonrası geleceğine ilişkin muğlak bir çerçeve çizen Netanyahu, Ortadoğu’da uzun vadeli bir barış vizyonuna ilişkin bir ayrıntı paylaşmadı.
ABD Kongresi’ne dördüncü kez hitap ederek eski İngiltere Başbakanı Winston Churchill’in rekorunu kıran İsrail Başbakanı Netanyahu, salona girerken ayakta alkışlandı.
İsrail’e verdiği destekten dolayı ABD Başkanı Joe Biden’a teşekkür eden Netanyahu, Hamas’ın elindeki rehinelerin geri kalanının serbest kalması için aktif olarak çabaların sürdüğünü söyledi.
“Tam zafer” elde edene kadar İsrail’in Gazze’deki savaşında kararlı olduğunu söyleyen Netanyahu, Hamas’ın teslim olması, silahsızlanması ve tüm rehineleri serbest bırakması halinde ateşkesi kabul edeceğini belirtti.
“Amerika ve İsrail birlikte durmalı” diyen Netanyahu ABD’den silah sevkiyatını hızlandırmasını talep etti.
İsrail Başbakanı, “ABD’nin askeri yardımının hızla iletilmesi köklü şekilde Gazze’deki savaşın sonlandırılmasını hızlandırabilir ve Ortadoğu’da daha geniş bir savaşın engellenmesini sağlayabilir” diye konuştu.
Biden yönetimi İsrail’in güvenliğine ve savunmasına “güçlü ve sarsılmaz” destek ifade etmekle birlikte, İsrail’in Refah kentinde sivil yerleşim yerlerinde kullanabileceği endişesiyle 900 kilogramlık mühimmat sevkiyatını askıya aldığını açıklamıştı. Cumhuriyetçiler ise bu adıma tepki göstermişti.
Güvenlik bariyerini aşmaya çalışan göstericilere müdahale
Başkent Washington’a geldiği Pazartesi akşamından bu yana protestolarla karşı karşıya kalan İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’nun hitabı öncesinde, yüzlerce Filistin yanlısı gösterici Kongre binası yakınlarında toplandı.
Protestocuların bazıları üzerinde “Netanyahu tutuklansın”, “İsrail’e ABD yardımı son bulsun”, “Filistin’e özgürlük” yazan pankartlar taşıdı.
Protestoya katılanlar arasında Jewish Voice for Peace (Barış İçin Yahudiler’in Sesi) adlı Yahudi grup da vardı.
Kongre yakınlarındaki protesto öğle saatlerinde barışçı şekilde başladı. İsrail Başbakanı’nın konuşmaya başlayacağı dakikalarda protestocular Kongre’ye doğru yürüyüşe geçti.
ABD Kongre Polisi’nin sosyal medyadan paylaştığı açıklamaya göre bazı protestocular güvenlik bariyerini aşmaya çalıştı ve bu gruba biber gazıyla müdahale edildi.
Salı akşamı Washington’daki Ulusal Meydan’da toplanan ve aralarında Hamas’ın 7 Ekim’de İsrail’e yönelik saldırısından bu yana tuttuğu rehinelerin ailelerinden oluşan bir grup da rehinelerin geri kalanının serbest kalmasına yönelik anlaşmaya varılması çağrısında bulundu.
Kongre’ye çıkan Pennsylvania Caddesi üzerinde yoğun güvenlik önlemi alındı. Kongre binası önünde New York Polis Teşkilatı’ndan destek için geldiği anlaşılan polisler de vardı.
Netanyahu protestocuları eleştirdi
İsrail Başbakanı Netanyahu savaş karşıtı ve Filistin yanlısı protestocuları İsrail karşıtı olarak niteledi ve eleştirdi, “Kendilerinden utanmalılar” dedi. Protestocuların “teröristleri hedef alanlar ve sivilleri hedef alanlar arasındaki basit ayrımı yapmayı reddettiklerini” ileri sürdü.
Kongre’ye hitabı öncesinde dışarıda toplanan göstericilere de seslenen Netanyahu “İran’ın kullanışlı aptalları” ifadesini kullanarak protestocuların siyasi amaçla manipüle edildiğini iddia etti.
İsrail Başbakanı, "Eşcinselleri vinçlerden asan ve saçlarını örtmedikleri için kadınları öldüren Tahran'ın tiranları sizi överken, teşvik ederken ve finanse ederken, siz resmen İran'ın kullanışlı aptalları haline gelmiş oldunuz" ifadelerini kullandı.
ABD Ulusal İstihbarat Direktörü Avril Haines 9 Temmuz’da yaptığı açıklamada İran hükümetinin Gazze’deki savaşa ilişkin bazı protestoları seçim öncesi öfkeyi körüklemek amacıyla üstü örtülü şekilde teşvik ettiğini söylemişti.
Haines, ABD’de popüler bazı sosyal medya platformlarını kullanarak Tahran’la bağlantılı bazı grupların aktivist kisvesi altında protestoları teşvik ettiğini ve bazı gruplara da mali destek sağladığını kaydetmişti.
Biden yönetimi yetkilileri bir süre önce ABD’de çok sayıda üniversite kampüsünde Filistin yanlısı protestolar sırasında yapılan açıklamalarda şiddete başvurulmasını kınamış; ancak barışçı protesto hakkına destek vermişti.
İsrail Başbakanı Netanyahu bugün Kongre’deki konuşmasında, dokuz ayı aşkın süredir savaşın devam ettiği Gazze’ye yeniden yerleşmek gibi bir amacı olmadığını, ancak “öngörülebilir gelecekte Gazze’nin güvenlik kontrolünün sağlanması gerektiğini” söyledi.
Netanyahu, “Gazze’de İsrail’i yok etmeyi amaçlamayan Filistinliler tarafından idare edilen sivil bir yönetim olmalı” diye konuştu.
İsrail Başbakanı, hem kendisinin hem de İsrail’deki aşırı sağcı koalisyon ortaklarının karşı çıktığı, gelecekte Filistin devleti için bir yolun açılmasına dayanan ‘iki devletli çözüme’ ise değinmedi.
ABD, AB ve İsrail’in terör örgütü listesinde olan Hamas’ın üst düzey yetkilisi Sami Ebu Zuhri ise Reuters haber ajansına yaptığı açıklamada Netanyahu’nun konuşmasının ateşkes anlaşması istemediğini gösterdiğini savundu.
Bazı Kongre üyeleri oturuma katılmadı
Temsilciler Meclisi’nin Cumhuriyetçi Başkanı Mike Johnson İsrail Başbakanı Netanyahu’yu Haziran ayında Kongre’ye hitap etmek üzere davet etmiş, davet mektubuna Senato’daki Demokratlar’ın lideri olan Chuck Schumer da davet mektubuna imza atmıştı.
Ancak bazı Demokrat Partili Kongre üyeleri İsrail’in Hamas’ın 7 Ekim’deki saldırısından sonra başlattığı Gazze’deki savaşı yürütme şeklini protesto etti. 50’den fazla Demokrat Kongre üyesi ve Bağımsız Senatöe Bernie Sanders oturuma katılmadı.
Oturuma katılmayanlar Demokrat Partililer’den Senatör Dick Durbin, yaptığı yazılı açıklamada, “İsrail’in Gazze’deki savaşı idare biçiminin kabul edilebilir bir meşru müdafaa düzeyinin ötesine geçen zalim bir strateji” olduğunu savundu.
Netanyahu’nun hem İsrailliler hem de Filistinliler’e güvenlik garantisi veren herhangi bir barış planını reddettiğini belirten Durbin, “İsrail’in yanında yer alacağım ama şu anki başbakanı için tezahürat yapmayacağım” ifadelerini kullandı.
Senatör Chris Van Hollen da gazetecilere daha önce yaptığı açıklamada, Netanyahu için Kongre hitabının “kendi ülkesinde kendisine yönelik son zamanlarda düşen desteği arttırmak olduğu” görüşünü dile getirdi.
Cumhuriyetçi Temsilciler Meclisi üyesi Thomas Massie de oturuma katılmayacağını açıklamıştı. Massie, sosyal medya mesajında benzer bir görüşü dile getirerek Netanyahu’nun amacının “İsrail’deki siyasi konumunu güçlendirmek ve savaş konusunda uluslararası muhalefeti bastırmak” olduğunu kaydetti.
Filistin kökenli olan ve işgal altındaki Batı Şeria’da bazı aile fertleri yaşayan Demokrat Parti’nin ilerici kanadından Kongre üyesi Rashida Tlaib salonda omzunda kefiye ile oturdu. Tlaib elinde "savaş suçlusu" ve "soykırımdan suçlusu" yazan döviz tuttu.
Geçen yıl İsrail’in Gazze’deki savaşını sert şekilde eleştirdiği için Cumhuriyetçiler’in çoğunlukta olduğu Kongre tarafından kınanan Rashida Tlaib Arap Müslüman nüfusun yoğun olduğu Michigan eyaletini temsil ediyor.
Netanyahu’nun ziyareti ABD siyasetinde hararetli bir döneme rastladı
İsrail Başbakanı Netanyahu’nun Washington ziyareti ABD’de 5 Kasım’da yapılacak seçim öncesi hareketliliğin yoğun olduğu ve Gazze’deki savaş konusunda Amerikan kamuoyunun bölündüğü bir döneme rastladı.
Yabancı liderlerin ABD Kongresi’ne hitap ettiği oturumlara Temsilciler Meclisi Başkanı ile birlikte Başkan Yardımcısı Kamala Harris başkanlık ediyordu.
Başkan Biden’ın seçim yarışından çekildiğini açıklamasının ardından Demokrat Parti’nin başkan adayı olma sürecine giren Kamala Harris’in önceden planlanan bir etkinlik için Indianapolis’teydi.
O nedenle Harris’in yerine, Netanyahu’nun hitap ettiği ortak oturuma Senato Dış İlişkiler Komisyonu Başkanı Benjamin Cardin başkanlık etti.
Kongre’deki oturuma Başkan Yardımcısı Kamala Harris’in yokluğunda başkanlık eden Demokrat Senatör Ben Cardin “Bu tarihi anda böyle bir rol üstlenmesini bir onur” olarak niteledi. Demokrat Partili Senatör, Netanyahu’nun önemli ölçüde Amerikan siyasetine girmekten kaçındığı görüşünü dile getirdi.
Protestolara da değinen Ben Cardin, “Benimle aynı fikirde olmadıklarında da protestocuların protesto hakkına inanıyorum; başkalarının haklarına müdahale etmedikleri sürece” ifadelerini kullandı.
Cumhuriyetçi Parti’nin başkan adayı olan eski Başkan Donald Trump’ın başkan yardımcısı adayı Ohio Senatörü J.D. Vance’in de bu kapsamda yerine getirmesi gereken görevler sebebiyle oturuma katılmayacağı belirtilmişti.
Netanyahu Biden, Harris ve Trump’la görüşecek
İsrail Başbakanı Netanyahu hem kendi ülkesinde hem de uluslararası arenada Gazze’de ateşkesin sağlanması konusunda uzun süredir baskı altında. Ancak buna yönelik müzakereler henüz sonuç vermiş değil.
ABD Başkanı Joe Biden Perşembe günü Beyaz Saray’da Netanyahu ile görüşecek. Aynı gün Başkan Yardımcısı Kamala Harris’in de İsrail Başbakanı ile bir araya gelmesi bekleniyor.
İsrail Başbakanı Netanyahu’nun eski Cumhuriyetçi Başkan Donald Trump’la da Florida’daki konutu olan Mar-a-Lago’da görüşmesi planlanıyor.
Hamas’ın 7 Ekim’de İsrail’e saldırısında örgüt 1200 kişiyi öldürmüş ve 250 kişiye de rehin almıştı. İsrail’in Hamas’ın saldırısının ardından Gazze Şeridi’ne yönelik başlattığı saldırılarda Hamas’ın yönetiminde bulunan Gazze’deki sağlık yetkililerine göre 39 bin kişi hayatını kaybetti.
Hamas dokuz ayı aşkın süredir devam eden savaşta geçici ateşkesler sırasında rehinelerin bazılarını serbest bıraktı ancak 100’den fazla rehinenin hala Hamas’ın elinde olduğu belirtiliyor.
Forum