Geçen yıl ihracatta yüzde 16,4’lük büyüme kaydeden Latin Amerika’da, 2023’ün ilk çeyreğinde bu oran yüzde 2,9’a geriledi. İhracat oranlarındaki en sert düşüş Bolivya’da yüzde 23,5 ve Venezuela’da yüzde 20,2 olarak kaydedildi.
Amerikalılar Arası Kalkınma Bankası (IDB) tarafından açıklanan verilere göre, bu yılın ilk çeyreğinde Latin Amerika ve Karayipler bölgesinin ihracat geliri, bir önceki yıla göre yüzde 2,9 artsa da geçen yıla nazaran yüzde 13,5’lik bir düşüş yaşadı.
Ekonomisi daha çok hammadde ve gıda ihracatına dayalı olan bölgedeki bu yavaşlamanın başlıca nedenlerinden biri, ihraç edilen emtia fiyatlarındaki düşüş. Bölge ülkelerinin en çok ihraç ettiği kalemlerden olan petrolde yüzde 18,2, kahvede yüzde 12,6, demir ve bakırda yüzde 11,9 ve soyada yüzde 5,2’lik fiyat düşüşü, ihracat gelirlerinin azalmasındaki önemli etkenlerden biri oldu. Diğer bir etkense küresel ekonomik durumla ilişkili olarak bölgenin ihraç ürünlerine olan talebin azalması.
Raporda yavaşlamada enflasyonu kontrol altına almak için uygulanan sıkı para politikaları, Ukrayna savaşının çözümü konusundaki belirsizlik, Çin’in genişlemeci politikalarındaki değişiklikler gibi başlıkların da etkili olduğu ve ihracat rakamlarının pandemi öncesi düzeylere geri döndüğü kaydediliyor.
IDB raporuna göre ihracat oranı en çok düşen ülkeler sırasıyla Bolivya, Venezuela ve Arjantin’ken, ihracatı artan Güney Amerika ülkeleriyse yüzde 23,4’le Paraguay, yüzde 10,7 ile Şili ve yüzde 4,8’le Brezilya oldu.
Bu yıl küresel büyümenin yüzde 3,1’den 2,1’e düşeceğini öngören Dünya Bankası’nın, Latin Amerika ekonomisi için büyüme beklentisiyse yüzde 1,5’le küresel beklentinin altında.
Uzmanlar, son yıllarda Latin Amerika’nın en önemli ticari iki ortağından biri haline gelen Çin’de emlak sektöründe yaşanan risklerin Brezilya, Şili ve Peru gibi Çin’e metal satan ülkeleri, iklim değişikliğine bağlı kıtlık ve sel felaketlerinin de Arjantin, Uruguay ve Kolombiya gibi ülkelerin gayri safi yurtiçi hasılasını olumsuz etkileyeceğini kaydediyor.
“Büyüme hedefi yüzde 5 olmalı”
Dünya Bankası’nın baş ekonomistlerinden William Maloney, yoksulluk oranının 2019’da yüzde 29,7; 2020’de yüzde 34,4 arttığı bölgede, anlamlı bir kalkınma, yoksulluk oranının düşürülmesi ve olası toplumsal huzursuzlukların önüne geçilebilmek için büyüme oranının yaklaşık yüzde 5 olması gerektiğini belirtiyor.
Dünya Bankası’nın bölge için büyüme beklentisi bu yıl için yüzde 1,4’ken, 2024’te ise yüzde 2,4 olarak açıklandı. Maloney “Yüzde 2,4 büyüme oranı yoksulluğu hafifletmek ya da sosyal gerilimleri bertaraf etmek için yeterli değil. Bölge için yüzde 4 ila 6 büyüme hedefi makul” diyor.
