Araştırma kuruluşu Conference Board'ın sonuçlarını bugün yayınladığı ankete göre Amerika'da tüketici güveni, Şubat ayında beklenmedik şekilde düştü. Bu düşüş daha çok düşük ila orta gelir düzeyine sahip hanehalklarına yoğunlaştı. Aynı anket, Amerikalılar'ın istihdam piyasası hakkındaki görüşlerinin daha olumlu olduğunu ortaya koydu.
Conference Board anketi, tüketicilerin önümüzdeki altı ay içinde motorlu araç ve elektrikli ev eşyası gibi büyük ve pahalı kalemleri satın alma konusunda tedirgin olduğuna işaret ediyor. Ancak güven ve tüketici harcamaları arasındaki bağ, zayıf. Amerikalı tüketiciler, güçlü istihdam piyasası sayesinde geleceğe ilişkin kaygı taşımalarına rağmen harcama yapmaya devam ediyor.
Conference Board'ın Ocak ayında 106,0 olan tüketici güven endeksi Şubat'ta 102,9'a geriledi. Reuters haber ajansının anketine katılan ekonomistler, endeksin 108,5 olacağını tahmin etmişti. Tüketici güven endeksindeki düşüşün iki aydır devam etmesi, yıllık gelir düzeyi 35 bin ile 50 bin dolar aralığında olan tüketicilerin kötümserliğini yansıtır nitelikte.
Yıllık gelir düzeyi 25 bin ile 34 bin 999 dolar arasında olan grup hariç başka gelir gruplarında da tüketici güveninin azaldığı kaydedildi. Tüketici güveni, 35-54 yaş arası tüketicilerde de geriledi.
Tüketici güven endeksindeki geniş kapsamlı gerileme, Michigan Üniversitesi'nin tüketici hissiyatı endeksiyle taban tabana zıt veriler içeriyor. Buna göre Michigan Üniversitesi endeksi, Şubat ayında son 14 ayın en yüksek seviyesine erişti.
Tüketici harcamaları, yaklaşık son iki yıldır en çok Ocak ayında, maaşlardaki artışa bağlı olarak yükseldi. Harcamaların önümüzdeki aylarda da yüksek seyretmesi bekleniyor. Bunda, Conference Board anketinin istihdam imkanlarını "bol" olarak tanımlayan tüketici sayısının geçen yılın ilkbahar aylarındaki seviyeye yükselmesinin de payı bulunuyor.
Sıkı istihdam piyasası
İstihdam piyasasındaki sıkışıklık ve enflasyondaki yüksek seyrin devam etmesi, ABD Merkez Bankası'nın (FED) faiz oranlarını yaz aylarına kadar sürdüreceği korkusunu körükledi.
FED'in Mart ve Mayıs'ta faizleri 25'er baz puan daha arttıracağı tahmin ediliyor. Mali piyasalarsa Haziran'da bir artış daha bekliyor. Geçen yıl Mart ayından bu yana faizleri 450 baz puan arttıran FED, faiz aralığını yüzde 4,50-4,75 aralığına yükseltti.
Tüketicilerin 12 aylık enflasyon beklentisiyse geçen ayki oran olan yüzde 6,7'den yüzde 6,3'e düştü. Fiyat baskılarının hala güçlü olması nedeniyle önümüzdeki altı ay içinde büyük miktarlı harcamalar yapmayı ya da seyahat etmeyi planlayan tüketici sayısı geriledi. Konut kredisi (mortgage) oranlarının yeniden yükselişe geçmesi nedeniyle konut satın alımına ilişkin isteklilikte de gerileme gözleniyor.
Yüksek mortgage faiz oranları ve konut fiyatları, konut satın almayı planlayan çok sayıda tüketiciyi caydırdı. Ancak konut fiyatlarının ucuzlamaya başladığına ilişkin işaretler beliriyor.
Konut fiyatlarındaki enflasyon yavaşlıyor
Öte yandan bugün yayınlanan bir başka rapor, Amerika'daki dokuz nüfus sayım bölgesinin tamamını içeren S&P CoreLogic Case Shiller ulusal konut fiyatı endeksinin Aralık ayında yıldan yıla yüzde 5,8 yükseldiğini ortaya koydu. Bu, 2020 yılı ortasından bu yana kaydedilen en düşük yıllık artıştı. Kasım ayında bu endeks yüzde 7,6 oranında yükselmişti.
Konut fiyatlarındaki yavaşlama, daha çok fiyatların yüzde 1,2 oranında gerilediği Amerika'nın batı eyaletlerine odaklandı. San Francisco ve Seattle'daki konut fiyatları düşerken Portland'da orta seviyede yükseldi. Konut fiyatı artış oranı; Miami, Tampa ve Atlanta gibi doğu kıyısının güney kentlerinde iki haneli rakamlara çıktı.
Federal Konut Finansman Dairesi tarafından bugün yayınlanan rapor da konut fiyatlarındaki enflasyonun yavaşlamakta olduğunu gösterdi. Buna göre Aralık ayına kadarki 12 aylık süreçte konut fiyatları yüzde 6,6 arttı. Bu, 2020 yılı Haziran ayından bu yana kaydedilen en düşük artış oldu. Kasım ayında bu artış yüzde 8,2'ydi. 2021 yılında Daire, konut fiyatlarının yüzde 18, 2022'deyse yüzde 6,6 arttığını bildirdi.
Yüksek mortgage faiz oranlarının talebi düşürmesine ve konut fiyatı enflasyonunu soğutmasına rağmen Federal Konut Finansman Dairesi, "bu negatif baskıların kısmen tarihin en düşük konut envanteriyle dengelendiğinin" altını çizdi.
Öte yandan ABD Ticaret Bakanlığı'nın bugün açıkladığı verilere göre ürün ticareti açığı Ocak ayında yüzde 2 artarak 91 milyar 500 milyon dolara çıktı. Bu durum, ticaretin ilk çeyreğin başında gayrisafi yurtiçi hasıla üzerinde ya hiç etkisi olmayacağı ya da çok az olacağı anlamına geldi.
2022'nin dördüncü çeyreğinde düşük ticaret açığı, ekonominin yıllık yüzde 2,7 oranında büyümesine katkı sağlayan etkenlerden biriydi. Bir diğer etken, envanter kaynaklıydı.
Ticaret Bakanlığı ayrıca toptan envanterlerin Aralık ayında binde 1 artış kaydetmesinden sonra geçen ay binde 4 gerilediğini bildirdi.
